Autor: Alicja Kasińska

Przedmiot: biologia

Temat: Pasożyty przewodu pokarmowego

Grupa docelowa: uczniowie III etapu edukacyjnego – kształcenie w zakresie rozszerzonym

Podstawa programowa:

Kształtowane kompetencje kluczowe:

• kompetencje cyfrowe;

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;

• kompetencje matematyczne oraz kompetencje w zakresie nauk przyrodniczych, technologii i inżynierii.

Cele operacyjne:

Uczeń:

• wskazuje źródła zakażeń pasożytami przewodu pokarmowego;

• rozpoznaje objawy chorób powodowanych przez pasożyty;

• przedstawia cykle rozwojowe pasożytów przewodu pokarmowego człowieka, wskazując żywiciela pośredniego i ostatecznego.

Strategie nauczania:

• konstruktywizm;

• konektywizm.

Metody i techniki nauczania:

• ćwiczenia interaktywne;

• praca z tekstem źródłowym;

• praca z filmem.

Formy pracy:

• praca indywidualna;

• praca w grupach;

• praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne:

• komputery z głośnikami i dostępem do internetu, słuchawki;

• zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;

• tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda.

Przebieg lekcji

Faza wstępna:

1. Nauczyciel przedstawia cele lekcji.

2. Nauczyciel prosi wybranego ucznia o odczytanie wprowadzenia do e‑materiału, a następnie stawia tezę: „Nie ma ludzi wolnych od pasożytów, są tylko nie do końca przebadani”. Prosi uczniów o wypowiedzi.

3. Uczniowie, bazując na dotychczasowej wiedzy, wykonują ćwiczenie nr 1 (w którym mają za zadanie wskazać czynnik zakaźny na podstawie wymienionych objawów).

Faza realizacyjna:

1. Uczniowie zapoznają się z filmem prezentującym cykle rozwojowe pasożytów i wykonują do niego polecenia.

2. Nauczyciel dzieli uczniów na pięć grup pięcioosobowych (liczba osób w zespole powinna być równa liczbie zespołów).

3. Każda grupa na podstawie e‑materiału przygotowuje zestaw pięciu pytań. Pytania powinny uwzględniać następujące obszary zagadnień:

   • grupa I – źródła zakażeń pasożytami przewodu pokarmowego;

   • grupa II – pasożytnicze protisty – cykl rozwojowy i objawy chorób;

   • grupa III – pasożytnicze płazińce – cykl rozwojowy i objawy chorób;

   • grupa IV – pasożytnicze nicienie – cykl rozwojowy i objawy chorób;

   • grupa V – diagnostyka i profilaktyka zakażeń pasożytniczych.

   Nauczyciel obserwuje pracę uczniów, w razie potrzeby służy pomocą. Zwraca uwagę, aby pytania były problemowe, a nie pamięciowe. Koryguje wypowiedzi uczniów.

4. Nauczyciel tworzy nowe grupy tak, aby w każdej znalazła się jedna osoba z każdej grupy poprzedniej.

5. Każdy członek nowej grupy zadaje pytanie przygotowane w pierwotnym zespole, pozostali odpowiadają na nie.

Faza podsumowująca:

1. Uczniowie wykonują ćwiczenie nr 8, w którym mają za zadanie wyjaśnić (na podstawie tekstu źródłowego), odnosząc się do inwazyjności glisty i jej cyklu rozwojowego, dlaczego operację u opisanego chłopca trzeba było powtarzać kilkakrotnie. Chętne osoby prezentują swoje odpowiedzi.

2. Nauczyciel ocenia zaangażowanie uczniów podczas zajęć.

Praca domowa:

Uczniowie wykonują ćwiczenia od 2 do 7.

Materiały pomocnicze:

Edward Hadaś, Monika Derda, Pasożyty – zagrożenie nadal aktualne, „Problemy Higieny i Epidemiologii” 2014, nr 95.

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania filmu:

Film można wykorzystać również podczas lekcji Cykle rozwojowe płazińców pasożytniczych człowieka i zwierząt oraz Cykle rozwojowe nicieni pasożytniczych.