Połącz w pary artystów i charakterystyczne dla nich cechy malarstwa bądź rodzaje przedstawień malarskich. Michelangelo Merisi da Caravaggio Możliwe odpowiedzi: 1. światłocień, 2. statyczne sceny rodzajowe we wnętrzach, 3. tenebryzm, 4. vanitas, 5. tematyka mitologiczna i religijna Peter Paul Rubens Możliwe odpowiedzi: 1. światłocień, 2. statyczne sceny rodzajowe we wnętrzach, 3. tenebryzm, 4. vanitas, 5. tematyka mitologiczna i religijna Jan Vermeer van Delft Możliwe odpowiedzi: 1. światłocień, 2. statyczne sceny rodzajowe we wnętrzach, 3. tenebryzm, 4. vanitas, 5. tematyka mitologiczna i religijna Pieter Claesz Możliwe odpowiedzi: 1. światłocień, 2. statyczne sceny rodzajowe we wnętrzach, 3. tenebryzm, 4. vanitas, 5. tematyka mitologiczna i religijna Rembrandt van Rijn Możliwe odpowiedzi: 1. światłocień, 2. statyczne sceny rodzajowe we wnętrzach, 3. tenebryzm, 4. vanitas, 5. tematyka mitologiczna i religijna
Połącz w pary artystów i charakterystyczne dla nich cechy malarstwa bądź rodzaje przedstawień malarskich. Michelangelo Merisi da Caravaggio Możliwe odpowiedzi: 1. światłocień, 2. statyczne sceny rodzajowe we wnętrzach, 3. tenebryzm, 4. vanitas, 5. tematyka mitologiczna i religijna Peter Paul Rubens Możliwe odpowiedzi: 1. światłocień, 2. statyczne sceny rodzajowe we wnętrzach, 3. tenebryzm, 4. vanitas, 5. tematyka mitologiczna i religijna Jan Vermeer van Delft Możliwe odpowiedzi: 1. światłocień, 2. statyczne sceny rodzajowe we wnętrzach, 3. tenebryzm, 4. vanitas, 5. tematyka mitologiczna i religijna Pieter Claesz Możliwe odpowiedzi: 1. światłocień, 2. statyczne sceny rodzajowe we wnętrzach, 3. tenebryzm, 4. vanitas, 5. tematyka mitologiczna i religijna Rembrandt van Rijn Możliwe odpowiedzi: 1. światłocień, 2. statyczne sceny rodzajowe we wnętrzach, 3. tenebryzm, 4. vanitas, 5. tematyka mitologiczna i religijna
RBFyl4LVVFuCB1
Ćwiczenie 2
Do jakich typów przedstawień malarskich nawiązuje utwór Adama Zagajewskiego Malarze Holandii? Zaznacz właściwe odpowiedzi. Możliwe odpowiedzi: 1. portret, 2. akt, 3. marina, 4. martwa natura, 5. pejzaż, 6. scena rodzajowa, 7. weduta
RdvB9fJHmadmQ11
Ćwiczenie 3
Obraz przedstawia młodego mężczyznę w siedemnastowiecznym, arystokratycznym stroju i kapeluszu z piórami. Mężczyzna siedzi w fotelu. Podpiera głowę na lewym ramieniu i drzemie. Przed mężczyzną znajduje się duży stół pokryty obrusem. Są na min liczne przedmioty: złote monety, kosztowne naszyjniki i złote łańcuchy, zegar, kartki z nutami, otwarta książka, ludzkie czaszki, fragmenty zbroi, globus, korona królewska i berło, papieska tiara, bukiet kolorowych kwiatów w wazonie. Z boku, nieco za mężczyzną stoi anioł o postaci młodej kobiety ze skrzydłami. Trzyma w dłoniach szarfę z obcojęzycznym napisem.
Obraz przedstawia młodego mężczyznę w siedemnastowiecznym, arystokratycznym stroju i kapeluszu z piórami. Mężczyzna siedzi w fotelu. Podpiera głowę na lewym ramieniu i drzemie. Przed mężczyzną znajduje się duży stół pokryty obrusem. Są na min liczne przedmioty: złote monety, kosztowne naszyjniki i złote łańcuchy, zegar, kartki z nutami, otwarta książka, ludzkie czaszki, fragmenty zbroi, globus, korona królewska i berło, papieska tiara, bukiet kolorowych kwiatów w wazonie. Z boku, nieco za mężczyzną stoi anioł o postaci młodej kobiety ze skrzydłami. Trzyma w dłoniach szarfę z obcojęzycznym napisem.
