SCENARIUSZ LEKCJI

Imię i nazwisko autorki: Ewa Malinowska

Przedmiot: geografia

Temat zajęć: Strefa umiarkowana

Grupa docelowa: III etap edukacyjny, liceum i technikum, zakres rozszerzony, klasa IV

PODSTAWA PROGRAMOWA

XVII. Strefowość środowiska przyrodniczego na Ziemi: strefowość zjawisk przyrodniczych, specyfika środowiska przyrodniczego w strefach równikowej, zwrotnikowych, podzwrotnikowych, umiarkowanych i polarnych, współzależność elementów środowiska przyrodniczego, astrefowe czynniki przyrodnicze modyfikujące zjawiska strefowe.

Uczeń:

1) identyfikuje prawidłowości dotyczące zróżnicowania środowiska przyrodniczego na Ziemi;

2) wyjaśnia strefowe występowanie zjawisk przyrodniczych;

3) przedstawia główne cechy środowiska przyrodniczego stref od równikowej do polarnych;

4) identyfikuje na przykładach współzależności elementów środowiska przyrodniczego w strefach od równikowej do polarnych.

Kształtowane kompetencje kluczowe

• kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji,

• kompetencje matematyczne oraz kompetencje w zakresie nauk przyrodniczych, technologii i inżynierii,

• kompetencje cyfrowe,

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się.

Cele operacyjne

Uczeń:

• poznaje prawidłowości dotyczące zróżnicowania środowiska przyrodniczego w strefie umiarkowanej,

• poznaje główne cechy środowiska przyrodniczego w strefie podzwrotnikowej i ich przestrzenne zróżnicowanie,

• dowiaduje się, jakie związki istnieją między komponentami środowiska w strefie umiarkowanej.

Strategie nauczania: asocjacyjna, badawcza (problemowa)

Metody nauczania: blended learning, IBSE

Formy zajęć: praca indywidualna

Środki dydaktyczne: e‑materiał, komputer, projektor multimedialny, tablety, atlas

Materiały pomocnicze

Makowski J., Geografia fizyczna świata, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2018.

PRZEBIEG LEKCJI

Faza wprowadzająca

• Wprowadzenie w temat lekcji: omówienie/przypomnienie zjawiska strefowości na Ziemi i jego przyczyn oraz najważniejszych relacji przyczynowo‑skutkowych między komponentami środowiska; pytania sprawdzające poziom przygotowania uczniów.

Faza realizacyjna

• Pogadanka nauczyciela na temat ogólnych cech środowiska strefy umiarkowanej.

• Wyświetlenie na ekranie filmu edukacyjnego dotyczącego środowiska strefy umiarkowanej:

  • w trakcie projekcji 2‑3-krotna stop‑klatka podczas prezentacji krajobrazów charakterystycznych dla strefy umiarkowanej; uczniowie na podstawie prezentowanego widoku krajobrazu próbują zidentyfikować cechy komponentów środowiska, procesy zachodzące w środowisku i relacje między komponentami; nauczyciel kontroluje poprawność wypowiedzi, zadaje pytania naprowadzające,

  • po zakończeniu projekcji następuje wykonanie poleceń do filmu.

• Przedstawienie przez wybranych uczniów (zgłaszających się lub/i wskazanych przez nauczyciela) na forum klasy wykonanych poleceń:

  • określenie położenia strefy umiarkowanej, ciepłej i chłodnej,

  • wymienienie najważniejszych cech środowiska strefy umiarkowanej z wykazaniem różnic między strefą ciepłą i chłodną,

  • wskazanie prawidłowości dotyczących zróżnicowania środowiska przyrodniczego w strefie umiarkowanej,

  • określenie, jakie informacje dotyczące struktury środowiska przyrodniczego i procesów w nim zachodzących można uzyskać, patrząc na krajobraz.

  Nauczyciel kontroluje poprawność wypowiedzi i wprowadza uzupełnienia.

• Wykonanie wybranych ćwiczeń z e‑materiału dotyczących relacji między wybranymi, strefowymi cechami komponentów środowiska w granicach strefy umiarkowanej.

• Przedstawienie przez wybranych uczniów (zgłaszających się lub/i wskazanych przez nauczyciela) na forum klasy rezultatów wykonanych ćwiczeń.

• Dyskusja z udziałem wszystkich uczniów, mająca charakter kompleksowego podsumowania informacji o środowisku i krajobrazie strefy umiarkowanej.

• Sporządzenie notatki w zeszycie przedmiotowym zawierającej syntetyczne podsumowanie przeprowadzonej dyskusji.

Faza podsumowująca

• Podsumowanie i utrwalenie nowej wiedzy poprzez zadawanie pytań przez nauczyciela i udzielanie odpowiedzi przez uczniów.

• Ocena aktywności i przypomnienie celów zajęć.

Praca domowa

• Praca pisemna – studium przypadku dowolnie wybranego regionu położonego w strefie umiarkowanej ciepłej lub chłodnej. Zakres opracowania: charakterystyka środowiska przyrodniczego i relacji między komponentami.

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania danego multimedium

Grafiki zawarte w e‑materiale i film edukacyjny mogą być wykorzystane podczas innych, różnorodnych tematycznie lekcji dotyczących zróżnicowania środowiska (krajobrazu) Ziemi zarówno w ujęciu komponentowym (bloki tematyczne: atmosfera, hydrosfera, pedosfera, biosfera), jak i kompleksowym (charakterystyka środowiska różnych regionów fizycznogeograficznych, relacje między komponentami środowiska). Uczeń może także wykorzystać e‑materiał do samodzielnego rozszerzania i pogłębiania wiedzy w domu oraz w czasie lekcji mających na celu powtórzenie materiału dotyczącego strefowości na Ziemi.