Autor: Anna Grabarczyk

Temat: Proza renesansowa:  „Trzy pierścienie” Giovanniego Boccaccia, nowela z „Dekameronu”

Grupa docelowa:

Szkoła ponadpodstawowa, liceum ogólnokształcące, technikum, zakres podstawowy

Podstawa programowa:

Kształtowane kompetencje kluczowe:

• kompetencje w zakresie wielojęzyczności;

• kompetencje cyfrowe;

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;

• kompetencje obywatelskie;

• kompetencje w zakresie świadomości i ekspresji kulturalnej;

• kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji.

Cele operacyjne. Uczeń:

• omawia wybrane fragmenty dzieła Boccaccia Dekameron;

• wyjaśnia, na czym polega kompozycja szkatułkowa noweli Trzy pierścienie;

• analizuje wkład Boccaccia w rozwój literackiego gatunku, jakim jest nowela.

Strategie nauczania:

• konstruktywizm;

• konektywizm.

Metody i techniki nauczania:

• ćwiczeń przedmiotowych;

• z użyciem komputera;

• dyskusja.

Formy pracy:

• praca indywidualna;

• praca w parach;

• praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne:

• komputery z głośnikami, słuchawkami i dostępem do internetu;

• zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;

• tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda.

Przebieg lekcji

Przed lekcją:

1. Nauczyciel prosi uczniów o sprawdzenie w dostępnych źródłach informacji na temat Dekameronu: data powstania, autor, główny motyw, tematyka opowieści z każdego dnia.

Faza wprowadzająca:

1. Nauczyciel weryfikuje pracę, którą uczniowie mieli wykonać przed lekcją. Prosi uczniów o podanie informacji związanych z Dekameronem. Uczniowie tworzą notatkę podsumowującą te informacje, np.:
   - Dekameron to zbiór 100 nowel Giovanniego Boccaccia.
   - Dzieło powstało prawdopodobnie w latach 1350–1353.
   - Głównym motywem jest szeroko rozumiane pojęcie miłości.
   - Dzień 1. – pierwsze opowiadanie odnosi się do ludzkich wad, takich jak głupota, skąpstwo, rozpusta, obłuda.
   - Dzień 2. – niezwykłe, nieprawdopodobne historie, w których szczęśliwe zakończenie jest niemal niemożliwe.
   - Dzień 3. – miłosne awantury mnichów, pustelników i zakonnic.
   - Dzień 4. – historie o nieszczęślwym zakończeniu.
   - Dzień 5. – romanse i flirty, które zaczynały się często miłością bez wzajemności, a kończyły małżeństwem.
   - Dzień 6. – anegdoty nawiązujące do tradycji średniowiecznych historyjek.
   - Dzień 7. – zdrada małżeńska.
   - Dzień 8. – dyskusje m.in. o miłości i pieniądzach.
   - Dzień 9. – wyrzekanie się miłości.
   - Dzień 10. – bohaterowie wracają do Florencji, rozchodzą się każdy w swoją stronę.

2. Nauczyciel wyświetla i odczytuje temat lekcji oraz zawarte we wprowadzeniu do e‑materiału cele zajęć i prosi uczniów lub wybraną osobę o sformułowanie kryteriów sukcesu.

Faza realizacyjna:

1. Uczniowie indywidualnie zapoznają się z treścią sekcji „Wprowadzenie” oraz „Przeczytaj”. Nauczyciel może dopowiedzieć, że czas w utworze związany jest z cyfrą 7 (oznaczającą porządek boski). Bohaterowie dzielą go na: 4 dni na opowiadania, 3 dni modlitwy. Układ ten można tłumaczyć jako zwrot ku doczesności, ale z uwzględnieniem pamięci o Bogu.

2. Uczniowie zapoznają się z audiobookiem i wykonują polecenia 1 i 2. Nauczyciel prosi chętną osobę o podanie odpowiedzi, a innych uczniów o rozwinięcie i skomentowanie.

3. Uczniowie przechodzą do sekcji „Mapa myśli”. W parach wykonują polecenie 1. Chętna osoba prezentuje wynik pracy pary. Nauczyciel może pomóc, jeśli ćwiczenie będzie stanowiło trudność dla uczniów.
   Polecenie 2 z tej sekcji uczniowie wykonują indywidualnie. Następnie nauczyciel prosi jedną osobę o omówienie kompozycji szkatułkowej na podstawie Trzech pierścieni.

Faza podsumowująca:

1. Uczniowie wspólnie z nauczycielem wykonują w ramach podsumowania ćwiczenia 1 i 2 z sekcji „Mapa myśli” - szukają cech gatunkowych noweli w utworze Trzy pierścienie, zapoznają się również z linią chronologiczną i wyciągają wnioski, czy tematyka dzieł Boccaccio była typowa dla twórców renesenasu.

2. Nauczyciel ponownie odczytuje temat lekcji i inicjuje krótką rozmowę na temat spełnienia kryteriów sukcesu..

Praca domowa:

1. Zaproponuj dwa teksty korespondujące z omawianymi podczas lekcji utworami. Przygotuj uzasadnienie swojego wyboru.

Materiały pomocnicze:

• K. Żaboklicki, Historia literatury włoskiej, PWN, Warszawa 2008.

• Dzieje literatur europejskich, pod red. Władysława Floryana, tom 1, Warszawa 1979. Boccaccio s. 408‑409.

Wskazówki metodyczne

• Uczniowie mogą przed lekcją zapoznać się z multimedium z sekcji „Audiobook”, aby aktywnie uczestniczyć w zajęciach i pogłębiać swoją wiedzę.