Autor: Martyna Wojtowicz

Temat: Wojna w obronie Konstytucji 3 maja

Grupa docelowa:

Szkoła ponadpodstawowa, liceum ogólnokształcące, technikum

Podstawa programowa:

Kształtowane kompetencje kluczowe:

• kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji;

• kompetencje cyfrowe;

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;

• kompetencje obywatelskie.

Cele operacyjne:

Uczeń:

• wskazuje, dla kogo Konstytucja 3 maja oznaczała początek nowej, lepszej rzeczywistości, a dla kogo koniec wolności;

• rozstrzyga, czy Konstytucja 3 maja musiała upaść i kto był za to odpowiedzialny;

• wyjaśnia, dlaczego czasem obchody rocznicy uchwalenia Konstytucji 3 maja były bardzo huczne, a czasem tajne albo w ogóle ich nie było.

Strategie nauczania:

• konstruktywizm;

• konektywizm.

Metody i techniki nauczania:

• rozmowa nauczająca z wykorzystaniem ćwiczeń interaktywnych;

• analiza materiału źródłowego (porównawcza);

• dyskusja.

Formy pracy:

• praca indywidualna;

• praca w parach;

• praca w grupach;

• praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne:

• komputery z głośnikami, słuchawkami i dostępem do internetu;

• zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;

• tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda;

• telefony z dostępem do internetu.

Przebieg lekcji

Faza wstępna:

1. Nauczyciel poleca jednemu z uczniów przeczytanie wyświetlonego na tablicy tematu lekcji i zaproponowanie celu oraz kryteriów sukcesu. Zapowiada, że uczniowie przećwiczą pracę z materiałami źródłowymi i multimediami związanymi ze wspomnianym okresem historycznymi, sprawdzą także, jak radzą sobie z różnymi typami poleceń. W ostatnim etapie sprawdzą swoją wiedzę, wykonując zestaw zadań.

Faza realizacyjna:

1. Praca w grupach z treścią e‑materiału. Każda z nich opracowuje fragment materiału z sekcji „Przeczytaj”:

• Grupa 1 i 5 – Wiwat Konstytucja!;

• Grupa 2 i 6 - Co na to zaborcy?;

• Grupa 3 i 7 - Rewolucja francuska a Polska oraz Konfederacja targowicka;

• Grupa 4 i 8 - Mir, Zieleńce, Dubienka i kapitulacja.

Po zakończeniu pracy przedstawiciele zespołów prezentują przydzielone zagadnienie. Pozostali uczniowie sporządzają notatki, mogą zadawać pytania i weryfikować przedstawione informacje.

2. Praca z multimedium („Mapa interaktywna”). Wybrana osoba czyta polecenie 1: „Zapoznaj się z mapą, a następnie zaznacz „prawda”, jeżeli stwierdzenie jest prawdziwe, lub „fałsz”, jeżeli jest fałszywe” z sekcji „Mapa interaktywna”. Po zapoznaniu się z materiałem uczniowie dzielą się na grupy i opracowują odpowiedzi. Po ustalonym wcześniej czasie przedstawiciel wskazanej (lub zgłaszającej się na ochotnika) grupy prezentuje propozycję odpowiedzi, a pozostali uczniowie ustosunkowują się do nich. Nauczyciel w razie potrzeby uzupełnia je, udzielając także uczniom informacji zwrotnej.

3. Nauczyciel czyta polecenie 2: „Wykaż, że mapa (źródło A) ilustruje przebieg bitwy, o której mowa we fragmencie opracowania historycznego (źródło B)” i poleca uczniom, aby wykonali je w parach. Wybrana osoba prezentuje propozycję odpowiedzi, a pozostali uczniowie ustosunkowują się do niej. Nauczyciel w razie potrzeby uzupełnia ją, udziela też uczniom informacji zwrotnej.

4. Utrwalanie wiedzy i umiejętności. Uczniowie wykonują indywidualnie następujące ćwiczenia w sekcji „Sprawdź się”: 1‑4, a następnie porównują swoje odpowiedzi z kolegą lub koleżanką.

5. Uczniowie w parach wykonują kolejne zadanie nr 5. Nauczyciel obserwuje postęp pracy i udziela uczniom informacji zwrotnej.

6. Nauczyciel udostępnia uczniom za pomocą rzutnika lub tablicy interaktywnej ćwiczenie 6. Uczniowie pracują indywidualnie. Po zalogowaniu się na telefonie, tablecie lub komputerze przystępują do rozwiązywania zadania. Nauczyciel obserwuje postęp pracy i rezultaty. Prosi wybranego ucznia, który wskazał błędne rozwiązanie, o uzasadnienie swojej decyzji i zaprasza pozostałych uczniów do dyskusji.

Faza podsumowująca:

1. Omówienie ewentualnych problemów z rozwiązaniem ćwiczeń i poleceń z sekcji „Sprawdź się”.

2. Nauczyciel omawia przebieg zajęć, wskazuje mocne i słabe strony pracy uczniów.

Praca domowa:

1. Napisz streszczenie tekstu zawartego w sekcji „Przeczytaj”.

2. Wykonaj ćwiczenia interaktywne nr 7 i 8. Przygotuj uzasadnienia poprawnych odpowiedzi.

Materiały pomocniczne:

• Łojek J., Ku naprawie Rzeczypospolitej. Konstytucja 3 maja, Warszawa 1988.

• Markiewicz M., Historia Polski 1492‑1795, Kraków 2004.

• Rostworowski E., Ostatni król Rzeczypospolitej. Geneza i upadek Konstytucji 3 maja, Warszawa 1966.

• Smoleński W., Ostatni rok Sejmu Wielkiego, Kraków 1897.

Wskazówki metodyczne:

• Uczniowie na podstawie sekcji „Mapa interaktywna” przygotowują prezentację multimedialną będącą podsumowaniem lekcji.