Autor: Joanna Kalinowska

Temat: Zmiany gospodarcze w epoce wielkich odkryć i dualizm gospodarczy

Grupa docelowa:

Szkoła ponadpodstawowa, liceum ogólnokształcące, technikum

Podstawa programowa:

Kształtowane kompetencje kluczowe:

• kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji;

• kompetencje cyfrowe;

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;

• kompetencje obywatelskie.

Cele operacyjne:

Uczeń:

• opisuje znaczenie odkryć geograficznych dla zmian gospodarczych w Europie;

• przedstawia przyczyny odmiennego rozwoju gospodarek Europy Zachodniej i Środkowo‑Wschodniej w XVI–XVII w.;

• wyjaśnia znaczenie takich pojęć jak m.in. dualizm gospodarczy i rewolucja cen.

Strategie nauczania:

• konstruktywizm;

• konektywizm.

Metody i techniki nauczania:

• rozmowa nauczająca z wykorzystaniem ćwiczeń interaktywnych;

• analiza materiału źródłowego (porównawcza);

• dyskusja.

Formy pracy:

• praca indywidualna;

• praca w parach;

• praca w grupach;

• praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne:

• komputery z głośnikami, słuchawkami i dostępem do internetu;

• zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;

• tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda;

• telefony z dostępem do internetu.

Przebieg lekcji

Przed lekcją:

1. Przygotowanie do zajęć. Nauczyciel loguje się na platformie i udostępnia uczniom e‑materiał „Zmiany gospodarcze w epoce wielkich odkryć i dualizm gospodarczy”. Prosi uczestników zajęć o zapoznanie się z tekstem w sekcji „Przeczytaj” tak, aby podczas lekcji mogli w niej aktywnie uczestniczyć i wykonywać polecenia.

Faza wstępna:

1. Prowadzący lekcję określa cel zajęć i informuje uczniów o ich planowanym przebiegu. Przedstawia kryteria sukcesu oraz wyświetla na tablicy temat lekcji.

2. Raport z przygotowań. Nauczyciel, przy użyciu dostępnego w panelu użytkownika raportu, weryfikuje przygotowanie uczniów do lekcji: sprawdza, którzy uczestnicy zajęć zapoznali się z udostępnionym e‑materiałem.
   Nauczyciel poleca uczniom, aby zgłaszali swoje propozycje pytań do wspomnianego tematu. Jedna osoba może zapisywać je na tablicy. Gdy uczniowie wyczerpią swoje pomysły, a pozostały jeszcze jakieś ważne kwestie do poruszenia, nauczyciel uzupełnia informacje.

Faza realizacyjna:

1. Praca z tekstem. Jeżeli przygotowanie uczniów do lekcji jest niewystarczające, nauczyciel prosi o indywidualne zapoznanie się z treścią sekcji „Przeczytaj”. Każdy uczestnik zajęć podczas cichego czytania wynotowuje najważniejsze kwestie poruszone w tekście. Następnie wybrani uczniowie odczytują na głos swoje notatki.

2. Praca z pierwszym multimedium („Audiobook”). Nauczyciel czyta polecenie 3: „Na podstawie treści audiobooka opisz w kilku zdaniach, jakie różnice dostrzegasz między nowożytnym a współczesnym pojmowaniem pieniądza” i poleca uczniom, aby wykonali je w parach. Wybrana osoba prezentuje propozycję odpowiedzi, a pozostali uczniowie się do niej ustosunkowują. Nauczyciel w razie potrzeby uzupełnia informacje.

3. Praca z drugim multimedium („Film + Sprawdź się”). Uczniowie zapoznają się z filmem. Każdy uczeń samodzielnie przygotowuje odpowiedzi do poleceń. Najpierw ustosunkowuje się do krytyki teorii dualizmu gospodarczego (polecenie 2), a następnie opisuje wpływ odkryć geograficznych na zmiany cen produktów w Europie. Po wyznaczonym przez nauczyciela czasie wybrani lub chętni uczniowie odczytują swoje propozycje. Nauczyciel komentuje rozwiązania uczniów.

4. Utrwalanie wiedzy i umiejętności. Uczniowie wykonują w parach ćwiczenia interaktywne 1 i 2 z sekcji „Film + Sprawdź się”. Wyniki pracy omawiane są na forum i komentowane przez nauczyciela.

Faza podsumowująca:

1. Uczniowie dobierają się w pary i wymieniają poglądami, dzielą się tym, czego się nauczyli na temat: „Zmiany gospodarcze w epoce wielkich odkryć i dualizm gospodarczy”.

2. Nauczyciel omawia przebieg zajęć i pracę uczniów podczas lekcji.

Praca domowa:

1. Wykonaj ćwiczenia nr 3 i 4 z sekcji „Film + Sprawdź się”.

Materiały pomocnicze:

K. Mikulski, J. Wijaczka, Historia powszechna. Wiek XVI–XVII, Warszawa 2012.

Wiek XVI–XVIII w źródłach. Wybór tekstów źródłowych z propozycjami metodycznymi dla nauczycieli historii, studentów i uczniów, oprac. M. Sobańska‑Bondaruk, S.B. Lenard, Warszawa 1999.

Wskazówki metodyczne:

• Uczniowie mogą zapoznać się przed lekcją z sekcją „Audiobook”, aby przygotować się do późniejszej pracy.