Scenariusz zajęć

Autor: Anna Florek, Krzysztof Błaszczak

Przedmiot: chemia

Temat: W jaki sposób przebiega hydroliza peptydów?

Grupa docelowa: uczniowie III etapu edukacyjnego, liceum, technikum, zakres podstawowy i rozszerzony; uczniowie III etapu edukacyjnego – kształcenie w zakresie podstawowym i rozszerzonym

Podstawa programowa:

Zakres podstawowy

XVIII. Związki organiczne zawierające azot. Uczeń:

11) opisuje przebieg hydrolizy peptydów, rysuje wzory półstrukturalne (grupowe) aminokwasów powstających w procesie hydrolizy peptydu o danej strukturze.

Zakres rozszerzony

XVIII. Związki organiczne zawierające azot. Uczeń:

15) opisuje przebieg hydrolizy peptydów, rysuje wzory półstrukturalne (grupowe) aminokwasów powstających w procesie hydrolizy peptydu o danej strukturze.

Kształtowane kompetencje kluczowe:

• kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji;

• kompetencje matematyczne oraz kompetencje w zakresie nauk przyrodniczych, technologii i inżynierii;

• kompetencje cyfrowe;

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się.

Cele operacyjne

Uczeń:

• opisuje budowę białek (polipeptydów), jako polimerów kondensacyjnych aminokwasów;

• wyjaśnia, jak przebiega hydroliza polipeptydów w środowisku kwasowym i zasadowym;

• przewiduje produkty hydrolizy peptydu o znanym składzie;

• zaplanuje doświadczenia chemiczne z udziałem białek i peptydów (np. hydrolizy).

Strategie nauczania:

• asocjacyjna.

Metody i techniki nauczania:

• dyskusja dydaktyczna;

• analiza materiału źródłowego;

• ćwiczenia uczniowskie;

• audiobook;

• technika termometr.

Formy pracy:

• praca indywidualna;

• praca w parach;

• praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne:

• komputery z głośnikami, słuchawkami i dostępem do Internetu;

• zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;

• tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda;

• rzutnik multimedialny.

Przebieg zajęć

Faza wstępna:

1. Zaciekawienie i dyskusja. Przypomnienie wiadomości na temat kondensacji: co to jest za proces, jakie produkty powstają w jego wyniku, przykład reakcji kondensacji z równaniem na tablicy.

2. Rozpoznanie wiedzy wyjściowej uczniów. Uczniowie starają się odpowiedzieć na pytanie: Na czym polega hydroliza peptydów?

3. Ustalenie celów lekcji. Nauczyciel podaje temat zajęć i wspólnie z uczniami ustala cele lekcji, które uczniowie zapisują na kartkach i załączają w portfolio.

Faza realizacyjna:

1. Nauczyciel wyświetla na tablicy multimedialnej treść ćwiczenia 1 zawartego w e‑materiale w sekcji „Przeczytaj”. Uczniowie indywidualnie zastanawiają się nad rozwiązaniem polecenia. Po wyznaczonym czasie chętny uczeń podchodzi do tablicy zapisuje równanie reakcji hydrolizy glutationu. Nauczyciel i pozostali uczniowie weryfikują poprawność zapisu na tablicy.

2. Uczniowie wyszukują informacji na temat sposobów przeprowadzania hydrolizy peptydów i białek – mogą korzystać z dostępnych źródeł informacji, w tym z e‑materiału. Po wyznaczonym czasie chętni uczniowie omawiają poszczególne sposoby przeprowadzania hydrolizy peptydów i białek.

3. Uczniowie ćwiczą na tablicy zapisywanie równań reakcji hydrolizy prostych peptydów.

4. Praca z audiobookiem w parach. Uczniowie zapoznają się z poleceniem, po czym wykonują zawarte w medium ćwiczenia. Po wyznaczonym czasie chętne pary proponują na forum swoje rozwiązania. Pozostali uczniowie mogą włączać się do dyskusji. Nauczyciel monitoruje przebieg pracy uczniów.

5. Nauczyciel zapowiada uczniom, że będą rozwiązywać ćwiczenia nr 3‑8 zawarte w e‑materiale w sekcji „Sprawdź się” – od najprostszych do najtrudniejszych. Uczniowie wykonują zadania w parach. Po ustalonym czasie wybrani uczniowie przedstawiają odpowiedzi, a pozostali uczniowie wspólnie ustosunkowują się do nich. Nauczyciel w razie potrzeby koryguje odpowiedzi, dopowiada istotne informacje, udziela uczniom informacji zwrotnej. Prowadzący zapowiada uczniom, że w kolejnym kroku będą rozwiązywać ćwiczenia nr 1 i 2 z sekcji „Sprawdź się”. Każdy z uczniów wykonuje ćwiczenia samodzielnie. Po ustalonym czasie wybrani uczniowie przedstawiają rozwiązania. Nauczyciel w razie potrzeby koryguje odpowiedzi, dopowiada istotne informacje, udziela uczniom informacji zwrotnej.

Faza podsumowująca:

1. Na zakończenie nauczyciel stosuje narzędzie do oceny stopnia opanowania wiadomości i umiejętności z zastosowaniem termometru przez uczniów. Uczniowie na skali temperatury zaznaczają cenkami, w jakim stopniu opanowali zagadnienia wynikające z zamierzonych do osiągnięcia celów lekcji. Jeżeli ze skali będzie wynikał niski poziom temperatury, uczniowie zastanawiają się, w jaki sposób podnieść swój poziom posiadanej wiedzy?

Praca domowa:

1. Uczniowie wykonują pozostałe ćwiczenia zawarte w zestawie ćwiczeń, których nie zdążyli wykonać podczas lekcji.

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania multimedium:

Audiobook może być zastosowany przez nauczyciela w ramach metody lekcji odwróconej. Uczniowie medium mogą wykorzystać podczas przygotowywania się do lekcji czy pracy kontrolnej, a uczniowie nieobecni na lekcji do samokształcenia celem uzupełnienia luk kompetencyjnych.

Materiały pomocnicze:

Nauczyciel przygotowuje narzędzie do oceny stopnia opanowania wiadomości i umiejętności z zastosowaniem termometru przez uczniów oraz cenki dla uczniów.