Autorka: Katarzyna Moskwa

Przedmiot: historia

Temat: Przyczyny ożywienia gospodarczego. Kolonizacja na prawie niemieckim

Grupa docelowa: III etap edukacyjny, liceum, technikum

Podstawa programowa:

zakres podstawowy

X. Polska w okresie rozbicia dzielnicowego.

Uczeń:

3) opisuje przemiany społeczno‑gospodarcze na ziemiach polskich oraz ocenia społeczno‑kulturowe skutki kolonizacji na prawie niemieckim;

zakres rozszerzony

X. Polska w okresie rozbicia dzielnicowego.

Uczeń:

2) porównuje zasady kolonizacji na prawie polskim i na prawie niemieckim;

3) charakteryzuje proces formowania się społeczeństwa stanowego w Polsce.

Kształtowane kompetencje kluczowe:

• kompetencje obywatelskie,

• kompetencje cyfrowe,

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się,

• kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji.

Cele operacyjne:

Uczeń:

• opisuje proces lokacji miast i wsi na prawie niemieckim;

• przedstawia zasady prawa niemieckiego;

• dostrzega społeczne i kulturowe skutki przemian gospodarczych w XII i XIII w. na ziemiach polskich.

Strategie nauczania:

• konstruktywizm,

• konektywizm.

Metody i techniki nauczania:

• analiza materiału źródłowego,

• rozmowa nauczająca z wykorzystaniem ćwiczeń interaktywnych.

Formy zajęć:

• praca indywidualna,

• praca w grupach,

• praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne:

• komputery z głośnikami, słuchawkami i dostępem do internetu,

• zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale,

• tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda.

Przebieg zajęć:

Faza wstępna:

1. Prowadzący określa cel zajęć i informuje uczniów o ich planowanym przebiegu. Przedstawia kryteria sukcesu oraz wyświetla na tablicy temat lekcji.

2. Wprowadzenie do tematu. Nauczyciel przedstawia przyczyny rozwoju osadnictwa na prawie niemieckim na ziemiach polskich w czasach rozbicia dzielnicowego.

3. Nauczyciel poleca uczniom, aby wykonali ćwiczenie 6. Wskazana lub wybrana osoba przedstawia swoją odpowiedź, prowadzący weryfikuje jej poprawność.

Faza realizacyjna:

1. Nauczyciel dzieli uczniów na dwie podstawowe grupy: „wiejską” i „miejską”, a w ramach tych dwóch zespołów uczniowie dzielą się na mniejsze podgrupy, liczące do pięciorga uczniów. W takich układach będą pracować nad dalszymi zadaniami.

2. Uczniowie zapoznają się z animacją i w grupach wykonują dołączone do niej polecenia. Następnie rozwiązują ćwiczenia 3 i 4 z sekcji „Sprawdź się”. Przedstawiciel wskazanej grupy prezentuje propozycje odpowiedzi, pozostali uczniowie się do nich ustosunkowują, mogą dodawać ważne ich zdaniem informacje. Nauczyciel czuwa nad poprawnością odpowiedzi.

3. Uczniowie indywidualnie wykonują ćwiczenia 1, 2, 5, 7 i 8. Odpowiedź do każdego ćwiczenia przedstawia inna osoba, nauczyciel odnosi się do tych propozycji, korygując je w razie potrzeby.

4. Nauczyciel poleca uczniom, aby wrócili do swoich grup. Przedstawia im zadanie: Spiszcie umowę lokacyjną wsi/miasta dla swojej grupy osadniczej, którą przedstawicie panu feudalnemu do zaakceptowania. W przypadku problemów nauczyciel wyjaśnia uczniom, gdzie mogą znaleźć informacje (źródła, multimedium), określa też czas na realizację zadania.

5. Prezentacja prac wybranych grup.

Faza podsumowująca:

1. Na zakończenie nauczyciel ocenia przedstawione prace oraz określa, które warunki w umowie lokacyjnej były niezbędne, a które dodatkowe.

2. Wybrany uczeń podsumowuje zajęcia, zwracając uwagę na nabyte umiejętności.

3. Nauczyciel omawia przebieg lekcji oraz pracę uczniów.

Praca domowa:

1. Napisz w formie listu odpowiedź pana feudalnego na propozycję umowy lokacyjnej twojej grupy.

Materiały pomocnicze:

M. Barański, Historia Polski średniowiecznej, Poznań 2012.

B. Bogucka, H. Samsonowicz, Dzieje miast i mieszczaństwa w Polsce przedrozbiorowej, Wrocław 1986.

T. Jurek, E. Kizik, Historia Polski do 1572 roku, Warszawa 2013.

Z. Paszkowski, Historia idei miasta. Od antyku do renesansu, Szczecin 2015.

S. Szczur, Historia Polski. Średniowiecze, Warszawa 2013.

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania multimedium:

Animacja może być wykorzystana przez chętnych uczniów do samodzielnego przygotowania przed lekcją prezentacji na temat lokacji miasta na prawie niemieckim.