Autor: Sabina Świtała

Przedmiot: język polski

Temat: „Wszystko zda się pęka” – o sztuce baroku i jej obecności w poezji.

Grupa docelowa: III etap edukacyjny, liceum, technikum, zakres podstawowy i rozszerzony

Podstawa programowa:

Zakres podstawowy

I. Kształcenie literackie i kulturowe.

1. Czytanie utworów literackich. Uczeń:

1) rozumie podstawy periodyzacji literatury, sytuuje utwory literackie w poszczególnych okresach: starożytność, średniowiecze, renesans, barok, oświecenie, romantyzm, pozytywizm, Młoda Polska, dwudziestolecie międzywojenne, literatura wojny i okupacji, literatura lat 1945–1989 krajowa i emigracyjna, literatura po 1989 r.

I. Kształcenie literackie i kulturowe.

2. Odbiór tekstów kultury. Uczeń:

6) odczytuje pozaliterackie teksty kultury, stosując kod właściwy w danej dziedzinie sztuki.

IV. Samokształcenie.

9) wykorzystuje multimedialne źródła informacji oraz dokonuje ich krytycznej oceny;

10) gromadzi i przetwarza informacje, sporządza bazę danych.

Zakres rozszerzony

I. Kształcenie literackie i kulturowe.

2. Odbiór tekstów kultury. Uczeń:

5) rozpoznaje i charakteryzuje główne style w architekturze i sztuce.

Kształtowane kompetencje kluczowe:

• kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji,

• kompetencje cyfrowe,

• kompetencje w zakresie świadomości i ekspresji kulturalnej,

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się.

Cele operacyjne:

Uczeń:

• rozpoznaje najważniejszych artystów barokowych;

• zna i rozpoznaje główne cechy sztuki barokowej;

• opisuje dzieła sztuki, uwzględniając tendencje; charakterystyczne dla okresu baroku;

• rozpoznaje cechy twórców epoki baroku;

• ilustruje typowe cechy stylu barokowego w malarstwie przykładami barokowych i współczesnych utworów literackich;

• interpretuje wiersze współczesnych poetów zainspirowanych malarstwem barokowym.

Strategie nauczania:

• konstruktywizm.

Metody i techniki nauczania:

• metoda ćwiczeń przedmiotowych;

• metoda oglądowa;

• pogadanka;

• metoda aktywna – magnetyzm słów.

Formy zajęć:

• praca indywidualna;

• praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne:

• komputery z głośnikami i dostępem do internetu, słuchawki;

• zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;

• tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda;

• kopie wiersza Jerzego Harasymowicza Barokowy kościół;

• karty pracy.

Przebieg zajęć

Faza wstępna

1. Nauczyciel rozdaje uczniom wiersz Jerzego Harasymowicza Barokowy kościół. Wskazana osoba odczytuje tekst. Prowadzący pyta, jakie cechy sztuki barokowej wskazane zostały w tekście.

2. Przedstawienie celu i tematu zajęć.

Faza realizacyjna

1. Uczniowie zapoznają się z informacjami na temat sztuki baroku w zakładce Przeczytaj. Następnie tworzą w zeszycie notatkę, wykorzystując strategię magnetyzmu słów. Przykład fragmentu notatki:

R1UGmsniCmJn4

Ilustracja

2. Po sporządzeniu notatki uczniowie sprawdzają swoją wiedzę na temat sztuki baroku, rozwiązując interaktywny quiz (gra dydaktyczna, polecenie nr 1). Następnie uczestnicy zajęć udają się na wirtualny spacer, wynotowują cechy stylu barokowego i wyszukują informacje na temat malarstwa Michaela Willmanna.

3. Uczniowie wykonują ćwiczenia interaktywne z e‑materiału: 1, 2, 8, 9 i 10. Wyniki pracy omawiane są na forum i komentowane przez nauczyciela.

4. Prowadzący rozdaje karty pracy, które uczniowie uzupełniają indywidualnie. Wyniki omawiane są w parach, wątpliwości konsultowane z nauczycielem.

KARTA PRACY (powinna zawierać reprodukcję obrazu Pabla Picassa Martwa natura z kotem, można również wyświetlić obraz na tablicy multimedialnej lub przez rzutnik multimedialny)

1. Przyjrzyj się obrazowi Pabla Picassa Martwa natura z kotem i napisz, w jaki sposób nawiązuje on do sztuki baroku.

2. Napisz w kilku zdaniach, jakie cechy dzieła powodują, że nie można go przypisać do epoki baroku.

Faza podsumowująca

Nauczyciel rzuca włóczkę wybranemu uczniowi, uczeń, który ją złapie, robi pętlę na palcu i przekazuje włóczkę kolejnemu uczniowi, podając przy tym jedną cechę sztuki baroku. Po odpowiedziach udzielonych przez kilka osób uczestnicy zajęć uwalniają się z pętli, wskazując cechę sztuki baroku wymienioną przez poprzednika. Poprawnie wskazana cecha pozwala na rozwiązanie pętli z palca.

Praca domowa:

Maria Rzepińska w publikacji Siedem wieków malarstwa europejskiego (Wrocław 1991, s. 230) pisała, że w sztuce Rubensa wszystkie cechy barokowe występują w komplecie. Odwołując się do konkretnych prac artysty, uzasadnij tezę Rzepińskiej.

Materiały pomocnicze:

Sztuka baroku. Architektura – rzeźba – malarstwo, pod red. T. Rolf, tłum. B. Drąg, Kraków 2004.

Rzepińska Maria, Siedem wieków malarstwa europejskiego, Wrocław 1991.

Praca metodą magnetyzmu słów opisana została w publikacji Doug Buehl, Strategie aktywnego nauczania, czyli jak efektywnie nauczać i uczyć się skutecznie, pod red. W. Bednarkowej, tłum. B. Piątek, Kraków 2004, s. 95‑97.

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania multimedium:

Po wirtualnym spacerze uczniowie mogą w grupach stworzyć przewodnik po Pocysterskim Opactwie w Krzeszowie na Dolnym Śląsku.