SCENARIUSZ LEKCJI

Imię i nazwisko autora: Monika Piechowicz‑Kruk

Przedmiot: geografia

Temat zajęć: Zasoby wody w przyrodzie

Grupa docelowa: III etap edukacyjny, liceum ogólnokształcące/technikum, zakres podstawowy, klasa I

Podstawa programowa:

Zakres podstawowy: IV. Hydrosfera: zasoby wód na Ziemi, morza, prądy morskie, sieć rzeczna, lodowce.

Uczeń:

1) wyjaśnia zróżnicowanie rodzajów i wielkości zasobów wód na Ziemi oraz we własnym regionie.

Kształtowane kompetencje kluczowe

• kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji,

• kompetencje matematyczne oraz kompetencje w zakresie nauk przyrodniczych, technologii i inżynierii,

• kompetencje cyfrowe.

Cele operacyjne

Uczeń:

• wyjaśnia, skąd w przyrodzie bierze się woda pitna,

• opisuje zasoby wodne Ziemi i analizuje ich znaczenie tak dla środowiska naturalnego, jak i życia i gospodarki człowieka,

• szacuje ilość zasobów wodnych na Ziemi.

Strategie nauczania: konektywizm

Metody nauczania: burza mózgów, miniwykład, pogadanka, grafika interaktywna, plakaty, mapa myśli, JIGSAW, czyli „uczenie się we współpracy”

Formy zajęć: praca indywidualna, praca w parach/praca w grupach, plenum

Środki dydaktyczne: tablica interaktywna/monitor dotykowy lub tablety, atlas, mapa świata, plakat, podręcznik, atlas, mapa świata

Materiały pomocnicze

E. Bajakiewicz‑Grabowska, Hydrologia ogólna, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2000.

PRZEBIEG LEKCJI

Faza wprowadzająca

• Nauczyciel dzieli uczniów na grupy. Każdemu zespołowi rozdaje kartkę formatu A3, pisaki i prosi uczniów, aby metodą „burzy mózgów” podali wszystkie zasoby wody pitnej i zapisali je na kartkach.

• Każda grupa, odwołując się do już posiadanej wiedzy i doświadczeń, zapisuje notatki lub przedstawia je graficznie, a następnie rozwiesza swój plakat i opowiada, co udało się na ten temat ustalić.

• Uczniowie zapoznają się z treścią wstępu do e‑materiału i omawiają z nauczycielem nowe treści.

Faza realizacyjna

• Uczniowie zapoznają się z tekstem bloku tematycznego. Następnie nauczyciel dzieli uczniów na cztery grupy. Każda grupa wybiera lidera i opracowuje plakat metodą „mapy myśli” na temat zasobów wody w przyrodzie – ich rodzajów i roli odgrywanej w środowisku i życiu człowieka.

• Po przygotowaniu prac nauczyciel wywiesza plakaty na ścianie. Każdy uczeń może podejść i sam zapoznać się z ich treścią. Uczniowie prezentują i omawiają na plenum swoją mapę myśli, a reszta może zadawać pytania i porównywać z własnymi spostrzeżeniami.

• Na plenum uczniowie wspólnie zapoznają się z treściami grafiki interaktywnej prezentującymi wykresy dotyczące zasobów wód na Ziemi. Nauczyciel dzieli uczniów na trzy grupy, które pracują zgodnie z zasadami metody JIGSAW, czyli „uczeniem się we współpracy”. Każda grupa analizuje wylosowany wykres z grafiki interaktywnej i omawia przedstawione tam informacje.

• Następnie uczniowie wymieniają się między grupami, a pozostawiony w każdej grupie ekspert przedstawia wykres i omawia zawarte w nim treści, konfrontując z treściami poznanymi w innych grupach. Następuje tyle wymian uczniów, aby każdy mógł omówić każdy wykres do tematu. Następnie na plenum nauczyciel podsumowuje zebrane informacje za pomocą miniwykładu.

• Na zakończenie tej części lekcji nauczyciel zadaje uczniom pytanie, czy na podstawie zdobytej wiedzy są w stanie oszacować rodzaj wód i ich ilość w regionie szkoły. Chętni uczniowie podają swoje propozycje. Nauczyciel prosi również, by uczniowie zaproponowali narzędzia, przy pomocy których można uzyskać takie informacje.

Faza podsumowująca

• Nauczyciel podsumowuje etapy lekcji, zestawiając je z założonymi celami i wprowadza do fazy ćwiczeń na podstawie poznanego materiału. Uczniowie wykonują ćwiczenia z e‑materiału.

• Omówienie wyników ćwiczeń. Nauczyciel pyta o ewentualne trudności i oczywistości w temacie, co było nową wiedzą dla uczniów. Uczniowie dzielą się swoimi doświadczeniami.

Praca domowa

• Która z poznanych hipotez pojawienia się wody na Ziemi jest dla ciebie najbardziej przekonująca? Uzasadnij swoją wypowiedź.

• Korzystając z dostępnych źródeł informacji geograficznej, określ rodzaj wód w regionie twojego miejsca zamieszkania.

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania danego multimedium

Grafika interaktywna może zostać wykorzystana w podsumowaniu lub podczas zajęć na temat bilansu wodnego Ziemi i jego zróżnicowania.