Wróć do informacji o e-podręczniku Wydrukuj Pobierz materiał do PDF Zaloguj się, aby dodać do ulubionych Zaloguj się, aby skopiować i edytować materiał Zaloguj się, aby udostępnić materiał Zaloguj się, aby dodać całą stronę do teczki

Autor: Anna Grabarczyk

Przedmiot: Język polski

Temat: Trójkąt miłosny w Giaurze George’a Gordona Byrona

Grupa docelowa:

Szkoła ponadpodstawowa, liceum ogólnokształcące, technikum, zakres podstawowy i rozszerzony

Podstawa programowa:

Zakres podstawowy
Treści nauczania – wymagania szczegółowe
I. Kształcenie literackie i kulturowe.
1. Czytanie utworów literackich. Uczeń:
1) rozumie podstawy periodyzacji literatury, sytuuje utwory literackie w poszczególnych okresach: starożytność, średniowiecze, renesans, barok, oświecenie, romantyzm, pozytywizm, Młoda Polska, dwudziestolecie międzywojenne, literatura wojny i okupacji, literatura lat 1945–1989 krajowa i emigracyjna, literatura po 1989 r.;
4) rozpoznaje w tekście literackim środki wyrazu artystycznego poznane w szkole podstawowej oraz środki znaczeniowe: oksymoron, peryfrazę, eufonię, hiperbolę; leksykalne, w tym frazeologizmy; składniowe: antytezę, paralelizm, wyliczenie, epiforę, elipsę; wersyfikacyjne, w tym przerzutnię; określa ich funkcje;
10) rozpoznaje w utworze sposoby kreowania: świata przedstawionego (fabuły, bohaterów, akcji, wątków, motywów), narracji, sytuacji lirycznej; interpretuje je i wartościuje;
14) przedstawia propozycję interpretacji utworu, wskazuje w tekście miejsca, które mogą stanowić argumenty na poparcie jego propozycji interpretacyjnej;
15) wykorzystuje w interpretacji utworów literackich potrzebne konteksty, szczególnie kontekst historycznoliteracki, historyczny, polityczny, kulturowy, filozoficzny, biograficzny, mitologiczny, biblijny, egzystencjalny;
2. Odbiór tekstów kultury. Uczeń:
6) odczytuje pozaliterackie teksty kultury, stosując kod właściwy w danej dziedzinie sztuki;
III. Tworzenie wypowiedzi.
2. Mówienie i pisanie. Uczeń:
1) zgadza się z cudzymi poglądami lub polemizuje z nimi, rzeczowo uzasadniając własne zdanie;
4) zgodnie z normami formułuje pytania, odpowiedzi, oceny, redaguje informacje, uzasadnienia, komentarze, głos w dyskusji;
IV. Samokształcenie.
9. wykorzystuje multimedialne źródła informacji oraz dokonuje ich krytycznej oceny;
Lektura uzupełniająca
18) George Byron, Giaur (fragmenty);
Zakres rozszerzony
Treści nauczania – wymagania szczegółowe
I. Kształcenie literackie i kulturowe.
1. Czytanie utworów literackich. Uczeń: spełnia wymagania określone dla zakresu podstawowego, a ponadto:
8) rozpoznaje w tekście literackim środki wyrazu artystycznego: aliterację, paronomazję, kontaminację, metonimię, synekdochę, synestezję, odmiany inwersji, gradację; określa ich funkcje;
9) rozumie pojęcie archetypu, rozpoznaje archetypy w utworach literackich oraz określa ich rolę w tworzeniu znaczeń uniwersalnych;
10) rozumie pojęcie parafrazy, parodii i trawestacji, wskazuje ich wzorce tekstowe; wykorzystuje te pojęcia w interpretacji utworu literackiego;
2. Odbiór tekstów kultury. Uczeń: spełnia wymagania określone dla zakresu podstawowego, a ponadto:
6) odczytuje poglądy filozoficzne zawarte w różnorodnych dziełach;

Kształtowane kompetencje kluczowe:

  • kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji;

  • kompetencje w zakresie wielojęzyczności;

  • kompetencje cyfrowe;

  • kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;

  • kompetencje obywatelskie;

  • kompetencje w zakresie świadomości i ekspresji kulturalnej.

