Agata Kunicka‑Goldfinger, Maciej Podbielkowski, Joanna Piłat Zadania. Wiedza o społeczeństwie. Liceum – poziom podstawowy i rozszerzony

Wyniki wyborów stanowią prawdziwą zagadkę dla krajowych i zagranicznych obserwatorów. Poważne straty zanotowali konserwatyści, uzyskując jedynie 35 proc. głosów. Dający się we znaki kryzys wzmocnił socjalistów, którzy utworzą największy klub parlamentarny. Niezły rezultat zanotowali Zieloni – 6 proc., natomiast liberałowie z 11 proc. zachowali dotychczasowy stan posiadania. Języczkiem u wagi będzie z pewnością mała grupa autonomistów, której zdanie może zadecydować o losach najbliższych czterech lat rządów w tym kraju.

WOS Źródło: Agata Kunicka‑Goldfinger, Joanna Piłat, Maciej Podbielkowski, Zadania. Wiedza o społeczeństwie. Liceum – poziom podstawowy i rozszerzony, Warszawa – Bielsko-Biała 2012, s. 90.

Tomasz Wierzbica Komunikacyjne determinanty zmian organizacyjnych polskich partii politycznych na przełomie XX i XXI wieku

Organizowanie się ludzi w formalnych i nieformalnych ugrupowaniach w celu wpływania na ośrodki władzy państwowej czy zwiększania swoich zdolności rywalizacyjnych posiada tradycję tak długą jak państwo. Należy jednak podkreślić, że wspomniane zrzeszanie się mogło przybrać kształt partii politycznych w ośrodkach, gdzie panującym ustrojem była demokracja pośrednia. (…) Jak wskazał J. Baszkiewicz, ewolucyjne zbliżenie nastąpiło wskutek wzrostu znaczenia parlamentów, podziału władzy, a także z uwagi na (…) rozrost terytorialny, który uniemożliwiał w praktyce stosowanie metod demokracji bezpośredniej. Jego zdaniem rządy parlamentarno‑gabinetowe wręcz wymagały istnienia partii, co wynikało między innymi z liberalnej wiary w wartość ścierania się poglądów.

wierzbica Źródło: Tomasz Wierzbica, Komunikacyjne determinanty zmian organizacyjnych polskich partii politycznych na przełomie XX i XXI wieku, Katowice 2017, s. 81–82.

Encyklopedia PWN: partia polityczna

organizacja społeczna, która powstaje i działa najczęściej na podstawie programu, stanowiącego ideowo‑polityczny wyraz aspiracji i interesów grupowych reprezentowanych przez nią odłamów społeczeństwa, zmierzająca do realizacji tego programu w państwie przez zdobycie władzy państwowej, jej zdominowanie lub zdobycie istotnego w niej udziału oraz przez jej sprawowanie (…)

encyklopedia1 Źródło: Encyklopedia PWN: partia polityczna, dostępny w internecie: encyklopedia.pwn.pl [dostęp 17.02.2020 r.].

Encyklopedia PWN: jakobini

(…) francuski klub i ugrupowanie polityczne okresu rewolucji francuskiej 1789–99; założone 1789 w Wersalu, zwane klubem bretońskim, przeniesione do Paryża (…) początkowo, jako Towarzystwo Przyjaciół Konstytucji, jakobini opowiedzieli się za monarchią konstytucyjną; (…) radykalizacja programu politycznego jakobinów spowodowała odejście zwolenników monarchii konstytucyjnej feliantów i przewagę grupy republikańskiej M. Robespierre’a (…), radykalni jakobini przyczynili się do obalenia monarchii, (…), 31 V 1793 jakobini obalili żyrondystów i do 27 VII 1794 sprawowali władzę dyktatorską (…), zaatakowani przez opozycję zwaną termidorianami, przywódcy jakobinów zostali aresztowani i straceni.

encyklopedia Źródło: Encyklopedia PWN: jakobini, dostępny w internecie: eyncyklopedia.pwn.pl [dostęp 17.02.2020 r.].

