Autor: Anna Grabarczyk

Temat: Motywy literackie: zdrada

Grupa docelowa:

Szkoła ponadpodstawowa, liceum ogólnokształcące, technikum, zakres podstawowy

Podstawa programowa:

Kształtowane kompetencje kluczowe:

• kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji;

• kompetencje w zakresie wielojęzyczności;

• kompetencje cyfrowe;

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;

• kompetencje w zakresie świadomości i ekspresji kulturalnej.

Cele operacyjne. Uczeń:

• przypomni sobie utwory literackie, w których obecny jest motyw zdrady;

• scharakteryzuje ujęcia motywu zdrady w literaturze i sztuce;

• porówna przedstawienia Judasza w dziełach plastycznych różnych epok.

Strategie nauczania:

• konstruktywizm;

• konektywizm.

Metody i techniki nauczania:

• ćwiczeń przedmiotowych;

• z użyciem komputera;

• WebQuest.

Formy pracy:

• praca indywidualna;

• praca w parach;

• praca w grupach;

• praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne:

• komputery z głośnikami, słuchawkami i dostępem do internetu;

• zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;

• tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda;

• telefony z dostępem do internetu.

Przebieg lekcji

Przed lekcją:

1. Na dwa tygodnie przed planowaną lekcją nauczyciel zapowiada, że klasa będzie pracowała metodą WebQuestu. Przedstawia uczniom temat przyszłych zajęć: Motywy literackie: zdrada. Dzieli klasę na zespoły i przydziela im tematy prezentacji do przygotowania:
   – Realizacja motywu zdrady w romantyzmie.
   – Realizacja motywu zdrady w pozytywizmie.
   – Realizacja motywu zdrady we współczesności.
   Nauczyciel informuje uczniów, że zespoły powinny podzielić się obowiązkami tak, żeby każdy uczestnik zajęć miał swoje zadanie. Jako źródła wskazuje materiał Motywy literackie: śmierć, inne materiały na portalu epodreczniki.pl, zbiory cyfrowe: Polona, Ninateka, Filmoteka Narodowa oraz inne portale gromadzące sprawdzone i opracowane zgodnie ze standardami treści. Uczniowie powinni skupić się na źródłach internetowych, ponieważ na tym polega metoda WebQuestu.

Faza wprowadzająca:

1. Nauczyciel wyświetla na tablicy temat lekcji oraz cele zajęć, omawiając lub ustalając razem z uczniami kryteria sukcesu.

2. Uczniowie indywidualnie zapoznają się z treściami w sekcji „Wprowadzenie” oraz „Przeczytaj”.

Faza realizacyjna:

1. Zespoły przystępują do prezentacji efektów pracy. Grupy kolejno przedstawiają swoje tematy. Należy narzucić limit czasowy dla pojedynczej prezentacji tak, by każdy zespół miał okazję zaprezentować swój temat. Po zakończonej prezentacji każdej grupy wybrana lub chętna osoba wskazuje mocne i słabe strony wystąpienia.

2. Uczniowie, korzystając ze zdobytych informacji oraz mapy myśli wybierają kilka tekstów spośród wymienionych w multimedium, a następnie określają funkcje tego motywu w każdym z tych przypadków. Następnie zapisują cechy wspólne i różnice pomiędzy poszczególnymi rodzajami zdrady, odwołując się do podanych przykładów literackich i filmowych.

3. Uczestnicy zajęć zapoznają się z prezentacją dotyczącą motywu judaszowej zdrady w sztuce, szczególnie z obrazem autorstwa Giotto i opisem Bożeny Fabiani. Na tej podstawie opisują, w jaki sposób są skontrastowane postaci Judasza i Jezusa.

Faza podsumowująca:

1. Uczniowie spośród tekstów omówionych w sekcji „Przeczytaj” wybierają jeden i określają funkcję motywu zdrady, jaki się w nim pojawia.

2. Nauczyciel zadaje pytania podsumowujące i prosi wybranych uczniów o odpowiedzi.

Praca domowa:

1. Na podstawie obrazów i wierszy przedstawionych w prezentacji zapisz, jak utrwalona w kulturze jest zdrada. Weź pod uwagę kompozycję dzieł malarskich, kolorystykę w nich dominującą, a także ocenę Judasza, jaka wyłania się z utworów lirycznych.

Materiały pomocnicze:

• Nosowska Dorota, Słownik motywów literackich, Bielsko‑Biała 2004.

• Barbara Munk, Motyw Judasza w literaturze polskiej przełomu XIX i XX wiek, Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis Studia Historicolitteraria X (2010), Folia 73.

Wskazówki metodyczne

• Uczniowie mogą wykorzystać multimedium „Mapa myśli” do przygotowania się do lekcji powtórkowej.