Dla nauczyciela
Autor: Bożena Święch
Przedmiot: Język polski
Temat: Portret matki i syna - A. Mickiewicz Do Matki Polki
Grupa docelowa:
Szkoła ponadpodstawowa, liceum ogólnokształcące, technikum, zakres podstawowy
Podstawa programowa:
Kształtowane kompetencje kluczowe:
kompetencje w zakresie wielojęzyczności;
kompetencje cyfrowe;
kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;
kompetencje obywatelskie;
kompetencje w zakresie świadomości i ekspresji kulturalnej;
kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji.
Cele operacyjne. Uczeń:
dokona analizy i interpretacji wiersza Do Matki Polki;
omówi portret matki i syna na podstawie utworu Do Matki Polki;
pozna koncepcję mesjanizmu romantycznego;
dowie się, z czego wynikała popularność mitu matki Polki w romantyzmie.
Strategie nauczania:
konstruktywizm;
konektywizm.
Metody i techniki nauczania:
ćwiczeń przedmiotowych;
z użyciem komputera;
dyskusja.
Formy pracy:
praca indywidualna;
praca w grupach;
praca całego zespołu klasowego.
Środki dydaktyczne:
komputery z głośnikami, słuchawkami i dostępem do internetu;
zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;
tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda.
Przebieg lekcji
Faza wprowadzająca:
Nauczyciel wyświetla na tablicy kilka obrazów (przykładowo: fresk Michała Anioła Stworzenie Adama, Rafael Santi, Madonna ze szczygłem, Artur Grottger, Powitanie i pożegnanie powstańca) i odsłania na nich tylko część pokazującą ręce. Zadaje pytania; Czyje to ręce? Kto do kogo je wyciąga? Co oznacza ten gest?
Uczniowie korzystają z burzy mózgów, uzasadniają swoje propozycje. Nauczyciel pokazuje całość obrazów, komentuje wypowiedzi uczniów. Podaje cel i temat lekcji.
Faza realizacyjna:
Nauczyciel proponuje, aby wybrany uczeń odczytał głośno tekst Adama Mickiewicza Do Marki Polki. Utwór można również odtworzyć (nagranie w sekcji „Audiobook”). Pozostali uczniowie wypisują dostrzeżone przez siebie typy relacji matki i dziecka, o których pisze autor. Następnie odczytują zapisane przez siebie notatki.
Nauczyciel proponuje uczniom pracę w grupach. Celem jest wnikliwa analiza utworu Do Matki Polki (uczniowie wcześniej wysłuchują również nagrań z sekcji „Audiobook”). Zespoły mogą losować zadania do wykonania.
- Określenie sytuacji lirycznej utworu, wskazanie środków stylistycznych oraz ich funkcji.
- Omówienie sytuacji lirycznej i bohaterów utworu.
- Motywy i symbolika w utworze.
- Martyrologia Polaków ukazana w wierszu.Grupy mieszają się, rozmawiają na temat utworu, wymieniają swoje spostrzeżenia.
Wybrany uczeń przedstawia klasie wersję analizy utworu Do Matki Polski, której nauczył się w czasie zajęć.
Faza podsumowująca:
Nauczyciel zadaje pytania podsumowujące:
- Na czym polega mesjanizm romantyczny?
- W jaki sposób w romantyzmie był realizowany mit matki Polski?
Praca domowa:
Na podstawie obu nagrań z sekcji „Audiobook” określ rolę mitu matki Polki w literaturze romantycznej.
Materiały pomocnicze:
https://ruj.uj.edu.pl/xmlui/bitstream/handle/item/247119/makowska_matka_polka_konstrukcja_zlozona_2012.pdf?sequence=1&isAllowed=y
Literatura polska. Przewodnik encyklopedyczny, tom 1 i 2, praca zbiorowa, Warszawa 1984.
Wskazówki metodyczne
Nauczyciel może wykorzystać medium w sekcji „Audiobook” do podsumowania lekcji.