SCENARIUSZ LEKCJI

Imię i nazwisko autora: Anna Ruszczyk

Przedmiot: geografia

Temat zajęć: Niebezpieczne leje krasowe

Grupa docelowa: III etap edukacyjny, liceum/technikum, zakres rozszerzony, klasa IV

Podstawa programowa

XVIII. Problemy środowiskowe współczesnego świata: tropikalne cyklony, trąby powietrzne, sztormy, powodzie, tsunami, erozja gleb, wulkanizm, wstrząsy sejsmiczne, powstawanie lejów krasowych, zmiany klimatu, pustynnienie, zmiany zasięgu lodowców, ograniczone zasoby wody na Ziemi, zagrożenia georóżnorodności i bioróżnorodności.

Uczeń:

3. przedstawia genezę i skutki geologicznych zagrożeń (wulkanizm, trzęsienia ziemi, powstawanie lejów krasowych).

Kształtowane kompetencje kluczowe:

• kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji,

• kompetencje matematyczne oraz kompetencje w zakresie nauk przyrodniczych, technologii i inżynierii,

• kompetencje cyfrowe,

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się.

Cele operacyjne

Uczeń:

• omawia przyczyny powstawania niebezpiecznych lejów krasowych,

• określa, które rodzaje lejów krasowych stwarzają największe zagrożenia,

• określa skutki wynikające z powstania leja krasowego,

• wymienia regiony świata, w których występują leje krasowe.

Strategie nauczania: konstruktywizm, konektywizm

Metody nauczania: pogadanka, dyskusja, mapa myśli, metody operatywne (analiza map, tekstu e‑materiału, fotografii, praca z filmem edukacyjnym)

Formy zajęć: praca indywidualna, praca grupowa, praca zbiorowa (na forum klasy)

Środki dydaktyczne: tablica interaktywna/monitor dotykowy/tablety, e‑materiał, fotografie przykładowych form krasowych, mapa fizyczna świata, arkusze papieru, pisaki

Materiały pomocnicze

M. Klimaszewski, Geomorfologia, PWN, Warszawa 1978.

M. Książkiewicz, Geologia dynamiczna, Wydawnictwa Geologiczne, Warszawa 1979.

PRZEBIEG LEKCJI

Faza wprowadzająca

• Nauczyciel wprowadza uczniów w tematykę zajęć. Pokazuje uczniom fotografie przedstawiające różne formy krasowe. Następuje pogadanka przypominająca, czym są zjawiska krasowe, w jakich skałach powstają, jakie są powierzchniowe i podziemne formy krasowe.

• Nauczyciel podaje temat i cele lekcji.

Faza realizacyjna

• Nauczyciel przedstawia uczniom fotografię z e‑materiału (Jezioro Czerwone w Chorwacji). Na jej podstawie uczniowie precyzują definicję leja krasowego.

• Następnie, korzystając z mapy zawartej w e‑materiale, uczniowie wskazują na mapie fizycznej świata przykłady miejsc występowania lejów krasowych. Zapoznają się z fotografiami tych miejsc (e‑materiał).

• Uczniowie wspólnie oglądają film edukacyjny.

• Na podstawie filmu i grafiki w tekście e‑materiału uczniowie wymieniają typy lejów krasowych i wyjaśniają ich powstawanie.

• Nauczyciel dzieli uczniów na grupy, każda z nich otrzymuje arkusz papieru i pisaki.

• Zadaniem uczniów jest opracowanie mapy myśli pokazującej skutki wynikające z powstania leja krasowego na jakimś obszarze.

• Po upływie określonego przez nauczyciela czasu uczniowie prezentują efekty pracy w grupach.

• Po ostatniej prezentacji dyskusja na forum klasy – które rodzaje lejków krasowych stwarzają największe zagrożenia?

Faza podsumowująca

• Utrwalenie materiału przy pomocy ćwiczeń znajdujących się w e‑materiale – uczniowie indywidualnie wykonują wskazane ćwiczenia.

• Nauczyciel podsumowuje realizację założonych celów lekcji – ocenia pracę uczniów i ich zaangażowanie.

• Uczniowie dzielą się swoimi doświadczeniami – co było łatwe, trudne, ciekawe, jakie są możliwości zastosowania zdobytej wiedzy.

Praca domowa

• Opisz wybrany region na świecie, w którym mogą występować niebezpieczne lejki krasowe. Uzasadnij wybór regionu.

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania danego multimedium:

• film edukacyjny można wykorzystać na lekcji dotyczącej wietrzenia chemicznego i krasowienia skał (zakres rozszerzony: V. 5);

• film edukacyjny można wykorzystać jako dodatkowy materiał na lekcjach dotyczących skutków rzeźbotwórczej działalności wody (zakres podstawowy: V. 3);

• film edukacyjny można wykorzystać również na lekcjach powtórzeniowych z działów „Dynamika procesów geologicznych i geomorfologicznych” oraz „Problemy środowiskowe współczesnego świata” (zakres rozszerzony: V i XVIII).