Dla nauczyciela
Autorka: Anna Wąsiel‑Alberska
Przedmiot: wiedza o społeczeństwie
Temat: Geneza i rozwój partii politycznych. Demokratyczne systemy partyjne
Grupa docelowa: III etap edukacyjny, liceum, technikum, zakres rozszerzony
Podstawa programowa:
Zakres rozszerzony
VII. Rywalizacja o władzę.
Uczeń:
1) przedstawia proces ewolucji instytucjonalnej i ideologicznej partii politycznych; charakteryzuje funkcje partii politycznych;
5) przedstawia na przykładach poszczególnych państw systemy partyjne w państwach demokratycznych: dwupartyjny, dwublokowy, partii dominującej, dwóch partii dominujących, rozbicia wielopartyjnego, kooperacji partii.
Kształtowane kompetencje kluczowe:
kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji;
kompetencje cyfrowe;
kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;
kompetencje obywatelski.
Cele operacyjne:
Uczeń:
charakteryzuje pojęcie partii politycznej i systemu partyjnego;
przedstawia genezę partii politycznych;
wskazuje różnice w funkcjonowaniu systemów politycznych i ich wpływ na stabilność polityczną;
ocenia swoją wiedzę, wykonując zestaw ćwiczeń.
Strategie nauczania:
konstruktywizm;
konektywizm.
Metody i techniki nauczania:
dyskusja;
analiza tekstu literackiego.
Formy zajęć:
burza mózgów;
odwrócona klasa;
prezentacja multimedialna;
dyskusja.
Środki dydaktyczne:
komputery z głośnikami i dostępem do internetu, słuchawki;
zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;
tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda.
Przebieg zajęć:
Przed lekcją
1. Uczniowie zostają podzieleni na dwie grupy. Każda z grup proszona jest o przygotowanie prezentacji multimedialnej, jedna na temat genezy i rodzajów partii politycznych, druga na temat rodzajów systemów partyjnych.
Faza wstępna
1. Nauczyciel przedstawia temat zajęć i prosi uczniów, aby przedstawili propozycję celów dzisiejszej lekcji.
2. Uczniowie proszeni, aby przypomnieli definicje partii politycznej i definicję systemu partyjnego.
3. Wykorzystując mapę myśli uczniowie wskazują na funkcje systemu partyjnego we współczesnych demokracjach.
Faza realizacyjna
1. Grupy są proszone o przedstawienie swoich prezentacji. Pierwsza powinna być prezentacja na temat partii politycznych, druga o o systemach partyjnych. Uczniowie z drugiej grupy mają prawo zadawania pytań i uzupełniania odpowiedzi swoich kolegów. Nauczyciel również może uzupełniać i weryfikować podawane informacje.
2. Następuje zmiana grup. Swoją prezentacją przedstawiają uczniowie z drugiej grupy.
3. Uczniowie mogą uzupełnić przygotowaną wcześniej mapę myśli po prezentacji o systemach partyjnych.
Faza podsumowująca
1. Uczniowie proszeni są o ocenę roli partii politycznych we współczesnych demokracjach. Rozpoczyna się dyskusja na ten temat.
2. Po podsumowaniu dyskusji uczniowie proszeni są o ocenę rodzajów systemów partyjnych pod kątem stabilności rządu centralnego i trwałości koalicji rządzącej.
Praca domowa:
Uczniowie proszeni są o napisanie eseju na temat: Czy może istnieć państwo demokratyczne bez partii politycznych?
Materiały pomocnicze:
Agata Kunicka‑Goldfinger, Joanna Piłat, Maciej Podbielkowski, Zadania. Wiedza o społeczeństwie. Liceum – poziom podstawowy i rozszerzony, Warszawa – Bielsko‑Biała 2012.
Anna Czyż, Marek Barański, Marek Migalski, Marek Tyrała, Rafał Glajcar, Robert Rajczyk, Sebastian Kubas, Współczesne partie i systemy partyjne państw grupy wyszehradzkiej w procesie demokratyzacji, wydawnictwo.us.edu.pl.
Anna Polańska, Zmierzch klasycznego podziału partii politycznych na świecie, zn.wsbip.edu.pl.
Fundacja Batorego, Czy finansowanie partii ze środków publicznych dobrze służy polskiej polityce?, batory.org.pl.
Piotr Uziębło, Wpływ systemów wyborczych na systemy partyjne (wybrane zagadnienia), marszalek.com.pl.
Tomasz Wierzbica, Komunikacyjne determinanty zmian organizacyjnych polskich partii politycznych na przełomie XX i XXI wieku, Katowice 2017.
Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania multimedium:
Może zostać wykorzystane jako uzupełnienie prezentacji grupy drugiej.