Autor: Joanna Kalinowska

Temat: Egipt i Mezopotamia

Grupa docelowa:

Szkoła ponadpodstawowa, liceum ogólnokształcące, technikum

Podstawa programowa:

Kształtowane kompetencje kluczowe:

• kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji;

• kompetencje cyfrowe;

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;

• kompetencje obywatelskie.

Cele operacyjne:

Uczeń:

• opisuje organizację władz w pierwszych imperiach starożytnych na terenach Egiptu i Mezopotamii;

• omawia okres świetności starożytnego Egiptu;

• wymienia i wskazuje państwa, które powstały na terenie Mezopotamii.

Strategie nauczania:

• konstruktywizm;

• konektywizm.

Metody i techniki nauczania:

• rozmowa nauczająca z wykorzystaniem ćwiczeń interaktywnych;

• analiza materiału źródłowego (porównawcza);

• dyskusja.

Formy pracy:

• praca indywidualna;

• praca w parach;

• praca w grupach;

• praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne:

• komputery z głośnikami, słuchawkami i dostępem do internetu;

• zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;

• tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda.

Przebieg lekcji

Przed lekcją:

1. Przygotowanie do zajęć. Nauczyciel loguje się na platformie i udostępnia uczniom e‑materiał „Egipt i Mezopotamia”. Prosi uczestników zajęć o zapoznanie się z tekstem w sekcji „Przeczytaj” i filmami w sekcji „Film + Sprawdź się” tak, aby podczas lekcji mogli w niej aktywnie uczestniczyć i wykonywać polecenia.

2. Nauczyciel poleca uczniom, aby przygotowali prezentację w oparciu o informacje zawarte w sekcji „Przeczytaj” oraz filmów, tak aby w fazie realizacyjnej przedstawić ją na forum klasy. Może rozdzielić uczniom szczegółowe zagadnienia, np. jedna osoba (grupa do maksymalnie trzech osób) skoncentruje się na starożytnym Egipcie, druga – na Mezopotamii.

Faza wstępna:

1. Nauczyciel odczytuje wyświetlony na tablicy temat lekcji oraz cele zawarte w sekcji „Wprowadzenie”. Przedstawia uczniom planowany przebieg zajęć.

2. Raport z przygotowań. Nauczyciel, przy użyciu dostępnego w panelu użytkownika raportu, weryfikuje przygotowanie uczniów do lekcji: sprawdza, którzy uczestnicy zajęć zapoznali się z udostępnionym e‑materiałem. Nauczyciel poleca uczniom, aby zgłaszali swoje propozycje pytań do wspomnianego tematu. W ten sposób uczniowie formułują obowiązujące ich kryteria sukcesu. Jedna osoba może zapisywać je na tablicy. Gdy uczniowie wyczerpią swoje pomysły, a pozostały jeszcze jakieś ważne kwestie do poruszenia, nauczyciel uzupełnia informacje.

Faza realizacyjna:

1. Nauczyciel przypomina o prezentacjach przygotowanych przez uczniów przed lekcją. Poleca wybranym osobom (lub ochotnikom) zaprezentowanie swoich prac przed resztą klasy. Po prezentacji uczniowie krótko dyskutują o prezentacji, dodają informacje, które ich zdaniem warto uwzględnić. Prowadzący może korygować odpowiedzi i uzupełniać informacje, udziela też uczniom informacji zwrotnej dotyczącej prezentacji.

2. Praca z multimedium („Mapa interaktywna”). Nauczyciel czyta polecenie nr 2: „Porównaj zasięg terytorialny państwa asyryjskiego i państwa babilońskiego oraz wyjaśnij, z czego wynikała ta różnica” i poleca uczniom, aby w parach wykonali zadanie w oparciu o wskazówki zawarte w e‑materiale. Po wyznaczonym przez nauczyciela czasie wybrani lub chętni uczniowie odczytują swoje propozycje. Nauczyciel komentuje rozwiązania uczniów. W podobny sposób uczniowie wykonują kolejne polecenie, wymieniając i wskazując na mapie centrum państwa asyryjskiego oraz centrum państwa babilońskiego.

3. Utrwalanie wiedzy i umiejętności. Uczniowie wykonują w 4‑osobowych grupach ćwiczenia 1 i 2 z sekcji „Film + Sprawdź się”, następnie wylosowana grupa prezentuje swoje rozwiązania na forum. Pozostałe grupy komentują i uzupełniają informacje. Nauczyciel weryfikuje ich poprawność.

Faza podsumowująca:

1. Jako podsumowanie lekcji „Egipt i Mezopotamia” nauczyciel może wykorzystać zdania do uzupełnienia, które uczniowie również zamieszczają w swoim portfolio: Przypomniałam/Przypomniałem sobie, że... Co było dla mnie łatwe... Czego się nauczyłam/nauczyłem... Co sprawiało mi trudność...

2. Na zakończenie nauczyciel omawia przebieg zajęć i pracę uczniów, dokonuje oceny prac przedstawionych przez uczniów na początku lekcji.

Praca domowa:

1. Wróć do materiałów filmowych znajdujących się w zakładce „Film + Sprawdź się” i wykonaj dołączone do nich polecenia.

Materiały pomocnicze:

J. Zabłocka, T. Zawadzki, Wybór źródeł do historii starożytnego Wschodu, Poznań 1966.

A. Ziółkowski, Historia powszechna. Starożytność, Warszawa 2009.

Wskazówki metodyczne:

Uczniowie mogą przed lekcją zapoznać się z informacjami w sekcji „Mapa interaktywna”, aby aktywnie uczestniczyć w zajęciach i pogłębiać swoją wiedzę.