Marek Barański, Anna Czyż, Rafał Glajcar, Sebastian Kubas, Marek Migalski, Robert Rajczyk, Marek Tyrała Współczesne partie i systemy partyjne państw grupy wyszehradzkiej w procesie demokratyzacji

Kryteria wyodrębniania „rodzin” partii politycznych można podzielić na koncentrujące się wokół instytucjonalizacji, programu lub też koherencji. W pierwszym przypadku literatura przedmiotu wskazuje na podobne warunki instytucjonalizowania się, czyli procesy społeczne oddziałujące na powstawanie partii politycznych, akcentuje wspólne warunki kształtowania się ugrupowań politycznych. Aspekt programowy oznacza z kolei podobieństwa w zakresie programu politycznego, sformułowanego na przykład na bazie podziałów socjopolitycznych. Kryterium koherencji traktować należy natomiast jako czynnik pozycjonujący ugrupowanie polityczne względem innych partii politycznych na arenie międzynarodowej.

wspolczesne Źródło: Marek Barański, Anna Czyż, Rafał Glajcar, Sebastian Kubas, Marek Migalski, Robert Rajczyk, Marek Tyrała, Współczesne partie i systemy partyjne państw grupy wyszehradzkiej w procesie demokratyzacji, dostępny w internecie: wydawnictwo.us.edu.pl [dostęp 17.02.2020 r.].

Anna Polańska Zmierzch klasycznego podziału partii politycznych na świecie

Partie nie muszą konkurować pomiędzy sobą w dziedzinie wpływu na politykę. Co prawda w danej kadencji może być urzeczywistniana tylko jedna polityczna opcja, jednak pozostałe mogą dokonywać podziału ogółu zasobów, dzięki któremu wszystkie ugrupowania są w stanie przetrwać. (…) Rywalizując ze sobą, ugrupowania te jednocześnie mają świadomość jednoczącego je, wspólnego interesu, którym jest przetrwanie.

polanska Źródło: Anna Polańska, Zmierzch klasycznego podziału partii politycznych na świecie, dostępny w internecie: zn.wsbip.edu.pl [dostęp 2020.02.13 r.].

Fundacja Batorego Czy finansowanie partii ze środków publicznych dobrze służy polskiej polityce?

Respondentów podzielono na dwie grupy. W pierwszej aż 63% pytanych uznało finansowanie partii z budżetu za dobre lub raczej dobre rozwiązanie, w drugiej zaledwie 34%. Różnica wzięła się stąd, że w pytaniu dla pierwszej grupy dotacje powiązano z kontrolą finansów partyjnych i zakazem przyjmowania darowizn od biznesu, w drugiej grupie takiego uzupełnienia nie było. A przecież istnienie takiego powiązania leży u podstaw finansowania partii ze środków publicznych – wyjaśnia Jacek Haman, współautor raportu.

batorego Źródło: Fundacja Batorego, Czy finansowanie partii ze środków publicznych dobrze służy polskiej polityce?, dostępny w internecie: batory.org.pl [dostęp 17.02.2020 r.].

Piotr Uziębło Wpływ systemów wyborczych na systemy partyjne (wybrane zagadnienia)

Jak już wspomniałem, spośród wszystkich elementów prawa wyborczego największe znaczenie dla budowy i utrwalenia układu partyjnego w państwie ma regulacja systemu wyborczego. (…)

Odnosząc się do systemu większościowego, trzeba podkreślić, że (…) najczęściej oczywiście prowadzi on do powstania sceny politycznej o dwubiegunowym charakterze, szczególnie w długookresowej perspektywie.

wplyw Źródło: Piotr Uziębło, Wpływ systemów wyborczych na systemy partyjne (wybrane zagadnienia), dostępny w internecie: marszalek.com.pl [dostęp 9.02.2020 r.].