Autor: Ewa Orlewicz

Temat: Podział filozofii według stoików

Grupa docelowa:

Szkoła ponadpodstawowa, liceum ogólnokształcące, technikum, zakres podstawowy

Podstawa programowa:

Kształtowane kompetencje kluczowe:

• kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji;

• kompetencje cyfrowe;

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;

• kompetencje obywatelskie;

• kompetencje w zakresie świadomości i ekspresji kulturalnej.

Cele operacyjne. Uczeń:

• pojmuje rolę filozofii jako fundamentalnego składnika dziedzictwa kultury śródziemnomorskiej;

• dostrzega w poglądach filozofów paradygmaty myślowe, które są obecne w kulturze na przestrzeni wieków;

• identyfikuje różne problemy, stanowiska i nurty filozoficzne na przykładach pytań i twierdzeń filozofów;

• rozwija krytyczne myślenie i sprawności logiczne poprzez analizę wybranych pytań i argumentów filozoficznych.

Strategie nauczania:

• konstruktywizm;

• konektywizm.

Metody i techniki nauczania:

• ćwiczeń przedmiotowych;

• praca z multimedium;

• praca z tekstem;

• prezentacja multimedialna.

Formy pracy:

• praca indywidualna;

• praca w parach;

• praca w grupach;

• praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne:

• komputery z głośnikami, słuchawkami i dostępem do internetu;

• zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;

• tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda.

Przebieg lekcji

Przed lekcją:

1. Nauczyciel prosi wybranych uczniów o przygotowanie prezentacji na temat Czym jest stoicyzm i jakie są jego główne założenia? Prezentacja posłuży jako kontekst do treści niniejszej lekcji.

Faza wprowadzająca:

1. Nauczyciel, po zalogowaniu się na platformie i wyświetleniu e‑materiału, odczytuje uczniom temat zajęć oraz cele, a następnie prosi, by na ich podstawie uczniowie sformułowali kryteria sukcesu.

2. Nauczyciel pyta uczniów, jakie dziedziny filozofii znają, czy identyfikują problematykę poszczególnych dziedzin.

Faza realizacyjna:

1. Praca z tekstem. Uczniowie przystępują do cichego czytania tekstu e‑materiału. Indywidualnie zapoznają się z treścią w sekcji „Przeczytaj” i zapisują w zeszycie pytania, które chcieliby zadać, żeby lepiej zrozumieć tekst czytany. Po wyznaczonym czasie uczniowie zadają pytania na forum klasy. Odpowiadają inni uczestnicy zajęć oraz nauczyciel.

2. Praca z multimedium. Uczniowie zapoznają się z multimedium w sekcji „Schemat interaktywny”. W parach lub w grupach przygotowują odpowiedzi do poleceń. Następnie łączą się w większe grupy i omawiają wspólnie swoje odpowiedzi, ustalając poprawną i pełną, ich zdaniem, wersję. Odczytanie propozycji na forum klasy. Nauczyciel udziela uczniom informacji zwrotnej.

3. Uczniowie pracują w grupach 4‑osobowych. Przygotowują własną metaforę ilustrującą podział filozofii dokonany przez stoików na trzy działy, odpowiednik metafory sadu. Po wyznaczonym czasie odczytują swoje propozycje i wspólnie omawiają ich zasadność.

4. Ćwiczenia przedmiotowe. Jeśli wystarczy czasu, uczniowie rozwiązują ćwiczenia nr 2, 3 i 4 w zestawie ćwiczeń.

Faza podsumowująca:

1. Zalogowany na platformie nauczyciel wyświetla na tablicy temat lekcji i cele zawarte w sekcji „Wprowadzenie”. Wybrany uczeń odczytuje cele lekcji, a następnie wszyscy wspólnie omawiają: co udało się osiągnąć, do czego warto wrócić, czego nie udało się zrealizować i dlaczego.

2. W ramach podsumowania cała klasa rozwiązuje ćw. 7: uczniowie oceniają prawdziwość zdań dotyczących trzech podziałów filozofii omówionych w lekcji.

Praca domowa:

1. Ćwiczenia 6 i 8 z e‑materiału.

Materiały pomocnicze:

• Reale G., Historia filozofii starożytnej, t. 1‑5, tłum. Edward Iwo Zieliński, Lublin 1999.

• Tatarkiewicz W., Historia filozofii, tom 1, Warszawa 2005.

• Krokiewicz A., Zarys filozofii greckiej, Warszawa 2000.

• Filozofia. Podstawowe pytania, pod red. E. Martensa, H. Schnadelbacha, Warszawa 1995.

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania multimedium:

• Uczniowie zapoznają się z multimedium w sekcji „Schemat” i przygotowują do niego pytania. Następnie zadają je sobie nawzajem, sprawdzając stopień przyswojenia jego treści.