Autor: Martyna Wojtowicz

Przedmiot: Historia

Temat: Niesforni tancerze. Polska scena polityczna w dwudziestoleciu międzywojennym

Grupa docelowa:

Szkoła ponadpodstawowa, liceum ogólnokształcące, technikum

Podstawa programowa:

Kształtowane kompetencje kluczowe:

• kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji;

• kompetencje cyfrowe;

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;

• kompetencje obywatelskie.

Cele operacyjne:

Uczeń:

• wymienia najważniejsze polskie partie polityczne działające w dwudziestoleciu międzywojennym i ich przywódców;

• charakteryzuje poszczególne partie i ich program;

• opisuje zmiany, jakie następowały na polskiej scenie politycznej w omawianym okresie.

Strategie nauczania:

• konstruktywizm;

• konektywizm.

Metody i techniki nauczania:

• rozmowa nauczająca z wykorzystaniem ćwiczeń interaktywnych;

• analiza materiału źródłowego (porównawcza);

• dyskusja;

• metoda akwarium.

Formy pracy:

• praca indywidualna;

• praca w parach;

• praca w grupach;

• praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne:

• komputery z głośnikami, słuchawkami i dostępem do internetu;

• zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;

• tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda;

• telefony z dostępem do internetu.

Przebieg lekcji

Przed lekcją:

1. Przygotowanie do zajęć. Nauczyciel loguje się na platformie i udostępnia uczniom e‑materiał: „»Niesforni tancerze«. Polska scena polityczna w dwudziestoleciu międzywojennym”. Uczniowie zapoznają się z treścią sekcji „Przeczytaj” i na jej podstawie wykonują ćwiczenie 1 z sekcji „Sprawdź się”.

2. Chętni lub wybrani uczniowie przygotowują prezentację na podstawie informacji zawartych w sekcji „Przeczytaj”. Wybierają jedną z opcji: partie prawicowe, lewicowe, centrowe. Ważne, aby każda z nich została opracowana.

Faza wstępna:

1. Nauczyciel wyświetla na tablicy i odczytuje temat lekcji oraz cele zawarte w sekcji „Wprowadzenie”. Omawia planowany przebieg zajęć.

2. Raport z przygotowań. Nauczyciel za pomocą dostępnego w panelu użytkownika raportu sprawdza, którzy uczniowie zapoznali się z udostępnionym e‑materiałem i wykonali zadane ćwiczenie. Jeśli odpowiedzi uczniów bardzo się różnią lub ćwiczenie okazało się trudne, nauczyciel omawia je na forum.

Faza realizacyjna:

1. Prezentacje uczniów. Wybrani przed lekcją uczniowie prezentują efekty swojej pracy. Następuje wspólne omówienie wystąpień, pozostali uczniowie mogą dopowiadać informacje, a nauczyciel odpowiadać na pytania czy wątpliwości.

2. Praca z multimedium („Film edukacyjny”). Nauczyciel odtwarza film, a po zakończeniu emisji uczniowie dzielą się na czteroosobowe grupy. Wskazana osoba czyta polecenie 1: „Oceń polską scenę polityczną przed zamachem majowym i po nim. Jaki wpływ miał zamach majowy na stosunki polityczne w Polsce?”. Każdy zespół opracowuje odpowiedź, a po wyznaczonym przez nauczyciela czasie liderzy grup odczytują swoje propozycje. Nauczyciel komentuje rozwiązania uczniów.

3. Nauczyciel, nawiązując do polecenia 3, zaprasza uczniów do dyskusji. Prosi uczniów, by podzielili się na dwie grupy. Wyjaśnia, że ten typ dyskusji określany jest jako akwarium. Nauczyciel informuje, że pierwsza grupa siada w kręgu i dyskutuje na temat: Czy demokracja w latach 1926–1939 uległa w Polsce ograniczeniu? Wyjaśnia, że w tym samym czasie druga grupa zajmuje miejsca dookoła i obserwuje przebieg dyskusji. Jej zadaniem jest analiza doboru i skuteczności argumentów, przestrzegania zasad i ogólnego przebiegu debaty. Nauczyciel wyznacza dokładny czas dyskusji, przypomina też zasady obowiązujące w czasie dyskusji, np.: należy mówić zwięźle i na temat, nie obrażać innych, nie przerywać innym, nie podnosić głosu, słuchać uważnie wypowiedzi innych.

