Autor: Marcin Sawicki

Przedmiot: historia

Temat: Skutki wojny.

Grupa docelowa: III etap edukacyjny, liceum, zakres podstawowy

Podstawa programowa:

Kształtowane kompetencje kluczowe:

• kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji;

• kompetencje cyfrowe;

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;

• kompetencje obywatelskie.

Cele operacyjne:

Uczeń:

• wymienia skutki wojny: demograficzne, gospodarcze, społeczne i polityczne;

• tworzy bilans zysków i strat dla dwóch powojennych supermocarstw: ZSRS i USA;

• ocenia skutki wojny z różnych punktów widzenia.

Strategie nauczania:

• konstruktywizm,

• lekcja odwrócona.

Metody i techniki nauczania:

• pogadanka,

• praca ze źródłem statystycznym,

• plakat.

Formy zajęć:

• praca w parach,

• praca w grupach,

• praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne:

• materiał do analizy wydrukowany przez nauczyciela (dane statystyczne),

• tablica, pisak.

Przebieg zajęć:

Faza wstępna:

1. Nauczyciel przedstawia temat i cel lekcji, a następnie wspólnie z uczniami ustala kryteria sukcesu.

2. Nauczyciel poleca, aby uczniowie zapoznali się z tekstem e‑materiału.

Faza realizacyjna:

1. Rekapitulacja pierwotna: na polecenie nauczyciela wskazani (lub zgłaszający się na ochotnika) uczniowie przedstawiają układ sił pod koniec wojny oraz przypominają najważniejsze wydarzenia, które doprowadziły do jej zakończenia. Opowiadają, dlaczego II wojna światowa przyniosła straty nieporównywalne z żadnym innym konfliktem w dziejach świata.

2. W następnym kroku nauczyciel dzieli uczniów na pięć grup. Zapowiada, że uczniowie na podstawie fragmentów tekstu oraz dodatkowych wyszukanych informacji przygotują w grupach plakaty dotyczące następujących zagadnień:

• Przesiedlenia ludności po II wojnie światowej.

• Zniszczenia wojenne i straty ludzkie.

• Proces zbrodniarzy wojennych w Norymberdze.

• Gospodarcze i społeczne skutki wojny.

• Zmiany w układzie sił politycznych na świecie.

3. Nauczyciel określa czas na wykonanie zadania.

4. Po wyznaczonym czasie przedstawiciele każdej grupy prezentują przygotowane plakaty. Uczniowie wspólnie omawiają swoje plakaty. Czas na pytania i uwagi uczniów oraz opinię nauczyciela o rezultatach pracy grupowej.

Faza podsumowująca:

1. Nauczyciel prosi uczniów o zapoznanie się w parach ze schematem interaktywnym i wykonanie związanych z nim poleceń. Wskazana para uczniów prezentuje swoje odpowiedzi, pozostali uczniowie mogą dopowiadać ważne według nich informacje, nauczyciel w razie potrzeby uzupełnia ich wypowiedzi.

2. Nauczyciel omawia przebieg zajęć, wskazuje mocne i słabe strony pracy uczniów, udzielając im tym samym informacji zwrotnej. Może ocenić pracę wylosowanej grupy.

Praca domowa:

Uczniowie wykonują ćwiczenia wskazane przez nauczyciela.

Materiały pomocnicze:

P. Johnson, Historia świata od roku 1917 do lat 90‑tych, Warszawa 1992.

J. Krasuski, Europa Zachodnia po II wojnie światowej. Dzieje polityczne, Poznań 1990.

W. Laqueur, Historia Europy 1945–1992, Londyn 1993.

Najnowsza historia świata, t. 1, 1945–1963, pod red. A. Patka, J. Rydla, J.J. Węca, Kraków 2000.

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania multimedium:

Schemat interaktywnymoże stanowić bazę do krótkiego podsumowania przygotowywanego przez uczniów, a dotyczącego strat ludności w czasie II wojny światowej.