Dla nauczyciela
Autorka: Anna Wawryszuk
Przedmiot: wiedza o społeczeństwie
Temat: Współczesne spółdzielnie
Grupa docelowa: III etap edukacyjny, liceum, technikum, zakres rozszerzony
Podstawa programowa:
zakres rozszerzony
VI. Społeczeństwo obywatelskie i kultura polityczna.
Uczeń:
6) charakteryzuje specyfikę spółdzielczości i rodzaje spółdzielni funkcjonujących współcześnie w Rzeczypospolitej Polskiej.
Kształtowane kompetencje kluczowe:
kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji;
kompetencje cyfrowe;
kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;
kompetencje obywatelskie;
kompetencje w zakresie przedsiębiorczości.
Cele operacyjne:
Uczeń:
określa ramy prawne funkcjonowania spółdzielni we współczesnej Polsce;
wyjaśnia, jak założyć spółdzielnię uczniowską;
analizuje, kto może założyć dany rodzaj spółdzielni;
wskazuje różnice między podmiotami: deweloperem a spółdzielnią mieszkaniową oraz spółdzielczą kasą oszczędnościowo‑kredytową a bankiem.
Strategie nauczania:
konstruktywizm;
nauczanie wyprzedzające;
konektywizm.
Metody i techniki nauczania:
mapa skojarzeń;
elementy WebQuestu;
dyskusja;
rozmowa nauczająca z wykorzystaniem ćwiczeń interaktywnych.
Formy zajęć:
praca indywidualna;
praca w parach;
praca w grupach;
praca całego zespołu klasowego.
Środki dydaktyczne:
komputery z głośnikami i dostępem do internetu, słuchawki;
zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;
tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda.
Przebieg zajęć:
Faza wstępna
1. Na poprzednich zajęciach grupa chętnych uczniów otrzymała zadanie: przygotowanie prezentacji dotyczącej spółdzielni, które były popularne w czasach PRL‑u.
Pozostali uczniowie zapoznają się z treścią e‑materiału, aby podczas lekcji móc aktywnie uczestniczyć w dyskusjach i rozwiązywaniu zadań.
2. Przedstawienie tematu i celów zajęć.
3. Mapa skojarzeń. Uczniowie odpowiadają na pytania:
Czym jest spółdzielnia?
Jakie rodzaje spółdzielni znacie?
Czym one się zajmują?
Kto do nich należy?
Moderator zapisuje propozycje w formie mapy skojarzeń. Uporządkowanie i weryfikacja pomysłów.
Faza realizacyjna
1. WebQuest. Podział klasy na sześć grup. Każda z nich, korzystając z zasobów internetu, przygotowuje krótką prezentację na zadany temat.
grupa 1: spółdzielnie uczniowskie,
grupa 2: spółdzielnie socjalne,
grupa 3: spółdzielnie mieszkaniowe,
grupa 4: spółdzielnie europejskie,
grupa 5: spółdzielcze kasy oszczędnościowo‑kredytowe (SKOK),
grupa 6: banki spółdzielcze.
2. Przedstawienie efektów pracy grup. Dyskusja na temat różnic między działalnością deweloperów i spółdzielni mieszkaniowych oraz SKOK‑ów i banków komercyjnych. Chętni uczniowie przedstawiają podsumowanie.
3. Prezentacja na temat spółdzielni, które były popularne w czasach PRL‑u. Pozostali uczniowie mogą zadawać kolegom pytania. Klasa dyskutuje o tym, dlaczego przedstawione spółdzielnie są coraz mniej popularne.
4. Praca z filmem. Przed zapoznaniem się z wywiadem z Cezarym Mierzejewskim uczniowie podają przykłady funkcjonujących spółdzielni socjalnych. Następuje projekcja filmu, a po niej dyskusja nt. „Czy zgadzasz się z tezą, że można zaobserwować renesans spółdzielczości w Polsce?”. Chętne/wybrane osoby prezentują swoje opinie. Można też urządzić głosowanie przed oraz po dyskusji i wyświetlić wyniki.
5. Uczniowie wykonują ćwiczenia interaktywne wskazane przez nauczyciela.
Faza podsumowująca
1. Analiza mapy i wykresu „Spółdzielnie na danych rynkach branżowych wybranych krajów Unii Europejskiej”. Uczniowie dzielą się swoimi spostrzeżeniami, jak w porównaniu z Europą wygląda sytuacja w Polsce, jakie są tendencje.
2. Nauczyciel omawia przebieg zajęć, wskazuje mocne i słabe strony pracy uczniów, udzielając im tym samym informacji zwrotnej.
Praca domowa:
Napisz krótką notatkę na temat spółdzielni działających w twojej okolicy.
Materiały pomocnicze:
Ustawa z dnia 5 listopada 2009 r. o spółdzielczych kasach oszczędnościowo‑kredytowych.
Ustawa z dnia 27 kwietnia 2006 r. o spółdzielniach socjalnych.
Ustawa z dnia 22 lipca 2006 r. o spółdzielni europejskiej.
Ustawa z dnia 7 grudnia 2000 r. o funkcjonowaniu banków spółdzielczych, ich zrzeszaniu się i bankach zrzeszających.
Ustawa z 1982 r. Prawo spółdzielcze.
Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania multimedium:
Film może posłużyć jako inspiracja i materiał źródłowy do przygotowania przez uczniów własnych prezentacji na temat współczesnej spółdzielczości.