Dla nauczyciela
Autor: Katarzyna Maćkowska
Przedmiot: Filozofia
Temat: Niedookreśloność czasu i przestrzeni w Sanatorium pod Klepsydrą w reżyserii Wojciecha Jerzego Hasa
Grupa docelowa:
Szkoła ponadpodstawowa, liceum ogólnokształcące, technikum, zakres podstawowy i rozszerzony
Podstawa programowa:
Kształtowane kompetencje kluczowe:
kompetencje obywatelskie;
kompetencje w zakresie świadomości i ekspresji kulturalnej;
kompetencje cyfrowe;
kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się.
Cele operacyjne. Uczeń:
interpretuje tytuł filmu Wojciecha Hasa;
wyjaśnia, jaki wpływ na postrzeganie czasu i przestrzeni przez reżysera miała mitologia egipska;
łączy interpretację filmu z myślą filozoficzną Bergsona i Nietzschego.
interpretuje wybrane kadry filmowe;
wyjaśnia znaczenie motywu drabiny jakubowej;
odczytuje w filmie motyw katabazy.
Strategie nauczania:
konstruktywizm;
konektywizm.
Metody i techniki nauczania:
ćwiczeń przedmiotowych;
z użyciem komputera;
rozmowa kierowana;
quiz.
Formy pracy:
praca indywidualna;
praca w parach;
praca w grupach;
praca całego zespołu klasowego.
Środki dydaktyczne:
komputery z głośnikami, słuchawkami i dostępem do internetu;
zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;
tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda;
telefony z dostępem do internetu.
Przebieg lekcji
Przed lekcją:
Uczniowie zapoznają się z filmem Sanatorium pod Klepsydrą w reżyserii Wojciecha Jerzego Hasa. Dobrze by było, żeby uczniowie przyszli na zajęcia ze znajomością twórczości Brunona Schulza (można połączyć z lekcją języka polskiego w blok zajęć).
Faza wprowadzająca:
Nauczyciel, po zalogowaniu się na platformie i wyświetleniu e‑materiału, odczytuje uczniom temat zajęć oraz cele, a następnie prosi, by na ich podstawie uczniowie sformułowali kryteria sukcesu.
Nauczyciel pyta uczniów o wrażenia z filmu. Co zrobiło na nich wrażenie? Co było trudne w odbiorze? Czy starali się odczytać symbolikę filmu? Jakie motywy rozpoznali?
Faza realizacyjna:
Praca z tekstem. Uczniowie przystępują do cichego czytania tekstu e‑materiału. Indywidualnie zapoznają się z treścią w sekcji „Przeczytaj” i zapisują w zeszycie minimum pięć pytań do tekstu. Uwaga: każde z pytań musi rozpoczynać się od słowa „dlaczego”. Następnie zadają swoje pytania dowolnie wybranej osobie z klasy i odpowiadają na nie. Nauczyciel może wybrać jedno z pytań do zadania domowego.
Praca z multimedium. Nauczyciel wyświetla na tablicy interaktywnej materiał z sekcji „Audiobook”, a następnie odczytuje polecenie: Odnosząc się do analizy twórczości Wojciecha Jerzego Hasa, napisz, w jaki sposób reżyser przedstawia w filmie Sanatorium pod klepsydrą czas — jego upływ i zawieszenie. Uczniowie pracują w parach, analizując treść zadania, dyskutując i zapisując wnioski. Wybrane grupy omawiają swoje rozwiązanie i spostrzeżenia na forum klasy.
Ćwiczenia przedmiotowe. Uczniowie dobierają się w pary i wykonują ćwiczenia nr 1‑4. Następnie konsultują swoje rozwiązania z inną parą uczniów i ustalają jedną wersję odpowiedzi
Uczniowie wykonują indywidualnie ćwiczenia nr 5‑8, a następnie porównują swoje odpowiedzi z kolegą lub koleżanką.
Uczniowie układają quiz wiedzy o filmie Sanatorium pod Klepsydrą i wymieniają się pytaniamina forum klasy.
Faza podsumowująca:
Na koniec zajęć nauczyciel raz jeszcze wyświetla na tablicy interaktywnej lub przy użyciu rzutnika temat lekcji i cele zawarte w sekcji „Wprowadzenie”. W kontekście wyświetlonych treści prosi uczniów o rozwinięcie zdania: Na dzisiejszych zajęciach nauczyłem się…
Wszyscy uczniowie podsumowują zajęcia, zwracając uwagę na nabyte umiejętności.
Praca domowa:
Ćwiczenia 9‑11 z sekcji Sprawdź się.
Materiały pomocnicze:
Piotr Litka, Tylko dwie sceny. Wizja galicyjskiego miasteczka, w: „Kwartalnik Filmowy” 2003, nr 43, s. 130‑135. w Sanatorium Pod Klepsydrą Wojciecha Jerzego Hasa
Marcin Maron, Między mitem a historią. Tajemnica filmowego języka „Sanatorium pod Klepsydrą” Wojciecha J. Hasa, w: Od Mickiewicza do Masłowskiej. Adaptacje filmowe literatury polskiej, pod redakcją Tadeusza Lubelskiego, Kraków 2014, s. 222‑251.
Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania multimedium:
Uczniowie mogą wykorzystać medium w sekcji „Audiobook” jako inspirację do przygotowania własnej prezentacji multimedialnej.