Antonio da Pereda, Sen szlachcica, ok. 1655
Źródło: domena publiczna.
1
Ćwiczenie 3
Rp8Ds5CwiGcJp
Opis obrazu: Obraz przedstawia młodego mężczyznę w siedemnastowiecznym, arystokratycznym stroju i kapeluszu z piórami. Mężczyzna siedzi w fotelu. Podpiera głowę na lewym ramieniu i drzemie. Przed mężczyzną znajduje się duży stół pokryty obrusem. Są na min liczne przedmioty: złote monety, kosztowne naszyjniki i złote łańcuchy, zegar, kartki z nutami, otwarta książka, ludzkie czaszki, fragmenty zbroi, globus, korona królewska i berło, papieska tiara, bukiet kolorowych kwiatów w wazonie. Z boku, nieco za mężczyzną stoi anioł o postaci młodej kobiety ze skrzydłami. Trzyma w dłoniach szarfę z obcojęzycznym napisem. (Uzupełnij).
11
Ćwiczenie 4
Wyjaśnij krótko, dlaczego według ciebie wymienione w ćwiczeniu 3 motywy wiążą się z tematyką przemijania.
Wyjaśnij krótko, dlaczego według ciebie wymienione w ćwiczeniu 3 motywy wiążą się z tematyką przemijania.
Wyjaśnij krótko, dlaczego według ciebie wymienione w ćwiczeniu 3 motywy wiążą się z tematyką przemijania.
Wyjaśnij krótko, dlaczego według ciebie zaznaczone powyżej motywy wiążą się z tematyką przemijania. Zapisz odpowiedzi.
R11prElHRZeUp
Symbol (Uzupełnij). Wyjaśnienie (Uzupełnij).
Spróbuj znaleźć powiązania wskazanych elementów z: upływem czasu, próżnością, nietrwałością, śmiercią.
Sprawdź, czy twoja odpowiedź jest bliska poniższym wyjaśnieniom:
czaszki – pamięć o śmierci, która nadejdzie, wobec której wszyscy są równi;
zegar – upływ czasu;
świece – płomień oznaczający życie, które jest tak samo nietrwałe i niepewne jak płomień świecy, łatwy do zdmuchnięcia
maska – sztuka, teatr, nietrwałość przedstawienia i jego przemijanie;
przyłbica – symbol przemijającej władzy człowieka;
nuty i skrzypce – ulotność muzyki, jej nietrwałość, ograniczenie czasowe.
211
Ćwiczenie 5
Które fragmenty wiersza Adama Zagajewskiego odnoszą się do scen rodzajowych?
R1JBPvPFaR6W8
Fragment (Uzupełnij). Do jakiej sceny się odnosi? (Uzupełnij).
Przypomnij sobie, co to są sceny rodzajowe i czego dotyczą.
Do scen rodzajowych w wierszu Adama Zagajewskiego odnoszą się fragmenty opisujące codzienne życie i zwykłe czynności, np. obieranie jabłka, czytanie książki i listu, a także portrety dzieci.
311
Ćwiczenie 6
Czym charakteryzuje się malarstwo holenderskie. Wymień znanych malarzy.
Czym charakteryzuje się malarstwo holenderskie. Wymień znanych malarzy.
Czym charakteryzuje się malarstwo holenderskie. Wymień znanych malarzy.
Obejrzyj obrazy w poniższej galerii. Zastanów się, które z nich mogłyby ilustrować fragmenty utworu Adama Zagajewskiego Malarze Holandii. Uzasadnij swoją odpowiedź.
R1CcIitS3cxQt
Autor i tytuł obrazu (Uzupełnij). Fragment (Uzupełnij). Uzasadnienie (Uzupełnij).
Czytając wiersz Adama Zagajewskiego, postaraj się uruchomić wyobraźnię i „zobaczyć” opisane sceny.
Uczeń może wybrać wszystkie przykłady. W uzasanieniu należy wskazać m.in. elementy martwej natury, okno, suknie kobiet, postaci, widoki wnętrz, sceny rodzajowe oraz podać odpowiednie cytaty z wiersza.
