Autorka: Anna Wąsiel‑Alberska

Przedmiot: wiedza o społeczeństwie

Temat: Rząd mniejszościowy i większościowy – stabilność i możliwości działania

Grupa docelowa: III etap edukacyjny, liceum, technikum, zakres podstawowy, zakres rozszerzony

Podstawa programowa:

Zakres podstawowy

III. Organy władzy publicznej w Rzeczypospolitej Polskiej.

Uczeń:

6) przedstawia kompetencje Rady Ministrów Rzeczypospolitej Polskiej; wymienia podstawowe działy administracji rządowej i zadania wojewody; wyjaśnia rolę prezesa Rady Ministrów Rzeczypospolitej Polskiej; przedstawia procedury powoływania i odwoływania rządu, używając określeń: wotum zaufania, konstruktywne wotum nieufności, wotum nieufności wobec ministra, dymisja (w tym w wyniku skrócenia kadencji Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej).

Zakres rozszerzony

VIII. Modele sprawowania władzy.

Uczeń:

11) przedstawia mechanizmy tworzenia koalicji gabinetowych na przykładzie Republiki Francuskiej i Republiki Federalnej Niemiec; porównuje sytuację rządów mniejszościowych i większościowych ze względu na ich stabilność i możliwości działania.

Kształtowane kompetencje kluczowe:

• kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji;

• kompetencje cyfrowe;

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;

• kompetencje obywatelskie.

Cele operacyjne:

Uczeń:

• analizuje powody tworzenia koalicji rządowych i parlamentarnych;

• charakteryzuje różne typy koalicji;

• porównuje stabilność i skuteczność rządów mniejszościowych i większościowych.

Strategie nauczania:

• konstruktywizm;

• konektywizm.

Metody i techniki nauczania:

• dyskusja;

• burza mózgów;

• praca z tekstem źródłowym;

• metoda Philips 66.

Formy zajęć:

• praca indywidualna;

• praca w parach;

• praca w grupach;

• praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne:

• komputery z głośnikami i dostępem do internetu, słuchawki;

• zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;

• tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda.

Przebieg zajęć:

Faza wstępna

1. Uczniowie proszeni są o wypisanie na tablicy wszystkich określeń, które kojarzą im się z pojęciem koalicja.

2. Wspólnie tworzą definicję koalicji rządzącej i parlamentarnej.

Faza realizacyjna

1. Nauczyciel dzieli klasę na sześć grup i informuje, że zadaniem uczniów będzie przygotowanie informacji na temat różnych typów koalicji. Przydziela każdej grupie jedno zagadnienie/pytanie/cechę itp. Wyjaśnia, że uczniowie będą pracowali metodą Philips 66.

2. Każdy zespół ma sześć minut, aby przygotować wyjaśnienie, na czym polega jeden z typów koalicji lub jakie rządy mogą na ich podstawie powstawać. Dostają fragment tekstu naukowego i każdy ma znaleźć lub wymyślić przykłady. Każda grupa wyłania też spośród siebie lidera, który będzie przedstawiał rezultaty pracy grupy po każdej rundzie.

3. Po upływie pierwszych sześciu minut liderzy prezentują rezultaty pracy grupy na forum klasy. Wszyscy uczniowie komentują propozycje grup, zwracając uwagę na to, co jest nieprecyzyjne lub niezrozumiałe w wypracowanych przez inne grupy wyjaśnieniach.

4. Po tej konfrontacji rozwiązań na forum klasy każdy z zespołów ponownie podejmuje pracę w celu udoskonalenia własnych koncepcji.

5. Po upływie kolejnych sześciu minut następuje ponowna konfrontacja pomysłów na forum klasy – porównanie dojrzałości rozwiązań i ich ulepszeń oraz zapisanie wniosków końcowych (albo ponowne udoskonalanie projektu przez następne 6 minut). Liderzy grup na tablicy przedstawiają przykłady i wyjaśniają ewentualne niejasności.

Faza podsumowująca

1. Nauczyciel prosi uczniów o ocenę, jaki rząd, mniejszościowy czy większościowy, jest bardziej stabilny i bardziej efektywny. Moderuje dyskusję.

2. Wybrana osoba zostaje poproszona o podsumowanie dyskusji.

Praca domowa:

Uczniowie dostają zadanie przygotowania charakterystyki osiągnięć jednego z rządów mniejszościowych w Polsce.

Materiały pomocnicze:

Katarzyna Sobolewska‑Myślik, Partie i systemy partyjne na świecie, Warszawa 2004.

Andrzej Antoszewski, Ryszard Herbut, Demokracje zachodnioeuropejskie, Wrocław 2008.

Robert Radek, Wpływ funkcjonowania rządów mniejszościowych na politykę zagraniczną państwa: przypadek Polski, Katowice 2014.

Rafał Matyja, Rząd mniejszościowy. Wyjątek… czyli reguła, wiadomosci.wp.pl.

al, Belka w trzecim kroku, wyborcza.pl.

Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r., prawo.sejm.gov.pl.

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania multimedium:

Quiz zostać wykorzystany jako podsumowanie lekcji oraz sposób na sprawdzenie, ile uczniowie zapamiętali.