Wróć do informacji o e-podręczniku Wydrukuj Pobierz materiał do PDF Pobierz materiał do EPUB Pobierz materiał do MOBI Zaloguj się, aby dodać do ulubionych Zaloguj się, aby skopiować i edytować materiał Zaloguj się, aby udostępnić materiał Zaloguj się, aby dodać całą stronę do teczki

Tekst do ćwiczeń:

Adam Mickiewicz Do Matki Polki

O matko Polko! gdy u syna twego
W źrenicach błyszczy genijuszu świetność;
Jeśli mu patrzy z czoła dziecinnego
Dawnych Polaków duma i szlachetność;

Jeśli rzuciwszy rówieśników grono,
Do starca bieży, co mu dumy pieje;
Jeżeli słucha z głową pochyloną,
Kiedy mu przodków powiadają dzieje:

O matko Polko! źle się twój syn bawi!
Klęknij przed Matki Bolesnej obrazem,
I na miecz patrzaj, co Jej serce krwawi:
Takim wróg piersi twe przeszyje razem!

Bo choć w pokoju zakwitnie świat cały,
Choć się sprzymierzą rządy, ludy, zdania:
Syn twój wyzwany do boju bez chwały
I do męczeństwa… bez zmartwychpowstania.

Każże mu wcześnie w jaskinią samotną
Iść na dumanie… zalegać rohoże,
Oddychać parą zgniłą i wilgotną
I z jadowitym gadem dzielić łoże.

Tam się nauczy pod ziemię kryć z gniewem
I być jak otchłań w myśli niedościgły;
Mową truć z cicha, jak zgniłym wyziewem,
Postać mieć skromną, jako wąż wystygły.

Nasz Odkupiciel, dzieckiem w Nazarecie,
Piastował krzyżyk, na którym świat zbawił:
O matko Polko! ja bym twoje dziecie
Przyszłymi jego zabawkami bawił.

Wcześnie mu ręce okręcaj łańcuchem,
Do taczkowego każ zaprzęgać woza,
By przed katowskim nie zbladnął obuchem,
Ani się spłonił na widok powroza;

Bo on nie pójdzie, jak dawni rycerze,
Utkwić zwycięski krzyż w Jeruzalemie,
Albo jak świata nowego żołnierze
Na wolność orać, krwią polewać ziemię.

Wyzwanie przyszle mu szpieg nieznajomy,
Walkę z nim stoczy sąd krzywoprzysiężny;
A placem boju będzie dół kryjomy,
A wyrok o nim wyda wróg potężny.

Zwyciężonemu za pomnik grobowy
Zostaną suche drewna szubienicy,
Za całą sławę krótki płacz kobiecy
I długie, nocne rodaków rozmowy.

Pisałem na drodze do Genui 1830.

matka Źródło: Adam Mickiewicz, Do Matki Polki.
1
Pokaż ćwiczenia:
11
Ćwiczenie 1

Określ cechy podmioty lirycznego i adresata wypowiedzi. Zastanów się co jest treścią wiersza.