R1WBPJE0r2TJz
Obraz przedstawia martwą naturę. Ukazany jest stół przykryty białym obrusem. Obrus jest pomięty i z prawej strony obrazu zwinięty bezładnie. Na stole po lewej stronie obrazu są trzy talerze z jedzeniem. Na jednym z talerzy leżą małże, na drugim pokruszony chleb, na trzecim muszle pereł i zwinięty banknot. Po prawej stronie jest przewrócony, złoty puchar, stoi kielich i dzban oraz inne szklane naczynia. Obok dzbana, po prawej stronie obrazu, leży kolejne przewrócone szklane naczynie. Przed dzbanem leży częściowo obrana ze skóry cytryna.
Willem Claesz Heda, Martwa natura ze złotym pucharem, 1635, Amsterdam.
Źródło: domena publiczna.
RIYEWLnKCIct6
Obraz przedstawia nieduże pomieszczenie. Na pierwszym planie stół, na nim miedziane garnki, warzywa, kawałek mięsa, ryby na talerzu. Na drugim planie kobieta, która obiera ziemniaki.
Floris van Schooten, Wnętrze kuchni z pokojówką, ok. 1655, Wiedeń.
Źródło: domena publiczna.
R1S3XtsePdVf7
Obraz przedstawia młodą dziewczynę stojąca naprzeciwko okna. Dziewczyna po prawej stronie obrazu, okno po lewej. Dziewczyna trzyma w dłoniach sznur pereł zawierzony na szyi. Ma na sobie strój obszyty futrem z gronostaja. Ma spięte włosy z tyłu. Po prawej stronie okna zasłona. Po lewej wisi obrazek. Między dziewczyną a oknem stół. Na nim tkanina.
Jan Vermeer van Delft, Dziewczyna z perłowym naszyjnikiem, 1664, Berlin.
Źródło: domena publiczna.
RfeLhRjRkofYu
Na obrazie znajduje się młoda kobieta siedząca przy stole i czytająca list. Kobieta ma spięte, kręcone włosy. Ubrana jest w strój obszyty futerkiem. Za nią jest parawan. Na drewnianym, masywnym stole leży gruby obrus przypominający dywan. Jest do połowy blatu stołu odsunięty. Po prawej stronie kobiety na podłodze stoi kosz z ubraniami. Z lewej strony obrazu na kobietę pada światło.
Gerard ter Borch, Kobieta czytająca list, 1662, Londyn.
Źródło: domena publiczna.
Rmw2XxDdap7bz
Na obrazie kobieta siedząca w pokoju przy oknie. Czyta list. Przerwała robótki. Na podłodze, na dole obrazu, leży upuszczony naparstek. Obok kobiety po prawej stronie służąca, która uchyla lekko zasłonięty obraz. Na odsłoniętym obrazie statek płynący przez wzburzone morze. Na podłodze w komnacie pantofelek i mały pies.
Gabriël Metsu, Kobieta czytająca list, ok. 1662, Dublin.
Źródło: domena publiczna.
R1NI9YpLS2xZv
Na obrazie wnętrze pomieszczenia. Po prawej stronie kobieta w chustce na głowie trzyma część posłania - chyba poduszkę. Po lewej stronie obrazu mała dziewczynka stoi w otwartych drzwiach. Kobieta i dziewczynka zwrócone są w swoją stronę. Przy otwartych drzwiach stoi krzesło. Po lewej stronie pod ścianą stolik. Nad nim okno.
Pieter de Hooch, Sypialnia, 1658–1660, Waszyngton.
Źródło: domena publiczna.
RieVo8kBggnMt
Na obrazie pokój. Po lewej stronie siedzi kobieta. Na kolanach trzyma dziecko. Kobieta ubrana w suknię. Lewa ręka wyciągnięta w kierunku małej dziewczynki. Dziewczynka na rękach trzyma psa. Ubrana jest w sukienkę do ziemi. Na głowie ma czepiec. W pokoju otwarte drzwi - po prawej stronie obrazu. Posadzka w pokoju w kwadraty.
Pieter de Hooch, Kobieta z dzieckiem, 1658.
Źródło: domena publiczna.
R5fdspsGH4qni
Na obrazie skromnie urządzony pokój z otwartymi na zewnątrz drzwiami. Przy stole przy oknie siedzi dwóch mężczyzn - jeden siedzi tyłem i kobieta. Jeden z mężczyzn stoi obok siedzącej kobiety. Grają w karty. Po prawej stronie na ścianie wieszak na ubrania. Nad nim obraz. W otwartych drzwiach, które są po lewej stronie obrazu, widać idącą kobietę.
