Sprawdź się
Spośród podanych nazw skał wybierz te, w których mogą tworzyć się leje krasowe.
- wapień
- glina zwałowa
- piasek rzeczny
- halit
- gips
- granit
- bazalt
Wśród podanych cech lejów krasowych wskaż tę, która nie jest prawidłowa.
- Leje krasowe to obniżenia o kolistym lub owalnym zarysie.
- Leje krasowe reprezentują formy krasu podziemnego.
- Leje krasowe powstają na powierzchniach płaskich.
- Część lejów krasowych może być wypełniona wodą.
Oceń, czy podane poniżej informacje są prawdziwe czy fałszywe.
| Stwierdzenie | Prawda | Fałsz |
| Lejki krasowe z rozpuszczania cechują się łagodnymi ścianami oraz niewielką głębokością. | □ | □ |
| Lejki krasowe o genezie zapadliskowej występują gromadnie, w niewielkiej odległości od siebie. | □ | □ |
| Warunkiem koniecznym powstania lejków jest występowanie skał krasowiejących bezpośrednio na powierzchni terenu. | □ | □ |
| Najgłębsze lejki krasowe powstają w wyniku zapadania się stropów jaskiń. | □ | □ |
Na ilustracji przedstawiono jeden ze sposobów powstawania lejków krasowych. Rozpoznaj, jaki proces, oprócz rozpuszczania, miał udział w powstawaniu tej formy.
Zapoznaj się z opisem ilustracji przedstawiającej jeden ze sposobów powstawania lejków krasowych. Rozpoznaj, jaki proces, oprócz rozpuszczania, miał udział w powstawaniu tej formy.
- ruchy grawitacyjne
- abrazja
- deflacja
- korazja
Uszereguj wymienione procesy tak, aby powstał ciąg przyczynowo‑skutkowy powstawania lejów krasowych przedstawiony na ilustracjach.
- W wyniku przemieszczenia się luźnego osadu próżnie skalne ulegają zasypaniu, a na powierzchni powstają zagłębienia – lejki krasowe.
- Luźny osad nadkładu wnika poprzez szczeliny i pęknięcia w głąb wraz z wodą opadową lub w wyniku grawitacji.
- Wody zasobne w CO2 powodują rozpuszczanie szczelin i pęknięć w skałach krasowiejących.
- Woda atmosferyczna przesącza się w głąb górotworu przez luźne skały nadkładu.
- Pęknięcia i szczeliny skalne powiększają się pod wpływem krasowienia oraz ciężaru warstw nadległych.
Największe i najgroźniejsze leje krasowe występują przede wszystkim w krajach Azji Południowo‑Wschodniej, w Brazylii, Ameryce Środkowej czy na Florydzie. Wyjaśnij, jakie warunki środowiskowe, poza występowaniem skał krasowiejących, wpływają na powstawanie tych form w wymienionych regionach.
Oceń, który z rodzajów lejów krasowych (z rozpuszczania, sufozyjnych czy zapadowych) uznawany jest najgroźniejszy? Wyjaśnij przyczyny o tym decydujące.
Wyjaśnij, w jaki sposób działalność człowieka może przyczyniać się do przyspieszenia procesu powstawania ogromnych lejów krasowych zapadliskowych.
