Dla nauczyciela

Autor: Piotr Obolewicz

Przedmiot: Język polski

Temat: Przyczyny klęski tytułowego bohatera dramatu Król Edyp Sofoklesa

Grupa docelowa:

Szkoła ponadpodstawowa, liceum ogólnokształcące, technikum, zakres podstawowy

Podstawa programowa:

Zakres podstawowy
Treści nauczania – wymagania szczegółowe
I. Kształcenie literackie i kulturowe.
1. Czytanie utworów literackich. Uczeń:
3) rozróżnia gatunki epickie, liryczne, dramatyczne i synkretyczne, w tym: gatunki poznane w szkole podstawowej oraz epos, odę, tragedię antyczną, psalm, kronikę, satyrę, sielankę, balladę, dramat romantyczny, powieść poetycką, a także odmiany powieści i dramatu, wymienia ich podstawowe cechy gatunkowe;
6) rozpoznaje w tekstach literackich: ironię i autoironię, komizm, tragizm, humor, patos; określa ich funkcje w tekście i rozumie wartościujący charakter;
10) rozpoznaje w utworze sposoby kreowania: świata przedstawionego (fabuły, bohaterów, akcji, wątków, motywów), narracji, sytuacji lirycznej; interpretuje je i wartościuje;
III. Tworzenie wypowiedzi.
1. Elementy retoryki. Uczeń:
1) formułuje tezy i argumenty w wypowiedzi ustnej i pisemnej przy użyciu odpowiednich konstrukcji składniowych;
2. Mówienie i pisanie. Uczeń:
2) buduje wypowiedź w sposób świadomy, ze znajomością jej funkcji językowej, z uwzględnieniem celu i adresata, z zachowaniem zasad retoryki;
IV. Samokształcenie.
1. rozwija umiejętność pracy samodzielnej między innymi przez przygotowanie różnorodnych form prezentacji własnego stanowiska;

Kształtowane kompetencje kluczowe:

  • kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji;

  • kompetencje w zakresie wielojęzyczności;

  • kompetencje cyfrowe;

  • kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;

  • kompetencje obywatelskie;

  • kompetencje w zakresie świadomości i ekspresji kulturalnej.

Cele lekcji. Uczeń:

  • przeanalizujesz tekst literacki: fragmenty Króla Edypa Sofoklesa, zwracając uwagę na właściwą ścieżkę analizy i interpretacji;

  • postawi tezę interpretacyjną i spróbuje ją udowodnić;

  • wyjaśni, na czym polega ironia tragiczna w dramacie Sofoklesa Król Edyp.

Strategie nauczania:

  • konstruktywizm;

  • konektywizm.

Metody i techniki nauczania:

  • ćwiczeń przedmiotowych;

  • z użyciem komputera;

  • podająca.

Formy pracy:

  • praca indywidualna;

  • praca w parach;

  • praca w grupach;

  • praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne:

  • komputery z głośnikami, słuchawkami i dostępem do internetu;

  • zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;

  • tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda;

  • telefony z dostępem do internetu.

Przebieg lekcji

Przed lekcją:

  1. Przygotowanie do zajęć. Nauczyciel loguje się na platformie i udostępnia uczniom e‑materiał „Przyczyny klęski tytułowego bohatera dramatu Król Edyp Sofoklesa”. Prosi uczestników zajęć o zapoznanie się z tekstem w sekcji „Przeczytaj” i wykonanie ćwiczenia nr 1 w sekcji „Sprawdź się”.

  2. Recytacja. Chętni lub wybrani uczniowie przygotowują się do głośnego czytania utworu w e‑materiale: fragmentuKróla Edypa z elementami aktorskiej interpretacji.

Faza wprowadzająca:

  1. Nauczyciel wyświetla i odczytuje temat lekcji oraz zawarte we wprowadzeniu do e‑materiału cele zajęć i prosi uczniów lub wybraną osobę o sformułowanie kryteriów sukcesu.

  2. Podanie celu i tematu zajęć.

Faza realizacyjna:

  1. Utrwalanie wiedzy i umiejętności. Uczniowie wykonują ćwiczenia w sekcji „Sprawdź się”. Nauczyciel sprawdza poprawność wykonanych zadań, omawiając je wraz z uczniami.

  2. Praca z multimedium. Nauczyciel prosi, aby wybrany uczeń przeczytał polecenie: Wyjaśnij, na czym polega ironia w dramacie Sofoklesa „Król Edyp”. Przywołaj w swojej wypowiedzi cytaty z omawianego w lekcji fragmentu utworu. z sekcji „Film edukacyjny”. Następnie prosi uczniów, aby podzielili się na grupy i opracowali w nich odpowiedzi. Po ustalonym wcześniej czasie przedstawiciel wskazanej (lub zgłaszającej się na ochotnika) grupy prezentuje propozycję odpowiedzi, a pozostali uczniowie ustosunkowują się do niej. Nauczyciel w razie potrzeby uzupełnia ją, udzielając także uczniom informacji zwrotnej.

  3. Utrwalanie wiedzy i umiejętności. Nauczyciel, korzystając z tablicy interaktywnej lub rzutnika, wyświetla treść ćwiczenia 4. zawartego w sekcji „Sprawdź się”. Wspólne rozwiązanie zadania na forum klasy.

  4. Nauczyciel wyświetla uczestnikom zajęć kolejne ćwiczenie 5. Uczniowie tym razem pracują w parach. Ustalają wspólne stanowisko i wskazują wybraną odpowiedź, używając telefonów lub komputerów. Nauczyciel kontroluje wyniki pracy uczniów, którzy następnie łączą się w grupy 4‑osobowe i dyskutują, uzasadniając swój wybór w tym ćwiczeniu.

  5. Ostatnią partię ćwiczeń (nr 6‑8) uczniowie wykonują wspólnie i omawiają je razem z nauczycielem.

Faza podsumowująca:

  1. Nauczyciel ponownie wyświetla na tablicy temat lekcji zawarty w sekcji „Wprowadzenie” i inicjuje krótką rozmowę na temat kryteriów sukcesu. Czego się uczniowie nauczyli?

  2. Wybrany uczeń podsumowuje zajęcia, zwracając uwagę na nabyte umiejętności.

Praca domowa:

  1. Napisz wypracowanie, w którym wyjaśnisz, dlaczego Edyp poniósł klęskę? Wykorzystaj zacytowany fragment i odwołaj się do całej tragedii Sofoklesa.

Materiały pomocnicze:

  • Metodyka literatury, tom 1 i 2, Warszawa 2001.

  • Polonista w szkole, pod red. A. Janus‑Sitarz, Kraków 2004.

  • Przygotowanie ucznia do odbioru różnych tekstów kultury, pod red. Anny Janus‑Sitarz, Kraków.

Wskazówki metodyczne

  • Uczniowie mogą wykorzystać multimedium „Film edukacyjny” jako inspirację do przygotowania własnej prezentacji multimedialnej.

Sprawdź się