Dla nauczyciela
Autor: Marzenna Śliwka
Przedmiot: Język polski
Temat: Bezimienny wśród rekwizytów i symboli. Kartoteka według Krzysztofa Kieślowskiego
Grupa docelowa:
Szkoła ponadpodstawowa, liceum ogólnokształcące, technikum, zakres podstawowy i rozszerzony
Podstawa programowa:
Kształtowane kompetencje kluczowe:
kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji;
kompetencje w zakresie wielojęzyczności;
kompetencje cyfrowe;
kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;
kompetencje obywatelskie;
kompetencje w zakresie świadomości i ekspresji kulturalnej.
Cele lekcji. Uczeń:
charakteryzuje sposób ukazania głównego bohatera Kartoteki,
określa funkcje rekwizytów wykorzystanych w spektaklu,
analizuje symbole obecne w przedstawieniu Kieślowskiego,
wykorzystuje wiedzę o środkach filmowych do analizy przedstawienia.
Strategie nauczania:
konstruktywizm;
konektywizm.
Metody i techniki nauczania:
dyskusja;
sztuka teatralna;
rozmowa kierowana;
z użyciem e‑podręcznika.
Formy pracy:
praca indywidualna;
praca w parach;
praca w grupach;
praca całego zespołu klasowego.
Środki dydaktyczne:
komputery z głośnikami, słuchawkami i dostępem do internetu;
zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;
tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda.
Przebieg lekcji
Przed lekcją:
Polecenia dla ucznia:
a. Obejrzyj spektakl „Kartoteka” w reżyserii K. Kieślowskiego. Zapoznaj się z tekstem w sekcji „Przeczytaj”.
b. Wykonaj polecenie 1 z sekcji „Prezentacja multimedialna”.Nauczyciel przygotowuje kartki do ćwiczenia wprowadzającego (załącznik w Materiałach dodatkowych).
Faza wprowadzająca:
UPORZĄDKUJMY KARTOTEKĘ. Nauczyciel przed lekcją rozsypuje w różnych miejscach klasy przygotowane kartki. Uczniowie zbierają je i próbują przez kilka minut poskładać je w jakąś całość, uporządkować. Po zakończeniu ćwiczenia nauczyciel nawiązuje do tytułu dramatu, wspólnie z uczniami wyjaśnia jego znaczenie.
Następuje zapoznanie uczniów z celami lekcji.
Faza realizacyjna:
Nauczyciel dzieli uczniów na kilka grup. Każdy z zespołów ma to samo zadanie: Sporządźcie kartotekę rekwizytów ważnych w kontekście realizacji scenicznej Kieślowskiego. Przypomnijcie sceny, w których zostały użyte. Określcie ich znaczenie dla danej sceny i symbolikę.
Sekcja „Sprawdź się”, ćwiczenia: 7, 8 i 9.Następnie nauczyciel prosi liderów grup o przedstawienie wniosków z pracy. Później uczniowie wspólnie wykonują ćwiczenie 3 i 6 z sekcji „Sprawdź się”.
Nauczyciel zadaje pytanie: Czego można się dowiedzieć o bohaterze na podstawie realizacji Kieślowskiego? Jak twórca pokazuje Bohatera przez pryzmat „spotkań”? Jakich środków użył reżyser w tym celu? Uczniowie w parach wykonują ćwiczenia 4 i 5 (sekcja „Sprawdź się”).
Faza podsumowująca:
Nauczyciel zadaje pytania: Która ze scen spektaklu jest, według Was, najbardziej filmowa? Który fragment jest bardziej teatralny niż inne? Czy zauważacie inne rekwizyty lub symbole, o których nie wspomnieliśmy? Jeśli tak, jaką pełnią funkcję w historii? Następują wypowiedzi uczniów.
Praca domowa:
Zadanie domowe do wyboru:
a) Wybierz dowolny przedmiot i napisz o nim wiersz pt. Poezja codzienności.
b) Wybierz dowolny przedmiot i napisz tekst pt. Proza dnia/ Użytek codzienny.
Materiały pomocnicze:
Lidia Czartoryska‑Górska, Zanikający bunt. Trzy telewizyjne Kartoteki: Swinarski – Kieślowski – Kutz, „Dialog” 2000, nr 12.
Krzysztof Kieślowski, Autobiografia, Kraków 2012.
Jerzy Płażewski, Język filmu, Warszawa 2008.
Władysław Kopaliński, Słownik symboli, Warszawa 1990.
Wskazówki metodyczne
Uczniowie mogą wykorzystać multimedium „Prezentacja multimedialna” do przygotowania się do lekcji powtórkowej.
Materiały dodatkowe:
Teksty do ćwiczenia „Uporządkujmy KARTOTEKĘ”.
To jest moja ręka. (...) Moja żywa | BOHATER o sobie i do siebie |
Ręczę ci, że on się brzydko pod kołdrą | OJCIEC mówi do MATKI |
Może wejdziesz do łóżka? | BOHATER zwraca się do OLGI |
Czasy może i są duże. | STARZEC do STARCÓW |
Chopin ukrył armaty w kwiatach i | BOHATER do NAUCZYCIELA |
Jeśli się nie mylę, to pan jest prostym | DZIENNIKARZ do BOHATERA |
Śpieszą się. Mordują. Nigdy by w nich Jak to dobrze, że my dźwigamy i | Monolog SEKRETARKI |
Świat się kończył, a ty kłamałeś! | Olga do Bohatera |
Sumienie masz delikatne... | WUJEK do BOHATERA |
Klaskałem. Okrzyki wydawałem. (...) | BOHATER do WUJKA |
Sami się wieszajcie. (...) | BOHATER do WIDZÓW |