Wróć do informacji o e-podręczniku Wydrukuj Pobierz materiał do PDF Pobierz materiał do EPUB Pobierz materiał do MOBI Zaloguj się, aby dodać do ulubionych Zaloguj się, aby skopiować i edytować materiał Zaloguj się, aby udostępnić materiał Zaloguj się, aby dodać całą stronę do teczki
Oceń projekt

Dla nauczyciela

Autor: Maria Gniłka‑Somerlik

Przedmiot: Język polski

Temat: Trudna sztuka dyskutowania

Grupa docelowa:

Szkoła ponadpodstawowa, liceum ogólnokształcące, technikum, zakres podstawowy

Podstawa programowa:

Zakres podstawowy
Cele kształcenia – wymagania ogólne
III. Tworzenie wypowiedzi.
1. Doskonalenie umiejętności wyrażania własnych sądów, argumentacji i udziału w dyskusji.
Treści nauczania – wymagania szczegółowe
I. Kształcenie literackie i kulturowe.
2. Odbiór tekstów kultury. Uczeń:
3) rozpoznaje specyfikę tekstów publicystycznych (artykuł, felieton, reportaż), retorycznych (przemówienie, laudacja, homilia), popularnonaukowych i naukowych (rozprawa); wśród tekstów prasowych rozróżnia wiadomość i komentarz; rozpoznaje środki językowe i ich funkcje zastosowane w tekstach; odczytuje informacje i przekazy jawne i ukryte; rozróżnia odpowiedzi właściwe i unikowe;
II. Kształcenie językowe.
1. Gramatyka języka polskiego. Uczeń:
1) wykorzystuje wiedzę z dziedziny fleksji, słowotwórstwa, frazeologii i składni w analizie i interpretacji tekstów oraz tworzeniu własnych wypowiedzi;
3. Komunikacja językowa i kultura języka. Uczeń:
2) zna pojęcie aktu komunikacji językowej oraz jego składowe (komunikat, nadawca, odbiorca, kod, kontekst, kontakt);
4. Ortografia i interpunkcja. Uczeń:
1) stosuje zasady ortografii i interpunkcji, w tym szczególnie: pisowni wielką i małą literą, pisowni łącznej i rozłącznej partykuły nie oraz partykuły -bym, -byś, -by z różnymi częściami mowy; pisowni zakończeń -ji, -ii, -i ; zapisu przedrostków roz-, bez-, wes-, wz-, ws-; pisowni przyimków złożonych; pisowni nosówek ( a, ę ) oraz połączeń om, on, em, en ; pisowni skrótów i skrótowców;
III. Tworzenie wypowiedzi.
1. Elementy retoryki. Uczeń:
7) odróżnia dyskusję od sporu i kłótni;
9) rozpoznaje elementy erystyki w dyskusji oraz ocenia je pod względem etycznym;
2. Mówienie i pisanie. Uczeń:
2) buduje wypowiedź w sposób świadomy, ze znajomością jej funkcji językowej, z uwzględnieniem celu i adresata, z zachowaniem zasad retoryki;
IV. Samokształcenie.
1. rozwija umiejętność pracy samodzielnej między innymi przez przygotowanie różnorodnych form prezentacji własnego stanowiska;
8. posługuje się słownikami ogólnymi języka polskiego oraz słownikami specjalistycznymi (np. etymologicznymi, frazeologicznymi, skrótów, gwarowymi), także w wersji on‑line;
11. korzysta z zasobów multimedialnych, np. z: bibliotek, słowników on‑line, wydawnictw e‑book, autorskich stron internetowych; dokonuje wyboru źródeł internetowych, uwzględniając kryterium poprawności rzeczowej oraz krytycznie ocenia ich zawartość;

Kształtowane kompetencje kluczowe:

  • kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji;

  • kompetencje w zakresie wielojęzyczności;

  • kompetencje cyfrowe;

  • kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;

  • kompetencje obywatelskie;

  • kompetencje w zakresie świadomości i ekspresji kulturalnej.

Cele operacyjne. Uczeń:

  • definiuje pojęcie dyskusji, dysputy i odróżnia je od kłótni i sporu;

  • charakteryzuje zasady etyczne uczciwej dyskusji;

  • wyjaśnia, czym jest konsensus i kompromis;

  • formułuje kodeks dyskutanta.

Strategie nauczania:

  • konstruktywizm;

  • konektywizm.

Metody i techniki nauczania:

  • z użyciem e‑podręcznika;

  • ćwiczeń przedmiotowych;

  • z użyciem komputera.

Formy pracy:

  • praca indywidualna;

  • praca w parach;

  • praca w grupach;

  • praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne:

  • komputery z głośnikami, słuchawkami i dostępem do internetu;

  • zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;

  • tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda.

Przebieg lekcji

Przed lekcją

Nauczyciel prosi uczniów przed lekcją, by przygotowali fragmenty dyskusji lub debat internetowych (w tym tekstowych lub filmowych).

Faza wprowadzająca

Na początku lekcji nauczyciel pyta uczniów, jak często dyskutują i w jakich sytuacjach (prywatnych, publicznych)? Podczas wymiany opinii i refleksji nauczyciel sugeruje, że w tym momencie (czasie bieżącym) uczniowie także są uczestnikami dyskusji. Jest to zatem powszechna forma komunikacji. Nauczyciel prezentuje „Wprowadzenie” do lekcji, jej cele i zapisuje temat na tablicy.

Faza realizacyjna

Uczniowie zapoznają się z definicją dyskusji w sekcji „Przeczytaj” i kontrolnie sprawdzają swoją wiedzę, wykonując ćwiczenia 1‑4 w sekcji „Sprawdź się”. Następnie przystępują do pracy z multimedium („Prezentacja TED”). Formułują kodeks dyskutanta (w grupach lub parach) i charakteryzują zasady etyczne uczciwej dyskusji. Po skończonej pracy uczniowie prezentują jej wyniki na forum klasowym.

Faza podsumowująca

W fazie podsumowującej uczniowie prezentują przygotowane przed lekcją treści dyskusji internetowych. Następnie wspólnie zastanawiają się, czy te przykłady  realizują definicję dyskusji (lub jej odmian) i czy zastosowano w nich zasady etyczne (omówione podczas pracy z multimedium).

Praca domowa

W dostępnych słownikach języka polskiego znajdź definicję terminu: polemika. Wskaż istotne podobieństwa i różnice między tym pojęciem a dyskusją i kłótnią.

R1SVOjOttdmpJ
(Uzupełnij).

Materiały dodatkowe:

  • Burkacka Iwona, Nauka o języku, Warszawa 2006.

  • Jadacka Hanna, Kultura języka polskiego, Warszawa 2006.

Wskazówki metodyczne

  • Uczniowie mogą wykorzystać multimedium „Prezentacja TED” do przygotowania się do lekcji powtórkowej.

Sprawdź się