Autor: Joanna Kalinowska

Temat: Relacje polsko‑sowieckie. Podpisanie układu Sikorski–Majski

Grupa docelowa:

Szkoła ponadpodstawowa, liceum ogólnokształcące, technikum

Podstawa programowa:

Kształtowane kompetencje kluczowe:

• kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji;

• kompetencje cyfrowe;

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;

• kompetencje obywatelskie.

Cele operacyjne:

Uczeń:

• charakteryzuje relacje polsko‑radzieckie do czerwca 1941 r. i po zawarciu układu Sikorski‑Majski.

• wyjaśnia znaczenie tego układu dla Polski i Polaków przebywających na terenie ZSRS.

• analizuje oceny historyków odnośnie układu Sikorski‑Majski.

Strategie nauczania:

• konstruktywizm;

• konektywizm.

Metody i techniki nauczania:

• rozmowa nauczająca z wykorzystaniem ćwiczeń interaktywnych;

• analiza materiału źródłowego (porównawcza);

• dyskusja.

Formy pracy:

• praca indywidualna;

• praca w parach;

• praca w grupach;

• praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne:

• komputery z głośnikami, słuchawkami i dostępem do internetu;

• zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;

• tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda;

• telefony z dostępem do internetu.

Przebieg lekcji

Przed lekcją:

1. Przygotowanie do zajęć. Nauczyciel loguje się na platformie i udostępnia uczniom e‑materiał „Relacje polsko‑sowieckie. Podpisanie układu Sikorski–Majski”. Prosi uczestników zajęć o zapoznanie się z tekstem w sekcji „Przeczytaj” tak, aby podczas lekcji mogli w niej aktywnie uczestniczyć i wykonywać polecenia.

Faza wstępna:

1. Nauczyciel poleca jednemu uczniowi lub uczennicy przeczytanie wyświetlonego tematu zajęć. Omawia planowany przebieg zajęć.

2. Raport z przygotowań. Nauczyciel za pomocą dostępnego w panelu użytkownika raportu sprawdza przygotowanie uczniów do lekcji, m.in. kto zapoznał się z udostępnionym e‑materiałem. Nauczyciel poleca uczniom przygotować w parach pytania z nim związane. Czego uczniowie chcą się dowiedzieć? Co ich interesuje w związku z tematem lekcji? Wspólnie ustalają kryteria sukcesu.

Faza realizacyjna:

1. Praca z multimedium („Film edukacyjny”). Nauczyciel odtwarza film, a następnie prosi, aby uczniowie wykonali w parach polecenie nr 2: „Wyjaśnij, jak wyglądały relacje polsko‑sowieckie między wrześniem 1939 r. a lipcem 1941 roku”. Wybrany uczeń po ustalonym czasie udziela odpowiedzi, pozostali uczniowie mogą się do niej ustosunkować i dodać informacje, które uznają za ważne.

2. Praca z drugim multimedium („Film + Sprawdź się”). Klasa dzieli się na 4‑osobowe grupy. Nauczyciel wskazuje, które zespoły będą pracowały nad poleceniem nr 2 („Scharakteryzuj działania podejmowane przez władze sowieckie odnośnie Polski po 1943 r.), a ktore nad poleceniem nr 3 („Opisz skutki stosunków polsko‑sowieckich dla Polski i Polaków”). Uczniowie zapoznają się z filmem. Każdy zespół opracowuje odpowiedzi do poleceń. Po wyznaczonym przez nauczyciela czasie liderzy wybranych grup odczytują swoje propozycje. Nauczyciel komentuje rozwiązania uczniów.

Faza podsumowująca:

1. Nauczyciel ponownie wyświetla na tablicy temat lekcji zawarty w sekcji „Wprowadzenie” i inicjuje krótką rozmowę na temat kryteriów sukcesu. Czego uczniowie się nauczyli?

2. Na zakończenie nauczyciel omawia przebieg zajęć, dokonuje oceny pracy grup uczniowskich.

Praca domowa:

1. Wykonaj ćwiczenia nr 1, 2 i 3 z sekcji „Film + Sprawdź się”.

Materiały pomocnicze:

Układ Sikorski‑Majski. Wybór dokumentów, oprac. E. Duraczyński, Warszawa 1990.

Wskazówki metodyczne:

Uczniowie na podstawie filmów przygotowują prezentację multimedialną będącą podsumowaniem lekcji.