RWPq3H0z358bT
(Uzupełnij). (Uzupełnij). (Uzupełnij). (Uzupełnij).
RAwPuodv031u11
Ćwiczenie 2
Określ, jakimi środkami stylistycznymi są poniższe cytaty z wiersza Do Matki Polki. Połącz cytat z nazwą środka stylistycznego. apostrofa Możliwe odpowiedzi: 1. stworzenie opozycji między złym wrogiem a szlachetnymi patriotami, 2. bezpośredni zwrot do adresatów wiersza ma na celu wezwanie ich do przyjęcia postawy zalecanej w wierszu, 3. zasygnalizowanie, że sytuacja opisana w wierszu, m.in. zadania i los powstańca, nie jest sytuacją zwyczajną ani aprobowaną, 4. silne nacechowanie emocjonalne, zwrócenie uwagi na wagę poruszanej kwestii wykrzyknienie Możliwe odpowiedzi: 1. stworzenie opozycji między złym wrogiem a szlachetnymi patriotami, 2. bezpośredni zwrot do adresatów wiersza ma na celu wezwanie ich do przyjęcia postawy zalecanej w wierszu, 3. zasygnalizowanie, że sytuacja opisana w wierszu, m.in. zadania i los powstańca, nie jest sytuacją zwyczajną ani aprobowaną, 4. silne nacechowanie emocjonalne, zwrócenie uwagi na wagę poruszanej kwestii epitety Możliwe odpowiedzi: 1. stworzenie opozycji między złym wrogiem a szlachetnymi patriotami, 2. bezpośredni zwrot do adresatów wiersza ma na celu wezwanie ich do przyjęcia postawy zalecanej w wierszu, 3. zasygnalizowanie, że sytuacja opisana w wierszu, m.in. zadania i los powstańca, nie jest sytuacją zwyczajną ani aprobowaną, 4. silne nacechowanie emocjonalne, zwrócenie uwagi na wagę poruszanej kwestii ironia Możliwe odpowiedzi: 1. stworzenie opozycji między złym wrogiem a szlachetnymi patriotami, 2. bezpośredni zwrot do adresatów wiersza ma na celu wezwanie ich do przyjęcia postawy zalecanej w wierszu, 3. zasygnalizowanie, że sytuacja opisana w wierszu, m.in. zadania i los powstańca, nie jest sytuacją zwyczajną ani aprobowaną, 4. silne nacechowanie emocjonalne, zwrócenie uwagi na wagę poruszanej kwestii
R1ZbiLnJacQaN11
Ćwiczenie 3
Wybierz poprawną informację na podstawie treści wiersza Do Matki Polki. 1. Apostrofa otwierająca utwór nadaje mu charakter lamentu / wezwania.
2. Bohaterami wiersza są wszyscy powstańcy / przyszli powstańcy/buntownicy.
3. Na bohatera z wiersza, który walczy o ojczyznę, czeka / nie czeka pośmiertna sława.
4. Bohater wiersza jest wierny tradycji i przestrzega / nie przestrzega wszystkich zasad etosu rycerskiego.
5. Zadaniem matki jest wychowanie syna do walki o ojczyznę / ostrzeżenie syna przed konsekwencjami nierównej walki.
11
Ćwiczenie 4
Podaj występujące w wierszu symbole męczeństwa.
Podaj występujące w wierszu symbole męczeństwa.
R1Wp4osqSMp7d
(Uzupełnij).
211
Ćwiczenie 5

Na podstawie wiersza Do matki Polki uzupełnij mapę myśli. Wpisz cechy matki i jej syna.

R1LRxhKKEasXe
R3lVmamvscOa2
Matka. Cechy: (Uzupełnij). Syn. Cechy: (Uzupełnij).
21
Ćwiczenie 6

Scharakteryzuj rolę, jaką pełni w wierszu starzec opowiadający o przeszłości narodu. Swoje wnioski powiąż z interpretacją fragmentu innego mesjanistycznego utworu Mickiewicza, Konrada Wallenroda.

Adam Mickiewicz Konrad Wallenrod: powieść historyczna z dziejów litewskich i polskich

Chcę jeszcze zostać, zamknąć twe powieki,
I żyć — ażebym sławę twego czynu
Zachował światu, rozgłosił na wieki.
Obiegę Litwy wsi, zamki i miasta;
Gdzie nie dobiegę, pieśń moja doleci;
Bard dla rycerzy w bitwach, a niewiasta
Będzie ją w domu śpiewać dla swych dzieci;
Będzie ją śpiewać — i kiedyś w przyszłości
Z tej pieśni wstanie mściciel naszych kości…

1 Źródło: Adam Mickiewicz, Konrad Wallenrod: powieść historyczna z dziejów litewskich i polskich, Paryż 1949.
R1Wp4osqSMp7d
(Uzupełnij).
31
Ćwiczenie 7

Wyszczególnij te rysy portretu matki i jej syna, które uzasadniają Mickiewiczowską koncepcję Polski jako Chrystusa narodów.

R1Wp4osqSMp7d
(Uzupełnij).
31
Ćwiczenie 8

Oceń, czy wiersz ma pesymistyczną wymowę. Posłuż się interpretacją ostatniej strofy wiersza i informacjami z sekcji „Przeczytaj”.

R1Wp4osqSMp7d
(Uzupełnij).