Dla nauczyciela
Autor: Zuzanna Szewczyk
Przedmiot: biologia
Temat: Rodzaje i funkcje gruczołów skórnych kręgowców
Grupa docelowa: uczniowie III etapu edukacyjnego – kształcenie w zakresie rozszerzonym
Podstawa programowa:
Kształtowane kompetencje kluczowe:
kompetencje cyfrowe;
kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;
kompetencje matematyczne oraz kompetencje w zakresie nauk przyrodniczych, technologii i inżynierii.
Cele operacyjne (językiem ucznia):
Wymienisz typy gruczołów skórnych charakterystyczne dla danej grupy zwierząt kręgowych.
Omówisz funkcje gruczołów.
Poznasz różne sposoby wydzielania.
Wyjaśnisz, na czym polega wydzielanie holokrynowe.
Strategie nauczania:
konstruktywizm;
konektywizm.
Metody i techniki nauczania:
z użyciem komputera;
ćwiczenia interaktywne;
analiza grafiki interaktywnej;
prezentacja.
Formy pracy:
praca w parach;
praca w grupach;
praca całego zespołu klasowego.
Środki dydaktyczne:
komputery z głośnikami, słuchawkami i dostępem do internetu;
zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;
tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda.
Przed lekcją:
Nauczyciel prosi uczniów o zapoznanie się z e‑materiałem Rodzaje i funkcje gruczołów skórnych kręgowców i dzieli ich na trzy grupy. Zadaniem każdego zespołu jest wyszukanie informacji i materiałów (opisy, zdjęcia, rysunki) na przydzielony temat i przygotowanie krótkiej prezentacji – na podstawie e‑materiału oraz innych dostępnych źródeł (np. Wikipedia, Encyklopedia PWN):
grupa I – podział i funkcje gruczołów skórnych u kręgowców;
grupa II – budowa skóry u kręgowców z uwzględnieniem położenia gruczołów;
grupa III – omówienie wybranych typów gruczołów skórnych w poszczególnych grupach kręgowców.
Uczniowie razem z nauczycielem ustalają zasady oceniania.
Przebieg zajęć
Faza wstępna:
Nauczyciel przedstawia temat i cele lekcji.
Uczniowie w utworzonych na wcześniejszej lekcji grupach tworzą pytania dotyczące przydzielonego im zagadnienia, na które pozostałe grupy odpowiedzą pod koniec lekcji. Zapisują je na tablicy.
Faza realizacyjna:
Część właściwa lekcji zaczyna się od prezentacji i omówienia przez grupy materiałów przygotowanych w domu. Nauczyciel z całą klasą wybiera najlepszą prezentację, tzn. taką, która w skondensowany i poprawny sposób przedstawia informacje na temat wszystkich zagadnień.
Nauczyciel czyta polecenia nr 3 („Wyjaśnij, na czym polega wydzielanie holokrynowe”) i 4 („Wyjaśnij, dlaczego wydzielanie apokrynowe nazywane jest inaczej szczytowym”) do grafiki interaktywnej. Prosi uczniów, aby wykonali je w parach. Następnie wybrana osoba prezentuje swoją odpowiedź, a pozostali uczniowie ustosunkowują się do niej. Nauczyciel w razie potrzeby uzupełnia ją, wyjaśnia wątpliwości uczniów.
Uczniowie tworzą niewielkie, 3- lub 4‑osobowe zespoły i wykonują ćwiczenia nr 8 i 9 (dotyczące gruczołów skórnych drzewołaza malarskiego – Dendrobates tinctorius). Następnie wskazany zespół prezentuje przygotowane odpowiedzi. Klasa ocenia ich poprawność. Nauczyciel wyjaśnia ewentualne wątpliwości.
Faza podsumowująca:
Uczniowie w grupach utworzonych przed lekcją odpowiadają na pytania pozostałych grup zapisane na tablicy.
Nauczyciel dokonuje podsumowania najważniejszych informacji przedstawionych na lekcji oraz wyjaśnia wątpliwości uczniów.
Praca domowa:
Wykonaj ćwiczenia od 1 do 7 zawarte w e‑materiale.
Materiały pomocnicze:
Neil A. Campbell i in., Biologia Campbella, tłum. K. Stobrawa i in., Rebis, Poznań 2019.
Encyklopedia szkolna. Biologia, red. Marta Stęplewska, Robert Mitoraj, Wydawnictwo Zielona Sowa, Kraków 2006.
Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania grafiki interaktywnej:
Grafika interaktywna może również zostać wykorzystana w fazie podsumowującej lekcji.