Autor: Martyna Wojtowicz

Temat: Przełomowe odkrycia. Jak szukając drogi do Indii, odkryto Amerykę

Grupa docelowa:

Szkoła ponadpodstawowa, liceum ogólnokształcące, technikum

Podstawa programowa:

Kształtowane kompetencje kluczowe:

• kompetencje obywatelskie;

• kompetencje cyfrowe;

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;

• kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji.

Cele operacyjne:

Uczeń:

• wyjaśnia, jakie trudności musiał pokonać Krzysztof Kolumb w realizacji projektu podróży w kierunku zachodnim i co przyczyniło się do jego ostatecznego sukcesu;

• opisuje kolejne wyprawy Kolumba i ich znaczenie dla poznania Nowego Świata;

• ocenia znaczenie ostatecznego odkrycia przez Vasco da Gamę szlaku do Indii prowadzącego dookoła Afryki zarówno dla społeczeństw organizujących wyprawy, jak i ludów podbitych.

Strategie nauczania:

• konstruktywizm;

• konektywizm.

Metody i techniki nauczania:

• rozmowa nauczająca z wykorzystaniem ćwiczeń interaktywnych;

• analiza materiału źródłowego (porównawcza);

• dyskusja.

Formy pracy:

• praca indywidualna;

• praca w parach;

• praca w grupach;

• praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne:

• komputery z głośnikami, słuchawkami i dostępem do internetu;

• zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;

• tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda.

Przebieg lekcji

Faza wstępna:

1. Wyświetlenie tematu i celów zajęć oraz wspólne z uczniami ustalenie kryteriów sukcesu.

2. Nauczyciel inicjuje rozmowę wprowadzającą w temat lekcji.

Faza realizacyjna:

1. Praca w grupach z treścią e‑materiału. Każda z nich opracowuje fragment materiału z sekcji „Przeczytaj”:
   Grupa 1 – Ryzykowny projekt Krzysztofa Kolumba
   Grupa 2 - W poszukiwaniu protektora i fundatora i Ku nowym lądom
   Grupa 3 - Druga wyprawa, pierwsi kolonizatorzy i Przewrotna karta historii
   Grupa 4 - Droga morska do Indii odkryta i Europa podbija Azję
   Po zakończeniu pracy przedstawiciele zespołów prezentują przydzielone zagadnienie. Pozostali uczniowie sporządzają notatki, mogą zadawać pytania i weryfikować przedstawione informacje.

2. Uczniowie wykonują ćwiczenia nr od 1 do 4. Nauczyciel sprawdza poprawność wykonanych zadań, omawiając je wraz z uczniami.

3. Utrwalanie wiedzy i umiejętności. Kolejne ćwiczenia od 5 do 8 uczniowie wykonują w parach. Konsultują swoje rozwiązania z inną parą uczniów i ustalają jedną wersję odpowiedzi.

Faza podsumowująca:

1. Nauczyciel ponownie odczytuje temat lekcji „Przełomowe odkrycia. Jak szukając drogi do Indii, odkryto Amerykę” i inicjuje krótką rozmowę na temat kryteriów sukcesu. Czego uczniowie się nauczyli? Na koniec poleca chętnemu uczniowi podsumowanie i – jeśli to potrzebne – uzupełnia informacje.

2. Nauczyciel omawia przebieg zajęć, wskazuje mocne i słabe strony pracy uczniów.

Praca domowa:

1. Wykonaj polecenie nr 1 i 2 z sekcji „Mapa interaktywna”.

Materiały pomocnicze:

• Historia powszechna XIV‑XV w. Wybór tekstów, A. Wyrobisz, B. Geremek, M. Małowist, Warszawa 1964.

• M.L. Pisarek, Świat oczami odkrywców, Warszawa 1971.

• Wiek XVI–XVIII w źródłach, S.B. Lenard, M.Sobańska‑Bondaruk; tłum. E. Milewska, Warszawa 1999.

• Wielka historia świata. Tomy 1‑12 (praca pod patronatem Polskiej Akademii Umiejętności); Świat Książki 2004‑2006.

• Seria Historia powszechna, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2011‑2019.

• Czasopismo historyczne Mówią wieki

• E. Brudnik, A. Moszyńska, B. Owczarska, Ja i mój uczeń pracujemy aktywnie. Przewodnik po metodach aktywizujących, Wydawnictwo Jedność, Kielce 2011.

• Wybór tekstów źródłowych do wskazanej epoki.

Wskazówki metodyczne:

• Uczniowie mogą przed lekcją zapoznać się z e‑materiałami z sekcji „Mapa interaktywna”, aby aktywnie uczestniczyć w zajęciach i pogłębiać swoją wiedzę.