SCENARIUSZ LEKCJI

Imię i nazwisko autorki: Magdalena Fuhrmann

Przedmiot: geografia

Temat zajęć: Przestrzenne zróżnicowanie współczynnika urbanizacji w Polsce i jego przyczyny

Grupa docelowa: III etap edukacyjny, liceum/technikum, zakres podstawowy, klasa II

Podstawa programowa

VIII. Przemiany struktur demograficznych i społecznych oraz procesy osadnicze: rozmieszczenie i liczba ludności, przemiany demograficzne, migracje, zróżnicowanie narodowościowe, etniczne i religijne, kręgi kulturowe, sieć osadnicza, procesy urbanizacji, rozwój obszarów wiejskich.

Uczeń:

13) określa główne przyczyny i skutki urbanizacji oraz analizuje zróżnicowanie wskaźnika urbanizacji na świecie i w Polsce.

Kształtowane kompetencje kluczowe:

• kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji,

• kompetencje matematyczne oraz kompetencje w zakresie nauk przyrodniczych, technologii i inżynierii,

• kompetencje cyfrowe,

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się.

Cele operacyjne

Uczeń:

• wyjaśnia, czym jest wskaźnik urbanizacji i oblicza wskaźnik urbanizacji dla danego obszaru,

• określa przyczyny wyboru miejsca zamieszkania przez Polaków oraz trendy zmian miejsca zamieszkania w latach 2005–2019,

• omawia zróżnicowanie przestrzenne wskaźnika urbanizacji w Polsce.

Strategie nauczania: asocjacyjna

Metody i techniki nauczania: blended learning, IBSE

Formy pracy: praca indywidualna, praca w grupach, praca całego zespołu klasowego

Środki dydaktyczne: e‑materiał, komputer, projektor multimedialny, zeszyt

Materiały pomocnicze

Szymańska D., Geografia osadnictwa, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2013.

PRZEBIEG LEKCJI

Faza wprowadzająca

• Dyskusja z uczniami mająca na celu usystematyzowanie i przypomnienie wiadomości na temat tego, czym jest sieć osadnicza w Polsce i jakie są jej elementy.

• Przedstawienie celów lekcji.

Faza realizacyjna

• Uczniowie zapoznają się z częścią „Przeczytaj” oraz grafiką interaktywną.

• Uczniowie wyjaśniają, czym jest wskaźnik urbanizacji. Nauczyciel czuwa nad poprawnością wypowiedzi uczniów.

• Następnie nauczyciel dzieli uczniów na trzy grupy – każda z nich ma za zadanie wykonać polecenia do grafiki interaktywnej. Uczniowie, pracując w grupach, przygotowują odpowiedzi do poszczególnych poleceń i wyznaczają osobę, która przedstawi na forum klasy efekty pracy.

• Nauczyciel wybiera polecenie (1 z 3), które zostanie zreferowane przez przedstawiciela danej grupy, a po każdej prezentacji uczniowie oceniają wypowiedź, konfrontują ze swoimi wcześniejszymi notatkami. Kwestie sporne omawiane są na forum klasy.

• Uczniowie indywidualnie wykonują ćwiczenia z części „Sprawdź się”. Nauczyciel czuwa nad przebiegiem pracy uczniów.

Faza podsumowująca

• Podsumowanie wiedzy zaprezentowanej na lekcji i utrwalenie najważniejszych treści.

• Przypomnienie celów lekcji i ocena aktywności uczniów.

Praca domowa

• Przygotowanie pracy pisemnej na temat zróżnicowania wskaźnika urbanizacji w wybranym regionie (z podziałem na powiaty). Uczniowie wykorzystują dane Głównego Urzędu Statystycznego (informacje o powiatach) oraz dokonują analizy stopnia urbanizacji miast pod względem: demograficznym, przestrzennym, ekonomicznym oraz społecznym. 

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania danego multimedium

Grafika interaktywna może zostać wykorzystana podczas innych zajęć poświęconych procesom urbanizacji w Polsce (zakres podstawowy: XV. 6).