Pieter de Hooch, Grający w karty w słonecznym pokoju, 1658, Londyn.
Źródło: domena publiczna.
31
Ćwiczenie 7
Odpowiedz na pytania dotyczące wiersza Adama Zagajewskiego Malarze Holandii.
RTq9aQ1S3QGJn
Który fragment utworu nawiązuje do malarskich przedstawień życia codziennego w siedemnastowiecznych Niderlandach? Zapisz odpowiedni cytat. (Uzupełnij). Wskaż elementy wiersza mające związek z moralnością. Wyjaśnij ten związek. (Uzupełnij). Wskaż fragmenty wiersza odwołujące się do przemijania, nietrwałości. Zapisz odpowiednie cytaty. (Uzupełnij). Co oznacza fragment: „Tajemnica? Nie ma tajemnicy, jest tylko błękit, niespokojny i gościnny jak krzyk mewy"? (Uzupełnij). Na czym polega odmienność Rembrandta? (Uzupełnij).
Zastanów się, która strofa przedstawia elementy życia codziennego, np. przedmioty.
Znajdź przedmioty i elementy otoczenia wskazujące na czystość.
Zastanów się, jakie elementy przedstawionego świata mogą się odnosić do motywu vanitas. Co świadczy o ich przemijalności?
Jaka jest rola widza, odbiorcy obrazów namalowanych przez niderlandzkich mistrzów? Z jakiego miejsca obserwuje przedstawione sceny?
Przypomnij sobie cechy malarstwa Rembrandta i zastanów się, jakie jego aspekty podkreślił w swoim wierszu Zagajewski.
Sprawdź, czy twoja odpowiedź jest bliska tym wyjaśnieniom:
Lubili mieszkać. Mieszkali wszędzie,/ w drewnianym oparciu krzesła/ i w strużce mleka wąskiej jak Cieśnina Beringa./ Drzwi były szeroko otwarte, wiatr przyjazny,/ miotły odpoczywały po sumiennej pracy./ Domy odsłonięte.
Pościel – czysta, wykrochmalona; odsłonięte domy, otwarte drzwi – jego mieszkańcy nie mieli nic do ukrycia; w tym świecie nie ma tajemnic, a ludzie wiodą życie moralne.
Rzeczy są nieśmiertelne ale nie służą nam, Powiedzcie, malarze Holandii, co będzie,/ gdy jabłko zostanie obrane, gdy zgaśnie jedwab,/ gdy wszystkie kolory będą zimne.
Większość obrazów malarstwa niderlandzkiego tego okresu przedstawia sceny dosłownie – pozbawione są symbolicznej, „głębokiej” treści; są zapisem sytuacji codziennych, zwykłych; przedstawieniami przedmiotów i portretów osób. Widz, odbiorca scen przedstawionych przez mistrzów przywołanych przez Zagajewskiego, zaglądając (niejako przez otwarte drzwi) do wnętrz mieszczańskich domów, zdaje się widzieć życie ich mieszkańców takie, jakim ono jest.
W malarstwie Rembrandta pojawia się tajemnica, głębia – nazywany jest on malarzem duszy. Napięcie, emocje, tajemnica – taki właśnie jest jego pierwszy autoportret, skrywający twarz w cieniu. Rembrandt stosuje światłocień, zatem światło nie służy mu do ekspresji, jak to jest u Caravaggia, ale ma znaczenie metafizyczne.
RlW4W0WjquaSh2
Ćwiczenie 8
Wskaż w tekście wiersza Wisławy Szymborskiej: wyrażenia i obrazy odnoszące się do dynamiki, ruchu, wyrażenia odnoszące się do zmysłowości i do zjawisk akustycznych. Jaką funkcję pełnią środki stylistyczne nagromadzone w takiej ilości? Waligórzanki, żeńska fauna, jak łoskot beczek nagie. Gnieżdżą się w stratowanych łożach, śpią z otwartymi do piania ustami. Źrenice ich uciekły w głąb i penetrują do wnętrza gruczołów, z których się drożdże sączą w krew. Córy baroku. Tyje ciasto w dzieży, parują łaźnie, rumienią się wina, cwałują niebem prosięta obłoków, rżą trąby na fizyczny alarm. O rozdynione, o nadmierne i podwojone odrzuceniem szaty, i potrojone gwałtownością pozy tłuste dania miłosne! [...] Albowiem nawet niebo jest wypukłe, wypukli aniołowie i wypukły bóg – Febus wąsaty, który na spoconym rumaku wjeżdża do wrzącej alkowy.
