Autor: Anna Juwan

Temat: Zasady korzystania z kluczy do oznaczania organizmów

Grupa docelowa: uczniowie III etapu edukacyjnego – kształcenie w zakresie rozszerzonym

Podstawa programowa:

Kształtowane kompetencje kluczowe:

• kompetencje cyfrowe;

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;

• kompetencje matematyczne oraz kompetencje w zakresie nauk przyrodniczych, technologii i inżynierii.

Cele operacyjne (językiem ucznia):

• Opiszesz różnicę między kluczem dychotomicznym i politomicznym.

• Przeanalizujesz przykłady kluczy dychotomicznych i wyjaśnisz zasady ich działania.

• Wyjaśnisz, dlaczego ważna jest weryfikacja wyniku otrzymanego na podstawie klucza dychotomicznego.

Strategie nauczania:

• konstruktywizm;

• konektywizm.

Metody i techniki nauczania:

• z użyciem komputera;

• ćwiczenia interaktywne;

• praca z filmem samouczkiem;

• prezentacja.

Formy pracy:

• praca indywidualna;

• praca w grupach;

• praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne:

• komputery z głośnikami, słuchawkami i dostępem do internetu;

• zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;

• tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda;

• telefony z dostępem do internetu.

Przed lekcją:

1. Przygotowanie do zajęć. Nauczyciel loguje się na platformie i udostępnia uczniom e‑materiał „Zasady korzystania z kluczy do oznaczania organizmów”. Prosi uczestników zajęć o rozwiązanie ćwiczenia nr 1 z sekcji „Sprawdź się” na podstawie treści w sekcji „Przeczytaj”.

2. Chętni/wybrani uczniowie pozyskują samodzielnie informacje dotyczące tematu lekcji i przygotowują prezentację, w której omówią zasady korzystania z kluczy do oznaczania organizmów na przykładzie konkretnych gatunków zwierząt lub roślin.

Przebieg lekcji

Faza wstępna:

1. Nauczyciel wyświetla i odczytuje temat lekcji oraz zawarte w sekcji „Wprowadzenie” cele zajęć. Prosi uczniów lub wybraną osobę o sformułowanie kryteriów sukcesu.

2. Raport z przygotowań. Nauczyciel za pomocą dostępnego w panelu użytkownika raportu sprawdza przygotowanie uczniów do lekcji, m.in. kto zapoznał się z udostępnionym e‑materiałem. Nauczyciel poleca uczniom przygotować w parach pytania z nim związane. Czego uczniowie chcą się dowiedzieć? Co ich interesuje w związku z tematem lekcji?

Faza realizacyjna:

1. Prezentacje uczniów. Część właściwa lekcji zaczyna się od prezentacji efektów pracy w domu wybranych uczniów. Pozostali uczniowie zadają pytania prezentującym oraz uzupełniają informacje.

2. Praca z multimedium („Film samouczek”). Uczniowie zapoznają się z filmem samouczkiem udostępnionym przez nauczyciela. Następnie rozwiązują polecenie nr 2: „Wymień jednostki klasyfikacji zwierząt oraz roślin i wyjaśnij, jakie są różnice między tymi podziałami”. Wybrana osoba przedstawia swoją odpowiedź na forum klasy.

3. Praca w grupach. Nauczyciel dzieli uczniów na cztery grupy. Każda z grup opracowuje przykład klucza dychotomicznego. Następnie wybrane osoby przedstawiają klucz swojego zespołu na forum klasy, wyjaśniając zasadę jego stosowania.

4. Utrwalenie wiedzy i umiejętności. Uczniowie samodzielnie wykonują ćwiczenie nr 4 (zaznaczają odpowiednie miejsca w tabeli, określając, czy podane pytania mogłyby występować w kluczu dychotomicznym) z sekcji „Sprawdź się”. Następnie w 4‑osobowych grupach omawiają prawidłowe rozwiązanie. Po upływie wyznaczonego czasu wskazany przez nauczyciela przedstawiciel grupy prezentuje odpowiedź wraz z jej uzasadnieniem. Klasa ustosunkowuje się do niej. Nauczyciel udziela uczniom informacji zwrotnej.

Faza podsumowująca:

1. Uczniowie odpowiadają na pytania sformułowane we wstępnej fazie lekcji.

2. Nauczyciel zadaje pytanie w celu sprawdzenia stopnia opanowania wiedzy przez uczniów:
   – Dlaczego ważna jest weryfikacja wyniku otrzymanego na podstawie klucza?

Praca domowa:

1. Wykonaj ćwiczenia od 5 do 8 z sekcji „Sprawdź się”.

Materiały pomocnicze:

• Jane B. Reece i in., „Biologia Campbella”, tłum. K. Stobrawa i in., Dom Wydawniczy REBIS, Poznań 2021.

• „Encyklopedia szkolna. Biologia”, red. Marta Stęplewska, Robert Mitoraj, Wydawnictwo Zielona Sowa, Kraków 2006.

Dodatkowe wskazówki metodyczne:

• Uczniowie zapoznają się z multimedium w sekcji „Film samouczek” i przygotowują do niego pytania. Następnie zadają je sobie nawzajem, sprawdzając stopień przyswojenia jego treści.