Film + Sprawdź się
Zapoznaj się z filmem i wykonaj kolejne polecenia.
Film dostępny pod adresem https://zpe.gov.pl/a/DTvlwgf9H
Nagranie filmowe lekcji pod tytułem Zmiany gospodarcze w epoce wielkich odkryć i dualizm gospodarczy.
Wyjaśnij, dlaczego zjawisko dualizmu gospodarczego spotyka się z krytyką historyków. Jakie argumenty, zdaniem historyka, podważają tą teorię? Uzasadnij odpowiedź.
Opisz znaczenie odkryć geograficznych dla zmiany cen produktów w Europie.
Zapoznaj się z przytoczonym niżej fragmentem opracowania historycznego, a następnie podaj, jakie zjawisko charakterystyczne dla gospodarki wczesnonowożytnej przedstawia, oraz określ przyczynę jego nasilenia się w Europie w opisywanym przez autora okresie.
Bardziej widoczny był wpływ tych przemian na wartość pieniądza wyrażaną w cenach towarów. W XVI‑XVIII w. ceny wzrosły średnio o 100‑150%, przy czym największy ruch nastąpił w XVI w. W stuleciu tym szczególnie szybko rosły ceny zboża (150‑200%) oraz innych surowców i towarów: soli, drzewa, metali.
Źródło: Krzysztof Mikulski, Jacek Wijaczka, Historia powszechna. Wiek XVI–XVII, Warszawa 2012, s. 80.
Przyjrzyj się poniższej ilustracji zatytułowanej Zboże płaci, a następnie określ, czy przedstawia ona sytuację gospodarczą europejskiej sfery ekonomicznej wschodniej, czy zachodniej (z okresu nowożytnego). Uzasadnij odpowiedź.
Zapoznaj się z opisem poniższej ilustracji zatytułowanej Zboże płaci, a następnie określ, czy przedstawia ona sytuację gospodarczą europejskiej sfery ekonomicznej wschodniej, czy zachodniej (z okresu nowożytnego). Uzasadnij odpowiedź.
Zapoznaj się z przytoczonym niżej tekstem źródłowym, a następnie nazwij opisywane w nim ważne zjawisko społeczno‑gospodarcze występujące na terenie jednego z państw zachodniej Europy oraz określ, które to państwo. Wyjaśnij, jaka była geneza tego zjawiska.
Albowiem gdziekolwiek w waszym królestwie owce dają delikatniejszą, a więc i droższą wełnę, tam zaraz spieszą wielmoże i szlachta, a nawet ten i ów opat, człowiek świętobliwy; wszyscy oni nie są zadowoleni z tych dochodów i plonów rocznych, jakie przynosiły ich przodkom posiadłości ziemskie; mało im, że mimo próżnowania żyją w dostatkach, że zamiast państwu przysparzać korzyści, są dla niego ciężarem; nie pozostawiają więc ani kawałka ziemi pod uprawę zbóż, lecz wszystko zmieniają w pastwiska, burzą domy i miasteczka, zachowują jedynie kościoły – na stajnie – dla owiec […].
Cytat za: Wiek XVI–XVIII w źródłach. Wybór tekstów źródłowych z propozycjami metodycznymi dla nauczycieli historii, studentów i uczniów, oprac. M. Sobańska-Bondaruk, S.B. Lenard, Warszawa 1999, s. 64–65.
Zapoznaj się z zamieszczoną niżej tabelą oraz tekstem źródłowym, a następnie wykaż, że uchwalenie cytowanej ustawy sejmowej (źródło B) miało związek z eksportem polskiego zboża z Gdańska (źródło A). W odpowiedzi odwołaj się do wiedzy na temat dualizmu gospodarczego Europy w epoce nowożytnej.
Źródło A
Lata | Zboże w łasztach |
1465 | 2000 |
1470 | 2200 |
1490 | 9500 |
1510 | 9700 |
1530 | 10 200 |
1537 | 14 800 |
1557 | 40 500 |
1583 | 62 800 |
Indeks dolny Cytat za: Wiek XVI–XVIII w źródłach. Wybór tekstów źródłowych z propozycjami metodycznymi dla nauczycieli historii, studentów i uczniów, oprac. M. Sobańska‑Bondaruk, S.B. Lenard, Warszawa 1999, s. 79. Indeks dolny koniecCytat za: Wiek XVI–XVIII w źródłach. Wybór tekstów źródłowych z propozycjami metodycznymi dla nauczycieli historii, studentów i uczniów, oprac. M. Sobańska‑Bondaruk, S.B. Lenard, Warszawa 1999, s. 79.
Źródło B
Radząc nad pożytkiem spraw prywatnych ogółu [szlachty] naszego królestwa, które najwięcej szkody ponoszą przez złośliwość zbiegłych chłopów, czyli kmieci, lub ich synów, tak, że wielu z naszych poddanych z braku sług i robotników cierpi na skutek zaniedbania pilnych robót, postanawiamy i uchwalamy:
Starostowie i ich zastępcy, jak również władze miejskie grodów i miast mają chwytać przebywających tam wszystkich chłopów, czyli kmieci, zagrodników, czy jakichkolwiek innych poddanych lub ich synów, którzy uciekając bez wiedzy i woli swego pana przenoszą się do innych okolic. Schwytanych mają używać do prac służebnych tak długo, dopóki pan zatrzymanego lub zatrzymanych odnalazłszy nie zażąda ich.
Cytat za: Wiek XVI–XVIII w źródłach. Wybór tekstów źródłowych z propozycjami metodycznymi dla nauczycieli historii, studentów i uczniów, oprac. M. Sobańska-Bondaruk, S.B. Lenard, Warszawa 1999, s. 83.