Dla nauczyciela
Autor: Anna Grabarczyk
Przedmiot: Język polski
Temat: Proza renesansowa: „Trzy pierścienie” Giovanniego Boccaccia, nowela z „Dekameronu”
Grupa docelowa:
Szkoła ponadpodstawowa, liceum ogólnokształcące, technikum, zakres podstawowy
Podstawa programowa:
Kształtowane kompetencje kluczowe:
kompetencje w zakresie wielojęzyczności;
kompetencje cyfrowe;
kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;
kompetencje obywatelskie;
kompetencje w zakresie świadomości i ekspresji kulturalnej;
kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji.
Cele operacyjne. Uczeń:
omawia wybrane fragmenty dzieła Boccaccia Dekameron;
wyjaśnia, na czym polega kompozycja szkatułkowa noweli Trzy pierścienie;
analizuje wkład Boccaccia w rozwój literackiego gatunku, jakim jest nowela.
Strategie nauczania:
konstruktywizm;
konektywizm.
Metody i techniki nauczania:
ćwiczeń przedmiotowych;
z użyciem komputera;
dyskusja.
Formy pracy:
praca indywidualna;
praca w parach;
praca całego zespołu klasowego.
Środki dydaktyczne:
komputery z głośnikami, słuchawkami i dostępem do internetu;
zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;
tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda.
Przebieg lekcji
Przed lekcją:
Nauczyciel prosi uczniów o sprawdzenie w dostępnych źródłach informacji na temat Dekameronu: data powstania, autor, główny motyw, tematyka opowieści z każdego dnia.
Faza wprowadzająca:
Nauczyciel weryfikuje pracę, którą uczniowie mieli wykonać przed lekcją. Prosi uczniów o podanie informacji związanych z Dekameronem. Uczniowie tworzą notatkę podsumowującą te informacje, np.:
- Dekameron to zbiór 100 nowel Giovanniego Boccaccia.
- Dzieło powstało prawdopodobnie w latach 1350–1353.
- Głównym motywem jest szeroko rozumiane pojęcie miłości.
- Dzień 1. – pierwsze opowiadanie odnosi się do ludzkich wad, takich jak głupota, skąpstwo, rozpusta, obłuda.
- Dzień 2. – niezwykłe, nieprawdopodobne historie, w których szczęśliwe zakończenie jest niemal niemożliwe.
- Dzień 3. – miłosne awantury mnichów, pustelników i zakonnic.
- Dzień 4. – historie o nieszczęślwym zakończeniu.
- Dzień 5. – romanse i flirty, które zaczynały się często miłością bez wzajemności, a kończyły małżeństwem.
- Dzień 6. – anegdoty nawiązujące do tradycji średniowiecznych historyjek.
- Dzień 7. – zdrada małżeńska.
- Dzień 8. – dyskusje m.in. o miłości i pieniądzach.
- Dzień 9. – wyrzekanie się miłości.
- Dzień 10. – bohaterowie wracają do Florencji, rozchodzą się każdy w swoją stronę.Nauczyciel wyświetla i odczytuje temat lekcji oraz zawarte we wprowadzeniu do e‑materiału cele zajęć i prosi uczniów lub wybraną osobę o sformułowanie kryteriów sukcesu.
Faza realizacyjna:
Uczniowie indywidualnie zapoznają się z treścią sekcji „Wprowadzenie” oraz „Przeczytaj”. Nauczyciel może dopowiedzieć, że czas w utworze związany jest z cyfrą 7 (oznaczającą porządek boski). Bohaterowie dzielą go na: 4 dni na opowiadania, 3 dni modlitwy. Układ ten można tłumaczyć jako zwrot ku doczesności, ale z uwzględnieniem pamięci o Bogu.
Uczniowie zapoznają się z audiobookiem i wykonują polecenia 1 i 2. Nauczyciel prosi chętną osobę o podanie odpowiedzi, a innych uczniów o rozwinięcie i skomentowanie.
Uczniowie przechodzą do sekcji „Mapa myśli”. W parach wykonują polecenie 1. Chętna osoba prezentuje wynik pracy pary. Nauczyciel może pomóc, jeśli ćwiczenie będzie stanowiło trudność dla uczniów.
Polecenie 2 z tej sekcji uczniowie wykonują indywidualnie. Następnie nauczyciel prosi jedną osobę o omówienie kompozycji szkatułkowej na podstawie Trzech pierścieni.
Faza podsumowująca:
Uczniowie wspólnie z nauczycielem wykonują w ramach podsumowania ćwiczenia 1 i 2 z sekcji „Mapa myśli” - szukają cech gatunkowych noweli w utworze Trzy pierścienie, zapoznają się również z linią chronologiczną i wyciągają wnioski, czy tematyka dzieł Boccaccio była typowa dla twórców renesenasu.
Nauczyciel ponownie odczytuje temat lekcji i inicjuje krótką rozmowę na temat spełnienia kryteriów sukcesu..
Praca domowa:
Zaproponuj dwa teksty korespondujące z omawianymi podczas lekcji utworami. Przygotuj uzasadnienie swojego wyboru.
Materiały pomocnicze:
K. Żaboklicki, Historia literatury włoskiej, PWN, Warszawa 2008.
Dzieje literatur europejskich, pod red. Władysława Floryana, tom 1, Warszawa 1979. Boccaccio s. 408‑409.
Wskazówki metodyczne
Uczniowie mogą przed lekcją zapoznać się z multimedium z sekcji „Audiobook”, aby aktywnie uczestniczyć w zajęciach i pogłębiać swoją wiedzę.