Autor: Katarzyna Maćkowska

Temat: Niedookreśloność czasu i przestrzeni w Sanatorium pod Klepsydrą w reżyserii Wojciecha Jerzego Hasa

Grupa docelowa:

Szkoła ponadpodstawowa, liceum ogólnokształcące, technikum, zakres podstawowy i rozszerzony

Podstawa programowa:

Kształtowane kompetencje kluczowe:

• kompetencje obywatelskie;

• kompetencje w zakresie świadomości i ekspresji kulturalnej;

• kompetencje cyfrowe;

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się.

Cele operacyjne. Uczeń:

• interpretuje tytuł filmu Wojciecha Hasa;

• wyjaśnia, jaki wpływ na postrzeganie czasu i przestrzeni przez reżysera miała mitologia egipska;

• łączy interpretację filmu z myślą filozoficzną Bergsona i Nietzschego.

• interpretuje wybrane kadry filmowe;

• wyjaśnia znaczenie motywu drabiny jakubowej;

• odczytuje w filmie motyw katabazy.

Strategie nauczania:

• konstruktywizm;

• konektywizm.

Metody i techniki nauczania:

• ćwiczeń przedmiotowych;

• z użyciem komputera;

• rozmowa kierowana;

• quiz.

Formy pracy:

• praca indywidualna;

• praca w parach;

• praca w grupach;

• praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne:

• komputery z głośnikami, słuchawkami i dostępem do internetu;

• zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;

• tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda;

• telefony z dostępem do internetu.

Przebieg lekcji

Przed lekcją:

1. Uczniowie zapoznają się z filmem Sanatorium pod Klepsydrą w reżyserii Wojciecha Jerzego Hasa. Dobrze by było, żeby uczniowie przyszli na zajęcia ze znajomością twórczości Brunona Schulza (można połączyć z lekcją języka polskiego w blok zajęć).

Faza wprowadzająca:

1. Nauczyciel, po zalogowaniu się na platformie i wyświetleniu e‑materiału, odczytuje uczniom temat zajęć oraz cele, a następnie prosi, by na ich podstawie uczniowie sformułowali kryteria sukcesu.

2. Nauczyciel pyta uczniów o wrażenia z filmu. Co zrobiło na nich wrażenie? Co było trudne w odbiorze? Czy starali się odczytać symbolikę filmu? Jakie motywy rozpoznali?

Faza realizacyjna:

1. Praca z tekstem. Uczniowie przystępują do cichego czytania tekstu e‑materiału. Indywidualnie zapoznają się z treścią w sekcji „Przeczytaj” i zapisują w zeszycie minimum pięć pytań do tekstu. Uwaga: każde z pytań musi rozpoczynać się od słowa „dlaczego”. Następnie zadają swoje pytania dowolnie wybranej osobie z klasy i odpowiadają na nie. Nauczyciel może wybrać jedno z pytań do zadania domowego.

2. Praca z multimedium. Nauczyciel wyświetla na tablicy interaktywnej materiał z sekcji „Audiobook”, a następnie odczytuje polecenie: Odnosząc się do analizy twórczości Wojciecha Jerzego Hasa, napisz, w jaki sposób reżyser przedstawia w filmie Sanatorium pod klepsydrą czas — jego upływ i zawieszenie. Uczniowie pracują w parach, analizując treść zadania, dyskutując i zapisując wnioski. Wybrane grupy omawiają swoje rozwiązanie i spostrzeżenia na forum klasy.

3. Ćwiczenia przedmiotowe. Uczniowie dobierają się w pary i wykonują ćwiczenia nr 1‑4. Następnie konsultują swoje rozwiązania z inną parą uczniów i ustalają jedną wersję odpowiedzi

4. Uczniowie wykonują indywidualnie ćwiczenia nr 5‑8, a następnie porównują swoje odpowiedzi z kolegą lub koleżanką.

5. Uczniowie układają quiz wiedzy o filmie Sanatorium pod Klepsydrą i wymieniają się pytaniamina forum klasy.

Faza podsumowująca:

1. Na koniec zajęć nauczyciel raz jeszcze wyświetla na tablicy interaktywnej lub przy użyciu rzutnika temat lekcji i cele zawarte w sekcji „Wprowadzenie”. W kontekście wyświetlonych treści prosi uczniów o rozwinięcie zdania: Na dzisiejszych zajęciach nauczyłem się…

2. Wszyscy uczniowie podsumowują zajęcia, zwracając uwagę na nabyte umiejętności.

Praca domowa:

1. Ćwiczenia 9‑11 z sekcji Sprawdź się.

Materiały pomocnicze:

• Piotr Litka, Tylko dwie sceny. Wizja galicyjskiego miasteczka, w: „Kwartalnik Filmowy” 2003, nr 43, s. 130‑135. w Sanatorium Pod Klepsydrą Wojciecha Jerzego Hasa

• Marcin Maron, Między mitem a historią. Tajemnica filmowego języka „Sanatorium pod Klepsydrą” Wojciecha J. Hasa, w: Od Mickiewicza do Masłowskiej. Adaptacje filmowe literatury polskiej, pod redakcją Tadeusza Lubelskiego, Kraków 2014, s. 222‑251.

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania multimedium:

• Uczniowie mogą wykorzystać medium w sekcji „Audiobook” jako inspirację do przygotowania własnej prezentacji multimedialnej.