Sprawdź się
Gruczoły mlekowe… Możliwe odpowiedzi: 1. są przekształconymi gruczołami potowymi., 2. są przekształconymi gruczołami łojowymi., 3. są przekształconymi gruczołami łojowymi i potowymi., 4. powstają niezależnie od gruczołów łojowych i potowych.
Wydzielina gruczołów kuprowych ptaków ma szereg ciekawych właściwości i funkcji. Wykazuje na przykład działanie antybakteryjne, jednocześnie będąc siedliskiem życia licznych pożytecznych kolonii bakteryjnych. Kolonie te produkują substancje zapachowe, które przyciągają przedstawicieli płci przeciwnej danego gatunku ptaków. U ptaków wodnych rozprowadzenie wydzieliny gruczołu kuprowego na piórach daje ochronę przed zamoknięciem. W wydzielinie tej znajduje się także prowitamina D, która na świetle ulega przekształceniu w witaminę D (zjadaną przez ptaki z piór).
Indeks dolny Na podstawie: Whittaker D. J. i wsp., Experimental evidence that symbiotic bacteria produce chemical cues in a songbird, The Journal of Experimental Biology, 2019. Indeks dolny koniecNa podstawie: Whittaker D. J. i wsp., Experimental evidence that symbiotic bacteria produce chemical cues in a songbird, The Journal of Experimental Biology, 2019.
Informacja do ćwiczenia 5
Komórki pęcherzykowe gruczołów mlekowych wykorzystują substancje pobrane z krwi i syntetyzują w cytoplazmie składniki mleka. Na schemacie przedstawiono proces powstawania i uwalniania z komórki lipidów wchodzących w skład mleka.
Wydzieliny gruczołu potowego i łojowego różnią się nie tylko składem, ale i sposobem powstawania. W przypadku gruczołu potowego ze szczytowej części komórki odrywają się fragmenty zawierające zgromadzoną wydzielinę, bez rozpadu całej komórki. Wydzielina gruczołu łojowego natomiast wypełnia całe komórki gruczołu, które rozpadają się, żeby ją uwolnić.
Informacja do ćwiczeń 7, 8 i 9
Powyższe zdjęcie przedstawia osobnika Dendrobates tinctorius (drzewołaz malarski). Płaz ten należy do rodziny Dendrobatidae – drzewołazowatych. Gatunki z rodziny Dendrobatidae zamieszkują wilgotne lasy Ameryki Środkowej i Południowej. Wydzielina ich gruczołów skórnych była wykorzystywana przez tubylcze plemiona do produkcji trujących strzałek do dmuchawek. Uzyskany z jednego okazu jad (składający się w znacznej części ze specyficznych gatunkowo lipofilowych alkaloidów) wystarczyłby do uśmiercenia nawet dziesięciu dorosłych osób. Dieta jadowitych drzewołazów składa się w większości z agresywnych mrówek i termitów (będących źródłem alkaloidów). Niejadowici przedstawiciele Dendrobatidae mają zdecydowanie bardziej złożony jadłospis.
Drzewołazy malarskie swoją nazwę gatunkową zawdzięczają występowaniu odmiennego ubarwienia poszczególnych osobników. Za wytwarzanie barwnika odpowiadają melanocyty obecne w naskórku drzewołaza i magazynowane w melanoforach (przekształcone fibroblasty) skóry właściwej. Udowodniono, że choć zarówno niebieskie, jak i żółte ubarwienie odstrasza potencjalnych drapieżców, barwa żółta robi to skuteczniej. Jednak im bardziej jaskrawe są drzewołazy, tym mniej toksyn wytwarza ich skóra, a im jaśniejszy barwnik, tym więcej ATP zużywane jest na jego produkcję. W unikaniu bycia zjedzonym istotne są również kształty i rozmieszczenie plamek. W 2018 roku udowodniono, że osobniki Dendrobates tinctorius są niewidoczne dla drapieżników z większej odległości, ponieważ wzór plamek na ich powierzchni tworzy rodzaj kamuflażu. Z bliska jednak ubarwienie drzewołazów malarskich skutecznie odstrasza większe zwierzęta.
Indeks dolny Na podstawie: James B. Barnett i wsp., Distance‑dependent defensive coloration in the poison frog Dendrobates tinctorius, Dendrobatidae, PNAS, 2018. Indeks dolny koniecNa podstawie: James B. Barnett i wsp., Distance‑dependent defensive coloration in the poison frog Dendrobates tinctorius, Dendrobatidae, PNAS, 2018.
Na podstawie tekstu i własnej wiedzy wyjaśnij, dlaczego trzymane w niewoli, jaskrawożółte osobniki drzewołaza malarskiego (Dendrobates tinctorius) są zdecydowanie mniej jadowite od niebieskich i żyjących dziko. W odpowiedzi uwzględnij koszty energetyczne wytworzenia jaskrawego barwnika oraz dietę opisywanych płazów (zarówno wolno żyjących, jak i trzymanych w niewoli).
Wyjaśnij, jak wydzielina gruczołów śluzowych drzewołazów malarskich (Dendrobates tinctorius) wpływa na odpowiednie utlenowanie komórek tego płaza pomimo stosunkowo niewielkiej powierzchni wymiany gazowej jego płuc.