Autorka: Małgorzata Krzeszowska

Przedmiot: wiedza o społeczeństwie

Temat: Jakie czynniki kształtują aktywność obywatelską?

Grupa docelowa: III etap edukacyjny, liceum, technikum, zakres rozszerzony

Podstawa programowa:

Zakres rozszerzony

VI. Społeczeństwo obywatelskie i kultura polityczna.

Uczeń:

2) wyjaśnia – z wykorzystaniem wyników badań społecznych – jak powstaje i jakie znaczenie dla społeczeństwa obywatelskiego ma kapitał społeczny i zaufanie; przedstawia, jak codzienne zachowania sprzyjają budowaniu kapitału społecznego lub go niszczą.

Kształtowane kompetencje kluczowe:

• kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji;

• kompetencje cyfrowe;

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;

• kompetencje obywatelskie;

• kompetencje w zakresie przedsiębiorczości;

• kompetencje w zakresie świadomości i ekspresji kulturalnej.

Cele operacyjne:

Uczeń:

• definiuje pojęcie aktywności obywatelskiej;

• przedstawia formy aktywności obywatelskiej;

• analizuje czynniki kształtujące aktywność obywatelską.

Strategie nauczania:

• konstruktywizm.

Metody i techniki nauczania:

• dyskusja;

• metoda śniegowej kuli;

• rozmowa nauczająca.

Formy zajęć:

• praca indywidualna;

• praca w parach;

• praca w grupach;

• praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne:

• komputery z głośnikami i dostępem do internetu, słuchawki;

• zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;

• tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda.

Przebieg zajęć:

Faza wstępna

1. Przedstawienie tematu i celów zajęć.

2. Uczniowie poznają definicję aktywności obywatelskiej – metoda kuli śniegowej. Uczniowie w parach ustalają definicję aktywności obywatelskiej, zapisują na karteczce, potem łączą się w czwórki i ósemki pracujące dalej nad definicją. Na koniec wspólnie decydują i wybierają definicję spośród zaproponowanych.

Faza realizacyjna

1. Uczniowie zapoznają się z treścią lekcji. Szczególną uwagę zwracają na pojęcie kapitału społecznego i sposób, w jaki jest budowany.

2. Uczniowie rozmawiają na temat roli kapitału społecznego w kształtowaniu aktywności obywatelskiej. Szczególną uwagę zwracają na zaufanie społeczne. Na koniec wybrana osoba podsumowuje rozmowę.

3. Uczniowie analizują mapy myśli i wykonują zamieszczone pod nimi ćwiczenia.

4. Dyskusja na temat czynników kształtujących aktywność obywatelską. W jej trakcie uczniowie zastanawiają się, które spośród wymienionych zarówno przez nich, jak i w mapach myśli, są najważniejsze. Ponadto zastanawiają się, w jaki sposób można zwiększyć zaangażowanie obywateli w życie publiczne. Na koniec jedna z osób podsumowuje dyskusję.

Faza podsumowująca

1. Uczniowie w parach rozmawiają na temat własnej aktywności obywatelskiej.

2. Uczniowie wykonują ćwiczenia 1–4.

Praca domowa:

Uczniowie wykonują pozostałe e‑ćwiczenia.

Materiały pomocnicze:

Wojciech Stypułkowski, Aktywność obywatelska – pojęcie, pomiar i jej wpływ na rozwój regionalny, „Zeszyty Naukowe” WSEI, seria: EKONOMIA, 5 (2/2012).

Monika Adamczyk, Wprowadzenie do teorii kapitału społecznego, Lublin 2013.

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania multimedium:

Na podstawie przygotowanych map myśli uczniowie mogą przygotować krótkie referaty.