Cele operacyjne. Uczeń:

  • przenalizuje specyfikę trójkąta miłosnego przedstawionego w Giaurze;

  • scharakteryzuje postacie występujące w utworze, wskaże podobieństwa i różnice między nimi;

  • pozna dzieła malarskie, które swoją tematyką i klimatem nawiązują do poruszanych w lekturze motywów.

Strategie nauczania:

  • konstruktywizm;

  • konektywizm.

Metody i techniki nauczania:

  • z użyciem e‑podręcznika;

  • z użyciem komputera;

  • mapa myśli;

  • metoda kosza i walizki.

Formy pracy:

  • praca indywidualna;

  • praca w parach;

  • praca w grupach;

  • praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne:

  • komputery z głośnikami, słuchawkami i dostępem do internetu;

  • zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;

  • tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda;

  • telefony z dostępem do internetu.

Przebieg lekcji

Przed lekcją:

  1. Nauczyciel prosi uczniów o zapoznanie się ze wszystkimi fragmentami lektury Giaur zamieszczonymi w lekcji: Trójkąt miłosny w Giaurze George’a Gordona Byrona.

Faza wprowadzająca:

  1. Nauczyciel podaje uczniom temat lekcji. Pyta uczniów o wrażenia po przeczytaniu fragmentów lektury Giaur. Uczniowie wypowiadają się na ten temat. Określają, czy lektura im się podobała czy nie i dlaczego.

Faza realizacyjna:

  1. Uczniowie zapoznają się z informacji z sekcji „Przeczytaj”. Następnie nauczyciel odtwarza nagranie nr 1 z sekcji audiobook. Na tej podstawie uczniowie w parach charakteryzują Giaura i Hassana, zwracając uwagę na różnice i podobieństwa pomiędzy bohaterami.

  2. Nauczyciel odtwarza nagranie nr 2 przedstawiające Leilę. Uczniowie indywidualnie opisują, w jaki sposób została ukazana kochanka Giaura. Mogą to zrobić w formie mapy myśli.

  3. Nauczyciel robi krótki wstęp do pracy z kolejną sekcja:
    Na portret bohatera bajronicznego składają się nie tylko jego wewnętrzne przeżycia, ale również orientalna sceneria. W galerii zamieszczono obrazy, które powstały w okresie romantyzmu lub tematycznie wiążą się z utworem Giaur. Reprodukcje ujawniają liczne motywy, które towarzyszą kreacji bohatera bajronicznego i tym samym tworzą jego pełen wizerunek.
    Następnie wspólnie z uczniami analizuje zamieszczone w tej części lekcji dzieła.
    Prowadzący zajęcia dzieli klasę na kilkuosobowe zespoły. Każda grupa tworzy na dużym arkuszu papieru mapę myśli. Wypisuje na niej motywy wspólne dla dzieł plastycznych i utworu George’a Byrona. Każdy temat ma być opisany krótko i z przykładami.

Faza podsumowująca:

  1. Uczniowie w grupach wykonują ćw. 1 i 2 z sekcji „Galeria interaktywna”. Przedstawiciele zespołów prezentują odpowiedzi.

  2. Wybrany uczeń podsumowuje zajęcia, zwracając uwagę na nabyte umiejętności.

  3. Nauczyciel przeprowadza podsumowanie metodą kosza i walizki. Rozdaje uczniom kartki w dwóch kolorach (np. zielony i żółty). Na zielonych kartkach uczniowie zapisują informacje i umiejętności, które uznali podczas lekcji za cenne, przydatne. Na żółtych – zbędne. Nauczyciel odczytuje refleksje uczniów.

Praca domowa:

  1. Zapoznaj się z galerią obrazów i wybierz spośród nich ten, który dzięki podjętej przez artystę tematyce, oddanemu za pomocą środków malarskich nastrojowi bądź wyrażonej ekspresji mógłby stać się ilustracją jednego z omawianych podczas lekcji fragmentów Giaura Byrona. Podaj argumenty przemawiające za twoją decyzją.

Materiały pomocnicze:

  • Dzieje literatur europejskich, pod red. W. Floryana, t. 1, PWN, Warszawa 1997.

  • Witkowska Alina, Literatura romantyzmu, PWN, Warszawa 1986.

Wskazówki metodyczne

  • Uczniowie mogą przed lekcją zapoznać się z multimedium z sekcji „Audiobook”, aby aktywnie uczestniczyć w zajęciach i pogłębiać swoją wiedzę.