Dla nauczyciela
Autor: Marta Kulikowska
Przedmiot: Język polski
Temat: Wizyta (nie)kontrolowana. Jaką Polskę zobaczył bohater opowiadania Olgi Tokarczuk Profesor Andrews w Warszawie?
Grupa docelowa:
Szkoła ponadpodstawowa, liceum ogólnokształcące, technikum, zakres podstawowy
Podstawa programowa:
Kształtowane kompetencje kluczowe:
kompetencje w zakresie wielojęzyczności;
kompetencje cyfrowe;
kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;
kompetencje obywatelskie;
kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji.
Cele operacyjne. Uczeń:
wskazuje przyczyny wprowadzenia stanu wojennego w Polsce,
charakteryzuje obraz Warszawy lat 80. XX wieku utrwalony w opowiadaniu Olgi Tokarczuk Profesor Andrews w Warszawie z perspektywy osoby nieznającej ówczesnych polskich realiów,
opisuje uczucia i emocje bohatera – obcokrajowca, który przyjechał do komunistycznego kraju,
porównuje wyobrażenia profesora Andrewsa na temat Polski i Polaków z tym, co bohater w rzeczywistości zastał w Polsce.
Strategie nauczania:
konstruktywizm;
konektywizm.
Metody i techniki nauczania:
ćwiczeń przedmiotowych;
z użyciem komputera;
dyskusja;
mapa myśli.
Formy pracy:
praca indywidualna;
praca w grupach;
praca całego zespołu klasowego.
Środki dydaktyczne:
komputery z głośnikami, słuchawkami i dostępem do internetu;
zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;
tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda.
Przebieg lekcji
Przed lekcją:
Przygotowanie do zajęć. Nauczyciel loguje się na platformie i udostępnia uczniom e‑materiał: „Wizyta (nie)kontrolowana. Jaką Polskę zobaczył bohater opowiadania Olgi Tokarczuk Profesor Andrews w Warszawie?”. Uczniowie powinni się zapoznać z fragmentem utworu zamieszczonym w audiobooku.
Nauczyciel proponuje zainteresowanym osobom, by przygotowały prezentację na temat okoliczności wprowadzenia w Polsce stanu wojennego. Podpowiada grupie ekspertów, że ich prezentacja może się rozpoczynać od zdjęcia Chrisa Niedenthala Czas Apokalipsy i opowieści o okolicznościach, w jakich powstała fotografia.
Faza wprowadzająca:
Nauczyciel wyświetla na tablicy temat lekcji oraz cele zajęć, omawiając lub ustalając razem z uczniami kryteria sukcesu. Lekcja rozpoczyna się od eksperckich informacji na temat okoliczności wprowadzenia stanu wojennego w Polsce. Pozostali uczestnicy zajęć mogą uzupełniać prezentacje, opierając się na swojej wiedzy historycznej.
Faza realizacyjna:
Dyskusja. Nauczyciel dzieli klasę na 3 grupy i zwraca uwagę na to, aby dyskusja przebiegała z sposób kulturalny, rzeczowy. Liderzy grup losują kopertę z zadaniami.
Gr. 1 – Przeprowadźcie dyskusję na temat: jaka jest Warszawa, do której przyjeżdża profesor Andrews? Skorzystajcie z ćw.: 1 i 6 (sekcja „Sprawdź się”). Swoje wnioski z dyskusji zanotujcie w formie mapy myśli.
Gr. 2 – Przeprowadźcie dyskusję na temat: jak profesor Andrews czuje się w Warszawie? Jakie emocje i wrażenia mu towarzyszą? Skorzystajcie z ćw.: 2, 3, 4 (sekcja „Sprawdź się”). Swoje wnioski z dyskusji zanotujcie w formie mapy myśli.
Gr. 3 – Przeprowadźcie dyskusję na temat: jaki obraz Polaków jawi się profesorowi Andrewsowi? Skorzystajcie z ćw.: 7 (ewentualnie ćw. 6) z sekcji „Sprawdź się”. Swoje wnioski z dyskusji zanotujcie w formie mapy myśli.
Prezentacja efektów pracy grup. Uczniowie umieszczają w widocznym miejscu mapy myśli i przedstawiają wnioski z dyskusji, odpowiadają na pytania pozostałych grup lub nauczyciela.
Faza podsumowująca:
W podsumowaniu lekcji uczniowie, wspólnie, odpowiadają na pytanie z ćw. 10 z sekcji „Sprawdź się”. Nauczyciel weryfikuje poprawność propozycji uczniów.
Nauczyciel ponownie odczytuje temat lekcji i zadaje pytanie: jak rozumiecie sformułowanie z tematu lekcji: wizyta (nie)kontrolowana? Kto kogo kontroluje? A może kto czego nie kontroluje? Uczniowie odpowiadają swobodnie, a nauczyciel dba o to, by ich interpretacje opowiadania Olgi Tokarczuk były uargumentowane.
Praca domowa:
Praca domowa z e‑materiału.
Materiały pomocnicze:
Jarosław Klejnocki, Jerzy Sosnowski, Chwilowe zawieszenie broni. O twórczości tzw. pokolenia „bruLionu” (1986–1996), Warszawa 1996.
Anna Bikont, Joanna Szczęsna, Lawina i kamienie. Pisarze wobec komunizmu, Warszawa 2006.
Wskazówki metodyczne
Uczniowie mogą wykorzystać multimedium „Audiobook” do przygotowania się do lekcji powtórkowej.