Dla nauczyciela
Autor: Maria Gniłka‑Somerlik
Przedmiot: Język polski
Temat: Trudna sztuka dyskutowania
Grupa docelowa:
Szkoła ponadpodstawowa, liceum ogólnokształcące, technikum, zakres podstawowy
Podstawa programowa:
Kształtowane kompetencje kluczowe:
kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji;
kompetencje w zakresie wielojęzyczności;
kompetencje cyfrowe;
kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;
kompetencje obywatelskie;
kompetencje w zakresie świadomości i ekspresji kulturalnej.
Cele operacyjne. Uczeń:
definiuje pojęcie dyskusji, dysputy i odróżnia je od kłótni i sporu;
charakteryzuje zasady etyczne uczciwej dyskusji;
wyjaśnia, czym jest konsensus i kompromis;
formułuje kodeks dyskutanta.
Strategie nauczania:
konstruktywizm;
konektywizm.
Metody i techniki nauczania:
z użyciem e‑podręcznika;
ćwiczeń przedmiotowych;
z użyciem komputera.
Formy pracy:
praca indywidualna;
praca w parach;
praca w grupach;
praca całego zespołu klasowego.
Środki dydaktyczne:
komputery z głośnikami, słuchawkami i dostępem do internetu;
zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;
tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda.
Przebieg lekcji
Przed lekcją
Nauczyciel prosi uczniów przed lekcją, by przygotowali fragmenty dyskusji lub debat internetowych (w tym tekstowych lub filmowych).
Faza wprowadzająca
Na początku lekcji nauczyciel pyta uczniów, jak często dyskutują i w jakich sytuacjach (prywatnych, publicznych)? Podczas wymiany opinii i refleksji nauczyciel sugeruje, że w tym momencie (czasie bieżącym) uczniowie także są uczestnikami dyskusji. Jest to zatem powszechna forma komunikacji. Nauczyciel prezentuje „Wprowadzenie” do lekcji, jej cele i zapisuje temat na tablicy.
Faza realizacyjna
Uczniowie zapoznają się z definicją dyskusji w sekcji „Przeczytaj” i kontrolnie sprawdzają swoją wiedzę, wykonując ćwiczenia 1‑4 w sekcji „Sprawdź się”. Następnie przystępują do pracy z multimedium („Prezentacja TED”). Formułują kodeks dyskutanta (w grupach lub parach) i charakteryzują zasady etyczne uczciwej dyskusji. Po skończonej pracy uczniowie prezentują jej wyniki na forum klasowym.
Faza podsumowująca
W fazie podsumowującej uczniowie prezentują przygotowane przed lekcją treści dyskusji internetowych. Następnie wspólnie zastanawiają się, czy te przykłady realizują definicję dyskusji (lub jej odmian) i czy zastosowano w nich zasady etyczne (omówione podczas pracy z multimedium).
W dostępnych słownikach języka polskiego znajdź definicję terminu: polemika. Wskaż istotne podobieństwa i różnice między tym pojęciem a dyskusją i kłótnią.
Materiały dodatkowe:
Burkacka Iwona, Nauka o języku, Warszawa 2006.
Jadacka Hanna, Kultura języka polskiego, Warszawa 2006.
Wskazówki metodyczne
Uczniowie mogą wykorzystać multimedium „Prezentacja TED” do przygotowania się do lekcji powtórkowej.