Dla nauczyciela

Autor: Anna Grabarczyk

Przedmiot: Język polski

Temat: Intertekstualne i subwersywne gry Jana Klaty. H. jak Hamlet

Grupa docelowa:

Szkoła ponadpodstawowa, liceum ogólnokształcące, technikum, zakres podstawowy

Podstawa programowa:

Zakres podstawowy
Cele kształcenia – wymagania ogólne
IV. Samokształcenie.
1. Rozwijanie zainteresowań humanistycznych.
Treści nauczania – wymagania szczegółowe
I. Kształcenie literackie i kulturowe.
1. Czytanie utworów literackich. Uczeń:
14) przedstawia propozycję interpretacji utworu, wskazuje w tekście miejsca, które mogą stanowić argumenty na poparcie jego propozycji interpretacyjnej;
2. Odbiór tekstów kultury. Uczeń:
6) odczytuje pozaliterackie teksty kultury, stosując kod właściwy w danej dziedzinie sztuki;
III. Tworzenie wypowiedzi.
2. Mówienie i pisanie. Uczeń:
4) zgodnie z normami formułuje pytania, odpowiedzi, oceny, redaguje informacje, uzasadnienia, komentarze, głos w dyskusji;
10) w interpretacji przedstawia propozycję odczytania tekstu, formułuje argumenty na podstawie tekstu oraz znanych kontekstów, w tym własnego doświadczenia, przeprowadza logiczny wywód służący uprawomocnieniu formułowanych sądów;
11) stosuje zasady poprawności językowej i stylistycznej w tworzeniu własnego tekstu; potrafi weryfikować własne decyzje poprawnościowe;
12) wykorzystuje wiedzę o języku w pracy redakcyjnej nad tekstem własnym, dokonuje korekty tekstu własnego, stosuje kryteria poprawności językowej.
IV. Samokształcenie.
9. wykorzystuje multimedialne źródła informacji oraz dokonuje ich krytycznej oceny;

Kształtowane kompetencje kluczowe:

  • kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji;

  • kompetencje w zakresie wielojęzyczności;

  • kompetencje cyfrowe;

  • kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;

  • kompetencje w zakresie świadomości i ekspresji kulturalnej.

Cele lekcji. Uczeń:

  • przeanalizuje, czym jest subwersja i w jaki sposób realizowana jest w sztuce Jana Klaty;

  • określi, w jaki sposób sztuka Klaty porusza tematy polityczne i społeczne;

  • porówna obraz Malczewskiego i kadry pokazujące Hamleta Jana Klaty;

  • zbada intertekstualne nawiązania do Szekspira;

  • zinterpretuje rolę muzyki w przedstawieniu;

  • oceni postępowanie bohaterów;

  • zbada wykorzystanie gatunków medialnych w sztuce.

Strategie nauczania:

  • konstruktywizm;

  • konektywizm.

Metody i techniki nauczania:

  • z użyciem e‑podręcznika;

  • ćwiczeń przedmiotowych;

  • z użyciem komputera;

  • drama.

Formy pracy:

  • praca indywidualna;

  • praca w parach;

  • praca w grupach;

  • praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne:

  • komputery z głośnikami, słuchawkami i dostępem do internetu;

  • zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;

  • tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda;

  • telefony z dostępem do internetu.

Przebieg lekcji

Przed lekcją:

  1. Uczniowie zapoznają się z H. w reżyserii Jana Klaty.
    https://ninateka.pl/vod/teatr/h‑jan‑klata/

Faza wprowadzająca:

  1. Prowadzący wyświetla na tablicy i przybliża uczniom temat zajęć. Następnie prosi uczniów, aby zgłosili swoje propozycje pytań do wspomnianego tematu. Jedna osoba może zapisywać je na tablicy. Gdy uczniowie wyczerpią pomysły, a pozostały jakieś ważne kwestie do poruszenia, nauczyciel je dopowiada.

Faza realizacyjna:

  1. Drama. Nauczyciel prosi uczniów, aby podzielili się na czteroosobowe zespoły. Informuje uczniów, że będą pracować metodą dramy i wyjaśnia jej zasady:
    a. Przedstawia temat związany z lekcją: W jaki sposób sztuka Klaty porusza tematy polityczne i społeczne? Zadaniem każdej grupy będzie przygotowanie krótkiego reportażu lub fragmentu programu informacyjnego;
    b. Przedstawia technikę dramy. Wyjaśnia, że uczniowie wcielą się w różne role. Członkowie każdego zespołu zdecydują, jaką chcą przyjąć rolę (np. dziennikarza‑komentatora w studiu telewizyjnym, dziennikarza przeprowadzającego wywiad, osoby, z którą będzie przeprowadzany wywiad) - może ich być dwóch;
    c. Nauczyciel przekazuje instrukcje dotyczące sposobu wykonania zadań - każda z osób odgrywających rolę ma określone zadania (np. komentator w studiu odpowiada za rzetelną i merytoryczną informację, dziennikarz przeprowadzający wywiad za przygotowanie interesujących pytań, osoba, z którą przeprowadzany jest wywiad, w jak największym stopniu powinna wczuć się w swoją rolę itp.);
    d. Następnie każda grupa odgrywa swoją scenkę na forum klasy.
    Nauczyciel informuje, ile czasu grupy mają na przygotowanie dramy i jak długo mogą trwać scenki. Uczniowie wraz z nauczycielem oglądają przygotowane przez grupy prezentacje. Po zakończeniu prezentacji uczniowie dzielą się wrażeniami, dyskutują, oceniają kolegów. Nauczyciel również podsumowuje występy uczniów.

  2. Uczniowie indywidualnie zapoznają się z audiobookiem. Następnie wyjaśniają, które elementy sztuki (np. scenografia, bohaterowie) Jana Klaty wskazują, że jest to dzieło odnoszące się do najnowszej historii Polski.

  3. Ćwiczenie umiejętności. Uczniowie pracują indywidualnie i rozwiązują ćwiczenia nr 1‑4. Po wykonaniu zadania nauczyciel wyświetla na tablicy wybrane odpowiedzi i następuje ich omówienie.

Faza podsumowująca:

  1. Uczniowie dobierają się w pary i wykonują ćwiczenia nr 5‑8. Następnie konsultują swoje rozwiązania z inną parą uczniów i ustalają jedną wersję odpowiedzi.

Praca domowa:

  1. Polecenie 2. z sekcji „Audiobook”: Na podstawie audiobooka wyjaśnij, dlaczego akcja H. rozgrywa się w przestrzeni Stoczni Gdańskiej.

Materiały pomocnicze:

  • https://ninateka.pl/vod/teatr/h‑jan‑klata/

  • https://www.postscriptum.us.edu.pl/wp‑content/uploads/2018/03/ps2011_2_05.pdf

Wskazówki metodyczne

  • Uczniowie mogą przed lekcją zapoznać się z multimedium z sekcji „Audiobook”, aby aktywnie uczestniczyć w zajęciach i pogłębiać swoją wiedzę.

Sprawdź się