Dla nauczyciela
Autor: Katarzyna Lewandowska
Przedmiot: Język polski
Temat: Dyskusje rozgorzały nazajutrz po klęsce
– ocena powstania styczniowego
Grupa docelowa:
Szkoła ponadpodstawowa, liceum ogólnokształcące, technikum, zakres podstawowy i rozszerzony
Podstawa programowa:
Kształtowane kompetencje kluczowe:
kompetencje cyfrowe;
kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;
kompetencje obywatelskie;
kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji;
kompetencje w zakresie wielojęzyczności.
Cele operacyjne. Uczeń:
poznaje przyczyny oraz konsekwencje wybuchu powstania styczniowego,
wyjaśnia, jak zmieniała się ocena powstania styczniowego w literaturze polskiej,
analizuje wybrane teksty literackie, zwracając uwagę na ocenę powstania przez poszczególnych autorów.
Strategie nauczania:
konstruktywizm;
konektywizm.
Metody i techniki nauczania:
odwrócona klasa;
ćwiczeń przedmiotowych;
dyskusja;
odwrócona klasa;
mapa myśli.
Formy pracy:
praca indywidualna;
praca w parach;
praca w grupach;
praca całego zespołu klasowego.
Środki dydaktyczne:
komputery z głośnikami, słuchawkami i dostępem do internetu;
zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;
tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda.
Przebieg lekcji
Przed lekcją:
Nauczyciel prosi uczniów o przygotowanie prezentacji na podstawie informacje zawartych w sekcji „Przeczytaj”, uczniowie powinni się skupić na okolicznościach wybuchu powstania i przyczynach jego klęski. Prezentacja powinna mieć formę skrótowego przypomnienia najważniejszych informacji historycznych, które będą stanowić kontekst dla rozważań podejmowanych podczas lekcji.
Faza wprowadzająca:
Lekcja rozpoczyna się od zarysowania kontekstu historycznego, uczniowie przedstawiają prezentację przygotowaną w domu. Na tablicy powstaje mapa myśli, której dwa główne pola to: okoliczności wybuchu powstania i przyczyny klęski powstania. Uczniowie notują mapę w zeszytach.
Podanie celu i tematu zajęć.
Faza realizacyjna:
Praca z multimedium. Uczniowie zapoznają się z materiałem w sekcji „Film”. Nauczyciel czyta polecenie: 1 i prosi uczniów, aby wykonali je w parach. Następnie wybrana osoba prezentuje propozycję odpowiedzi, a pozostali uczniowie ustosunkowują się do niej. Nauczyciel w razie potrzeby uzupełnia ją, udziela też uczniom informacji zwrotnej.
Uczniowie wykonują także polecenie 2. z sekcji „Film”. Przedstawiają odpowiedzi, nauczyciel weryfikuje ich poprawność.
Nauczyciel odczytuje treść ćw. 1 z sekcji „Sprawdź się”; uczniowie decydują, które odpowiedzi są poprawne.
Prowadzący poleca, by uczniowie podzielili się na 4 grupy; każda z nich wykonuje inne ćwiczenie: gr. 1.: ćw. 3 .i 5., gr. 2.: ćw. 6., gr. 3.: ćw. 7., gr. 4: ćw. 8. Następnie prezentują odpowiedzi i wspólnie pracują nad pol. 1.: twórz podsumowującą mapę myśli, na której zaprezentujesz najważniejsze argumenty twórców czarnej oraz złotej legendy powstania styczniowego. Odwołaj się do tekstów przeczytanych w trakcie wykonywania poprzednich zadań.
Faza podsumowująca:
Nauczyciel zawiesza na tablicy dwa plakaty z narysowanym koszem i walizką. Rozdaje uczniom po dwie karteczki samoprzylepne. Prosi, aby uczniowie zapisali na jednej z nich, przemyślenia, które zabiorą z sobą po zajęciach; na drugiej to, czego nie akceptują. Jedna osoba odczytuje zapisy przy walizce i koszu
Praca domowa:
Praca domowa z e‑materiału.
Materiały pomocnicze:
Witold Bobiński, Konteksty kulturowe w dydaktyce literatury, w: Polonista w szkole, pod red. Anny Janus‑Sitarz, Kraków 2004.
Janina Kulczycka‑Saloni, Pozytywizm, Warszawa 1971.
Michał Klimecki, Nowe spojrzenie na polskie powstania narodowe, Warszawa 2015.
Wskazówki metodyczne
Uczniowie mogą wykorzystać multimedium „Film” do przygotowania się do lekcji powtórkowej.