Dla nauczyciela
Autorka: Katarzyna Moskwa
Przedmiot: historia
Temat: Czechy pod rządami Luksemburgów.
Grupa docelowa: III etap edukacyjny, liceum, technikum, zakres rozszerzony
Podstawa programowa:
Kształtowane kompetencje kluczowe:
kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji;
kompetencje cyfrowe;
kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;
kompetencje obywatelskie.
Cele operacyjne:
Uczeń:
wyjaśnia zasady wyboru cesarza zawarte w Złotej Bulli;
omawia etapy kształtowania się potęgi Luksemburgów w Europie Środkowej;
analizuje teksty źródłowe, ikonograficzne.
Strategie nauczania:
konstruktywizm.
Metody i techniki nauczania:
rozmowa nauczająca,
analiza materiału źródłowego,
debata „za i przeciw”.
Formy zajęć:
praca indywidualna,
praca w grupach.
Środki dydaktyczne:
komputery z głośnikami, słuchawkami i dostępem do internetu;
zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;
tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda;
telefony z dostępem do internetu.
Przebieg zajęć:
Faza wstępna
Nauczyciel podaje temat i cel zajęć.
Prowadzący prosi uczniów o przypomnienie o wygasających dynastiach w Europie Środkowej w XIV wieku – Arpadach, Przemyślidach, Piastach – i powoływaniu na trony nowych dynastii – Andegawenów czy Jagiellonów. Uczniowie mogą się posłużyć jako przykładem drzewem genealogicznym z ćw. 6.
Faza realizacyjna
Nauczyciel dzieli uczniów na trzy grupy. Każda z nich opracowuje jedną z części z sekcji „Przeczytaj”.
Następnie wybrani uczniowie prezentują pozostałym najważniejsze informacje. Jeśli zachodzi potrzeba, nauczyciel uzupełnia odpowiedzi, udziela uczniom informacji zwrotnej.
Sformułowanie problemu badawczego: Karol IV – cesarz, realizujący uniwersalną ideę władzy cesarskiej. Uczniowie zostają podzieleni na dwie grupy, każda z nich opowiada się „za” lub „przeciw” postawionej tezie. Na podstawie e‑materiału uczniowie przygotowują indywidualnie argumenty. Mają na to do 10 minut.
Przeprowadzenie debaty „za i przeciw”. Ze względu na ograniczenia czasowe warto zwracać uwagę na merytoryczność wystąpień (do 15 minut). Wybrana osoba zapisuje argumenty na tablicy.
Uczniowie wspólnie z nauczycielem podsumowują przebieg debaty i wyciągają ostateczne wnioski.
Faza podsumowująca
Nauczyciel prosi wybranego ucznia lub uczennicę o podsumowanie lekcji.
Prowadzący omawia przebieg zajęć, wskazuje mocne i słabe strony pracy uczniów.
Praca domowa:
Napisz i krótko uzasadnij, który zabytek lub które miejsce przedstawione na mapie interaktywnej chciał(a)byś zobaczyć w czasie wycieczki do Pragi.
Materiały pomocnicze:
W. Iwańczak, J. Luksemburski. Dzieje burzliwego żywota i bohaterskiej śmierci króla Czech i hrabiego Luksemburga w 21 odsłonach, Warszawa 2012.
Luksemburgowie. Biografie, herby, drzewa genealogiczne, red. K. Kurek, Warszawa 2011.
Łaptos J., Historia Luksemburga, [w:] Historia małych krajów Europy: Andora, Liechtenstein, Luksemburg, Malta, Monako, San Marino, pod red. Józefa Łaptosa, Wrocław 2002.
Paner A., Luksemburgowie w Czechach. Historia polityczna ziem czeskich w latach 1310–1437, Gdańsk 2004.
Wielka historia świata. Tomy 1‑12 (praca pod patronatem Polskiej Akademii Umiejętności); Świat Książki 2004‑2006.
Wielka historia Polski, tomy 1‑10; Oficyna Wydawnicza FOGRA, Kraków 2016.
Seria Historia powszechna, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2011‑2019.
E. Brudnik, A. Moszyńska, B. Owczarska, Ja i mój uczeń pracujemy aktywnie. Przewodnik po metodach aktywizujących, Wydawnictwo Jedność, Kielce 2011.
Wskazówki metodyczne:
Uczniowie mogą zapoznać się przed lekcją z sekcją „Mapa interaktywna”, aby przygotować się do późniejszej pracy.