Wskaż w tekście wiersza Wisławy Szymborskiej: wyrażenia i obrazy odnoszące się do dynamiki, ruchu, wyrażenia odnoszące się do zmysłowości i do zjawisk akustycznych. Jaką funkcję pełnią środki stylistyczne nagromadzone w takiej ilości? Waligórzanki, żeńska fauna, jak łoskot beczek nagie. Gnieżdżą się w stratowanych łożach, śpią z otwartymi do piania ustami. Źrenice ich uciekły w głąb i penetrują do wnętrza gruczołów, z których się drożdże sączą w krew. Córy baroku. Tyje ciasto w dzieży, parują łaźnie, rumienią się wina, cwałują niebem prosięta obłoków, rżą trąby na fizyczny alarm. O rozdynione, o nadmierne i podwojone odrzuceniem szaty, i potrojone gwałtownością pozy tłuste dania miłosne! [...] Albowiem nawet niebo jest wypukłe, wypukli aniołowie i wypukły bóg – Febus wąsaty, który na spoconym rumaku wjeżdża do wrzącej alkowy.
2
Ćwiczenie 8
R19wrDN2vjLlk
Waligórzanki, żeńska fauna, jak łoskot beczek nagie. Gnieżdżą się w stratowanych łożach, śpią z otwartymi do piania ustami. Źrenice ich uciekły w głąb i penetrują do wnętrza gruczołów, z których się drożdże sączą w krew. Córy baroku. Tyje ciasto w dzieży, parują łaźnie, rumienią się wina, cwałują niebem prosięta obłoków, rżą trąby na fizyczny alarm. O rozdynione, o nadmierne i podwojone odrzuceniem szaty, i potrojone gwałtownością pozy tłuste dania miłosne! [...] Albowiem nawet niebo jest wypukłe, wypukli aniołowie i wypukły bóg – Febus wąsaty, który na spoconym rumaku wjeżdża do wrzącej alkowy. (Uzupełnij).
31
Ćwiczenie 9
Zastanów się i powiedz, na czym polega zawarta w wierszu Wisławy Szymborskiej ironia. Zapisz swoje wnioski poniżej.
R8WleweZLcXIZ
(Uzupełnij).
W jaki sposób są traktowane córy baroku, bohaterki dzieł Rubensa? Do czego są porównane?
Ironia zawarta jest w kpiącej ocenie bohaterek obrazów Rubensa. Podmiot liryczny traktuje je przedmiotowo, porównując do tłustych dań. Ironia jest ukryta w metaforze zestawiającej grę miłosną ze sztuką kulinarną, z konsumpcją.
1
Polecenie 1
Zapoznaj się z opisami obrazów, a następnie wykonaj ćwiczenie.
Zapoznaj się z opisami obrazów, a następnie wykonaj ćwiczenie.
Zapoznaj się z opisami obrazów, a następnie wykonaj ćwiczenie.
Przyjrzyj się poniższym obrazom w galerii, a następnie wykonaj ćwiczenie.
Rm799R3bZOPi2
Na obrazie koń i dwóch mężczyzn. Jeden spadł z konia i leży pod nim. Drugi mężczyzna stoi przy łbie konia. Z góry na konia i leżącego mężczyznę pada światło. Reszta obrazu w mroku.
Caravaggio, Nawrócenie w drodze do Damaszku, 1600
R1GvsxDVWL8Bm
Obraz przedstawia młodą kobietę, która zdecydowanie trzyma lewą ręką za włosy leżącego na posłaniu mężczyznę, a prawą zatapia miecz w jego szyi. Druga kobieta, stojąca obok zbrodniarki, przytrzymuje broniącego się mężczyznę. Głowa mężczyzny z brodą odchylona w bok. Na biodrach ma tkaninę.
Obraz przedstawia starszego mężczyznę z brodą. Mężczyzna trzyma odchyloną do tyłu głowę nagiego mężczyzny z przepaską na biodrach. Chce mu podciąć gardło. Anioł nad starszym mężczyzną trzyma jego rękę. Z dłoni wypada nóż.
Obraz przedstawia ucztę. Główna postać widziana jest z przodu. W ręku trzyma, miecz do którego inni przytykają własne miecze na znak przysięgi. Stół, przy którym siedzą, wydaje się być źródłem światła i rozjaśnia twarze zebranych.