Autor: Ewa Orlewicz

Temat: Roman Ingarden. Polski wkład w rozwój fenomenologii

Grupa docelowa:

Szkoła ponadpodstawowa, liceum ogólnokształcące, technikum, zakres rozszerzony

Podstawa programowa:

Kształtowane kompetencje kluczowe:

• kompetencje w zakresie świadomości i ekspresji kulturalnej;

• kompetencje cyfrowe;

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;

• kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji.

Cele operacyjne. Uczeń:

• określa rolę Romana Ingardena w rozwoju fenomenologii, odwołując się do jego poglądów estetycznych i ontologicznych;

• wyjaśnia, na czym polega koncepcja literackiego dzieła sztuki oraz koncepcja człowieka Romana Ingardena;

• na przykładzie fragmentu Książeczki o człowieku Romana Ingardena określa związek między jego koncepcją sztuki oraz koncepcją człowieka.

Strategie nauczania:

• konstruktywizm;

• konektywizm.

Metody i techniki nauczania:

• ćwiczeń przedmiotowych;

• z użyciem komputera;

• dyskusja;

• audiobook;

• mapa myśli.

Formy pracy:

• praca indywidualna;

• praca w parach;

• praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne:

• komputery z głośnikami, słuchawkami i dostępem do internetu;

• zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;

• tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda;

• telefony z dostępem do internetu.

Przebieg lekcji

Przed lekcją:

1. Nauczyciel prosi uczniów o zapoznanie się z biografią Romana Ingardena i przygotowanie krótkich prezentacji, zawierające najważniejsze wątki z życia filozofa, które wpłynęły na ukształtowanie się jego nauki.

Faza wprowadzająca:

1. Nauczyciel loguje się na platformie i wyświetla na tablicy temat i cele lekcji. Prosi uczniów, by na podstawie wiadomości zdobytych przed lekcją zaproponowali kryteria sukcesu.

2. Raport z przygotowań. Nauczyciel weryfikuje przygotowanie uczniów do lekcji: prosi, aby zaprezentowali swoje prezentacje na forum klasy. Uczniowie wspólnie wybierają pięć najważniejszych ich zdaniem wątków z biografii Ingardena, które wpłynęły na jego filozofię.

Faza realizacyjna:

1. Mapa myśli. Nauczyciel zapisuje na tablicy w formie mapy myśli hasło „Roman Ingarden” i związane z nim pojęcia: „koncepcja dzieła literackiego”, „koncepcja człowieka”. Uczniowie wspólnie opracowują mapę myśli dotyczącą wymienionych zagadnień. Jeśli jest konieczne, nauczyciel uzupełnia wypowiedzi uczniów.

2. Praca z multimedium. Uczniowie uruchamiają na tabletach lub komputerach materiał z sekcji „Audiobook”, a następnie odczytują polecenia:
   – Czym się zajmuje fenomenologia? Wymień kilku przedstawicieli tego kierunku.
   – Jaka była rola Romana Ingardena w rozwoju fenomenologii?
   Pracują w parach, analizując treść zadania, dyskutując i zapisując wnioski. Wybrane grupy omawiają swoje rozwiązania i spostrzeżenia na forum klasy.

3. Ćwiczenia przedmiotowe. Uczniowie dobierają się w pary i wykonują ćwiczenia nr 1‑4. Następnie konsultują swoje rozwiązania z inną parą uczniów i ustalają jedną wersję odpowiedzi

Faza podsumowująca:

1. W ramach podsumowania uczniowie wykonują ćwiczenie nr 6: Określ, jakie specyficznie ludzkie aspekty egzystencji wymienia w tekście Ingarden.

2. Nauczyciel ponownie wyświetla na tablicy temat lekcji zawarty w sekcji „Wprowadzenie” i inicjuje krótką rozmowę na temat kryteriów sukcesu. Czego się uczniowie nauczyli?

Praca domowa:

1. Uczniowie rozwiązują ćwiczenia nr 5, 7–8.

Materiały pomocnicze:

• Roman I., Człowiek i jego rzeczywistość, [w:] tegoż, Książeczka o człowieku, Kraków 1998.

• Tatarkiewicz W., Historia filozofii, Warszawa 2005.

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania multimedium:

• Nauczyciel może wykorzystać medium w sekcji „Audiobook” do pracy przed lekcją. Uczniowie zapoznają się z jego treścią i przygotowują do pracy na zajęciach w ten sposób, żeby móc samodzielnie rozwiązać zadania.