4. Dyskusja. Po zakończeniu debaty nauczyciel prosi wybranych lub chętnych uczniów o informację zwrotną odnośnie formalnej i merytorycznej strony prowadzonej przez kolegów i koleżanki dyskusji (umiejętności prowadzenia dyskusji, trzymania się tematu, doboru argumentów itp.).

Faza podsumowująca:

1. Nauczyciel ponownie odczytuje temat lekcji „»Niesforni tancerze«. Polska scena polityczna w dwudziestoleciu międzywojennym” i inicjuje krótką rozmowę, pytając, czego uczniowie się nauczyli.

2. Na koniec poleca chętnemu uczniowi podsumowanie i – jeśli to potrzebne – uzupełnia informacje. Może ocenić pracę uczniów, którzy wystąpili z prezentacjami.

Praca domowa:

Wykonaj ćwiczenia 6 i 7 z sekcji „Sprawdź się”.

Materiały pomocnicze:

Wiek XX w źródłach. Wybór tekstów źródłowych z propozycjami metodycznymi dla nauczycieli historii, studentów i uczniów, oprac. M. Sobańska‑Bondaruk, S.B. Lenard, PWN, Warszawa 1998.

J. Mazurek, Kraj a emigracja. Ruch ludowy wobec wychodźstwa chłopskiego do krajów Ameryki Łacińskiej (do 1939 roku), Warszawa 2006.

W. Witos, Moje wspomnienia, Warszawa 1981.

W. Najdus, Ignacy Daszyński 1866–1936, Warszawa 1988.

A. Paczkowski, Prasa a kultura polityczna w Drugiej Rzeczypospolitej: kampania wyborcza 1922 r., „Kwartalnik Historii Prasy Polskiej” 17/4, 1978.

A. Ajnenkiel, Historia sejmu polskiego, t. 2, cz. 2 (II Rzeczpospolita), Warszawa 1989.

T. Nałęcz, Rządy Sejmu 1921–1926, Warszawa 1991, Dzieje Narodu i Państwa Polskiego.

Wskazówki metodyczne:

• Uczniowie mogą przed lekcją zapoznać się z informacjami w sekcji „Film edukacyjny”, aby aktywnie uczestniczyć w zajęciach i pogłębiać swoją wiedzę.

Spis ilustracji i tekstów nieopisanych:

• Ćwiczenie 1 - Ilustracja 1: Wincenty Witos; domena publiczna, Wikimedia Commons.

• Ćwiczenie 1 - Ilustracja 2: Ignacy Daszyński; domena publiczna, Wikimedia Commons.

• Ćwiczenie 1 - Ilustracja 3: Roman Dmowski; domena publiczna, Wikimedia Commons.

• Ćwiczenie 1 - Tekst Czytanie, przeplatane opowiadaniem chłopów o gwałtach i nadużyciach [...], źródło: Wincenty Witos, Moje wspomnienia, Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza, Warszawa 1981.

• Ćwiczenie 1 - Tekst Nie umiałbym powiedzieć, gdzie pierwej, we Francji, czy we Włoszech [...], źródło: Roman Dmowski, Kościół, naród, państwo, tekst dostępny online: cbmn.pl.

• Ćwiczenie 1 - Tekst Pracowałem całe życie z robotnikami. [...], źródło: Walentyna Najdus, Ignacy Daszyński 1866–1936, Czytelnik, Warszawa 1988, s. 532.

• Ćwiczenie 3 - Ilustracja 1: Ulotka wyborcza BBWR, 1928 r.; domena publiczna, Wikimedia Commons.

• Ćwiczenie 3 - Ilustracja 2: W jedności siła, z marszałkiem zwycięstwo - plakat wyborczy, 1930 r.; lic. edukacyjna, Bolesław Surałło‑Gajduczeni, Julian Bohdanowicz, Lit. Art. Główczewski, Biblioteka Narodowa/signs.pl.