Autor: Małgorzata Kosińska‑Pułka, Bożena Święch

Temat: Egzotyczność tła i sensacyjność zdarzeń w Giaurze Byrona

Grupa docelowa:

Szkoła ponadpodstawowa, liceum ogólnokształcące, technikum, zakres podstawowy

Podstawa programowa:

Kształtowane kompetencje kluczowe:

• kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji;

• kompetencje w zakresie wielojęzyczności;

• kompetencje cyfrowe;

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;

• kompetencje obywatelskie;

• kompetencje w zakresie świadomości i ekspresji kulturalnej.

Cele operacyjne. Uczeń:

• wskaże w utworze środki artystyczne służące budowaniu sensacyjności utworu;

• wskaże w utworze elementy orientalne i egzotyczne;

• wyjaśni, na czym polega sensacyjność Giaura;

• omówi, na czym polega frenezja romantyczna w Giaurze.

Strategie nauczania:

• konstruktywizm;

• konektywizm.

Metody i techniki nauczania:

• ćwiczeń przedmiotowych;

• z użyciem komputera;

• dyskusja.

Formy pracy:

• praca indywidualna;

• praca w parach;

• praca w grupach;

• praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne:

• komputery z głośnikami, słuchawkami i dostępem do internetu;

• zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;

• tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda;

• telefony z dostępem do internetu.

Przebieg lekcji

Przed lekcją:

1. Przygotowanie do zajęć. Nauczyciel loguje się na platformie i udostępnia uczniom e‑materiał: Egzotyczność tła i sensacyjność zdarzeń w Giaurze Byrona. Prosi uczestników zajęć o zapoznanie się z tekstem w sekcji „Przeczytaj” oraz mapą myśli obrazującą orientalizm. Uczniowie powinni zastanowić się nad możliwościami, jakie tekst Giaura daje współczesnym twórcom kina. Komu ze znanych im reżyserów zaproponowaliby przeniesienie historii Giaura na ekran? Swoje wybory powinni ustnie uzasadnić.
   Uczniowie mogą obejrzeć film Odwet z 1990 r. w reż. T. Scotta.

Faza wprowadzająca:

1. Nauczyciel rozpoczyna lekcję od dyskusji na temat elementów orientalnych i egzotycznych, które można dostrzec w Giaurze.

2. Podanie tematu i celów zajęć.

Faza realizacyjna:

1. Nauczyciel proponuje uczniom, aby pracując w 4 grupach, przedstawili swój pomysł na adaptację powieści poetyckiej Giaur wybranemu przez siebie reżyserowi. Ich zadaniem jest:
   1) uzasadnienie wyboru reżysera,
   2) przekonanie reżysera, że należy sfilmować Giaura i wykorzystać uczniowskie pomysły.

2. Podczas pracy członkowie grup formułują argumenty związane z sensacyjnością Giaura. Korzystają z mapy myśli zamieszczonej w e‑materiale, odnoszą się do fragmentów Giaura zamieszczonych w sekcji „Sprawdź się”. Wykonują ćwiczenia z sekcji „Sprawdź się”, a wnioski z ich realizacji wykorzystują w swoich prezentacjach przygotowanych dla reżysera.
   O formie prezentacji decydują uczniowie (analiza wybranego fragmentu Giaura ze wskazaniem jego filmowych cech, nagranie telefonem komórkowym fragmentu filmu, zredagowanie argumentu, fragment scenopisu, napisanie wypowiedzi argumentacyjnej, inne). Punktem wyjścia dla uczniów‑filmowców będą informacje:
   - żywa akcja,
   - interesująca fabuła,
   - sensacyjność,
   - elementy egzotyczne i orientalne,
   - dramatyczna kompozycja,
   - typ bohatera,
   - plastyczność opisu,
   - operowanie różnymi planami filmowymi,
   - ciekawa scenografia,
   - kunsztowne łączenie elementów słuchowo‑wzrokowych, rytm tekstu.

3. Grupy przedstawiają efekty swojej pracy. Uczniowie oceniają się nawzajem, a nauczyciel komentuje prezentacje.

Faza podsumowująca:

1. W fazie podsumowującej uczniowie odnoszą sie w parach do następujących kwestii:
   - środki artystyczne służące budowaniu sensacyjności utworu,
   - wyjaśnienie, na czym polega sensacyjność Giaura,
   - omówienie, na czym polega frenezja romantyczna w utworze.

Praca domowa:

1. Rozważ, dlaczego akcja powieści została usytuowana na Dalekim Wchodzie.

Materiały pomocnicze:

• Odwet z 1990 r. w reż. T. Scotta.

• Michał Larek, Powieść poetycka, czyli pocisk, „Polonistyka”, 2018/3.

Wskazówki metodyczne

• Nauczyciel może wykorzystać medium w sekcji „Mapa myśli” do podsumowania lekcji.