Autor: Katarzyna Podfigurna

Przedmiot: Matematyka

Temat: Geometryczne zagadnienia optymalizacyjne – wykorzystanie własności funkcji kwadratowej

Grupa docelowa: III etap edukacyjny, liceum, technikum, rozszerzony.

Podstawa programowa:

Treści nauczania – wymagania szczegółowe:
V. Funkcje. Zakres podstawowy. Uczeń:
2) oblicza wartość funkcji zadanej wzorem algebraicznym;
3) odczytuje i interpretuje wartości funkcji określonych za pomocą tabel, wykresów, wzorów itp., również w sytuacjach wielokrotnego użycia tego samego źródła informacji lub kilku źródeł jednocześnie;
4) odczytuje z wykresu funkcji: dziedzinę, zbiór wartości, miejsca zerowe, przedziały monotoniczności, przedziały, w których funkcja przyjmuje wartości większe (nie mniejsze) lub mniejsze (nie większe) od danej liczby, największe i najmniejsze wartości funkcji (o ile istnieją) w danym przedziale domkniętym oraz argumenty, dla których wartości największe i najmniejsze są przez funkcję przyjmowane;
8) interpretuje współczynniki występujące we wzorze funkcji kwadratowej w postaci ogólnej, kanonicznej i iloczynowej (jeśli istnieje);
9) wyznacza wzór funkcji kwadratowej na podstawie informacji o tej funkcji lub o jej wykresie;
11) wykorzystuje własności funkcji liniowej i kwadratowej do interpretacji zagadnień geometrycznych, fizycznych itp., także osadzonych w kontekście praktycznym;

Kształtowane kompetencje kluczowe:

  • kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji;

  • kompetencje matematyczne oraz kompetencje w zakresie nauk przyrodniczych, technologii i inżynierii;

  • kompetencje cyfrowe;

  • kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się.

Cele operacyjne:

Uczeń:

  • opisuje zależności między wielkościami wynikającymi z sytuacji opisanej w zadaniu za pomocą funkcji kwadratowej;

  • zapisuje wzór funkcji spełniającej warunki wynikające z sytuacji opisanej w zadaniu;

  • oblicza najmniejsze i największe wartości funkcji kwadratowej oraz argumenty, dla których wartości największe i najmniejsze są przez funkcję przyjmowane;

  • interpretuje otrzymane wyniki;

  • wykorzystuje wiedzę z planimetrii do rozwiązywania zagadnień optymalizacyjnych;

  • z zaangażowaniem rozwiązuje zadania, wykorzystując wiadomości na temat różnych postaci funkcji kwadratowej;

  • analizuje zadania tekstowe oraz dokonuje wyboru najefektywniejszej metody prowadzącej do ich rozwiązania.

Strategie nauczania:

  • konstruktywizm;

  • konektywizm.

Metody i techniki nauczania:

  • praca z tekstem;

  • dyskusja;

  • burza mózgów;

Formy pracy:

  • praca indywidualna;

  • praca w grupach;

  • praca całego zespołu.

Środki dydaktyczne:

  • komputery z dostępem do Internetu;

  • tablica interaktywna/rzutnik multimedialny.

Przebieg lekcji

Faza wprowadzająca:

  • uczniowie przypominają definicję i metodą burzy mózgów własności funkcji kwadratowej;

  • uczniowie na tablicy rysują przykładowe wykresy funkcji kwadratowej dla a<0a>0;

  • uczniowie przypominają, jak obliczyć najmniejszą/największą wartości funkcji kwadratowej oraz argumenty, dla których wartości największe i najmniejsze są przez funkcję przyjmowane;

  • nauczyciel podaje temat i cele zajęć.

Faza realizacyjna:

  • nauczyciel dzieli uczniów na małe grupy;

  • każda grupa otrzymuje do analizy po jednym spośród przykładów zawartych w sekcji „Przeczytaj”;

  • w czasie 10min uczniowie w grupach analizują rozwiązania oraz przygotowują omówienie celem zaprezentowania na forum klasy;

  • nauczyciel kontroluje pracę uczniów, udzielając im wskazówek,

  • wybrani uczniowie prezentują analizowane przez siebie przykłady; dyskusja - jakie są najefektywniejsze metody rozwiązywania zadań omawianych typów,

  • następnie nauczyciel wyświetla zawartość w sekcji „Animacja”.   Uczniowie w grupach rozwiązują polecenie nr 2 i 3.  Wybrane grupy prezentują swoje rozwiązania. Nauczyciel, w razie potrzeby, uzupełnia informacje;

Faza podsumowująca:

  • przedstawiciel każdej grupy omawia sposób pracy grupy, napotkane trudności;

  • uczniowie określają, co było dla nich trudne lub niezrozumiałe, a nauczyciel udziela wyjaśnień;

  • nauczyciel omawia przebieg zajęć, wskazuje mocne i słabe strony pracy uczniów, ocenia aktywność uczniów.

Praca domowa:

  • zadaniem uczniów jest rozwiązanie ćwiczeń interaktywnych.

Materiały pomocnicze:

Wskazówki metodyczne:

  • materiały zawarte w animacji i w sekcji Przeczytaj uczniowie mogą przeanalizować jako pracę własną przed lekcją; umożliwi im to wystąpienie na zajęciach w roli ekspertów.

  • „Animację” można również wykorzystać w realizacji lekcji dotyczącej znajdowania najmniejszej/największej wartości funkcji kwadratowej.