Autor: Martyna Wojtowicz

Temat: Kwestia wschodnia. Wojna krymska i koniec Świętego Przymierza

Grupa docelowa:

Szkoła ponadpodstawowa, liceum ogólnokształcące, technikum

Podstawa programowa:

Kształtowane kompetencje kluczowe:

• kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji;

• kompetencje cyfrowe;

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;

• kompetencje obywatelskie.

Cele operacyjne:

Uczeń:

• przedstawia sytuację imperium osmańskiego w pierwszej połowie XIX w.;

• wyjaśnia genezę wojny krymskiej;

• omawia skutki wojny krymskiej i rozpad Świętego Przymierza.

Strategie nauczania:

• konstruktywizm;

• konektywizm.

Metody i techniki nauczania:

• rozmowa nauczająca z wykorzystaniem ćwiczeń interaktywnych;

• analiza materiału źródłowego (porównawcza);

• dyskusja.

Formy pracy:

• praca indywidualna;

• praca w parach;

• praca w grupach;

• praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne:

• komputery z głośnikami, słuchawkami i dostępem do internetu;

• zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;

• tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda;

• telefony z dostępem do internetu.

Przebieg lekcji

Faza wstępna:

1. Wyświetlenie przez nauczyciela tematu i celów zajęć, przejście do omówienia planowanego przebiegu lekcji.

2. Nauczyciel poleca uczniom przygotować w parach pytania związane z tematem lekcji. Czego uczniowie chcą się dowiedzieć? Co ich interesuje w związku z zakresem zajęć? Będą to wspólnie określone przez uczniów kryteria sukcesu.

Faza realizacyjna:

1. Praca z tekstem. Uczniowie indywidualnie zapoznają się z treścią sekcji „Przeczytaj” i zapisują na kartkach minimum pięć pytań do tekstu dotyczącego wojny krymskiej. Wybrana osoba zbiera pytania do urny. Nauczyciel dzieli uczniów na pięcioosobowe grupy, które losują pytania z puli i przygotowują odpowiedzi. Zespół, który jest gotowy, zgłasza się i przedstawia rezultaty swojej pracy. Pozostali uczniowie wraz z nauczycielem weryfikują poprawność odpowiedzi.

2. Praca z multimedium („Prezentacja multimedialna”). Nauczyciel czyta polecenie 2: „Wymień skutki, jakie przyniosła Europie wojna krymska” i poleca uczniom, aby w parach wykonali zadanie w oparciu o wskazówki zawarte w e‑materiale. Po ustalonym czasie wybrani uczniowie prezentują odpowiedź, a pozostali uczestnicy zajęć się do niej ustosunkowują, dodają ważne według nich informacje.

3. Nauczyciel prezentuje treść polecenia 3: „W wojnie krymskiej po stronie aliantów brało udział wielu Polaków. Na podstawie materiału z lekcji i własnej wiedzy wyjaśnij, co Polacy mogli osiągnąć dzięki poparciu mocarstw zachodnich. Weź pod uwagę czas, w jakim toczyła się wojna krymska”. Następnie uczniowie indywidualnie wykonują polecenie i omawiają swoje rozwiązania wraz z nauczycielem.

4. Utrwalanie wiedzy i umiejętności. Uczniowie indywidualnie wykonują ćwiczenia interaktywne 1, 2 i 3 z sekcji „Sprawdź się”: wskazują poprawne daty oraz przyczyny i skutki wojny krymskiej. Wyniki pracy omawiane są na forum i komentowane przez nauczyciela.

5. Ćwiczenia 5 i 6 uczniowie wykonują w parach. Konsultują swoje rozwiązania z inną parą uczniów i ustalają jedną wersję odpowiedzi.

Faza podsumowująca:

1. Nauczyciel ponownie odczytuje temat lekcji „Kwestia wschodnia. Wojna krymska i koniec Świętego Przymierza” i inicjuje krótką rozmowę dotyczącą kryteriów sukcesu. Czego uczniowie się nauczyli? Na koniec poleca chętnemu uczniowi podsumowanie i – jeśli to potrzebne – uzupełnia informacje.

2. Prowadzący omawia przebieg zajęć i pracę uczniów.

Praca domowa:

1. Wykonaj ćwiczenia interaktywne nr 7 i 8. Przygotuj uzasadnienia poprawnych odpowiedzi.

Materiały pomocnicze:

Europa i świat w epoce restauracji, romantyzmu i rewolucji 1815–1849, red. W. Zajewski, Warszawa 1991.

Wielka Historia Świata, t. 1–12 (praca pod patronatem Polskiej Akademii Umiejętności), Świat Książki 2004–2006.

M. Staniszewski, Wojna krymska, czyli szachy pod Sewastopolem (portal Histmag.org).

I. Górnicka, Wojna krymska i jej konsekwencje (portal Historykon.pl).

Wskazówki metodyczne:

• Uczniowie mogą przed lekcją zapoznać się z informacjami w sekcji „Prezentacja multimedialna”, aby aktywnie uczestniczyć w zajęciach i pogłębiać swoją wiedzę.