Autorka: Anna Wąsiel‑Alberska

Przedmiot: wiedza o społeczeństwie

Temat: Niezależność i pluralizm mediów jako elementy konieczne istnienia demokracji

Grupa docelowa: III etap edukacyjny, liceum, technikum, zakres podstawowy i rozszerzony

Podstawa programowa:

zakres podstawowy

II. Społeczeństwo obywatelskie.

Uczeń:

6) przedstawia współczesne media w Rzeczypospolitej Polskiej – wymienia główne dzienniki, tygodniki społeczno‑polityczne, stacje telewizyjne i radiowe, portale internetowe; charakteryzuje wybrany tytuł/stację/portal ze względu na specyfikę, formy i treści przekazu.

zakres rozszerzony

VI. Społeczeństwo obywatelskie i kultura polityczna.

Uczeń:

15) charakteryzuje specyfikę jednego z tygodników społeczno‑politycznych w Rzeczypospolitej Polskiej ze względu na odbiorców, formę przekazu, orientację ideologiczną, typ własności.

Kształtowane kompetencje kluczowe:

• kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji;

• kompetencje cyfrowe;

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;

• kompetencje obywatelskie;

• kompetencje w zakresie świadomości i ekspresji kulturalnej.

Cele operacyjne:

Uczeń:

• charakteryzuje obszary funkcjonowania rynku medialnego w państwie demokratycznym;

• ocenia znaczenie niezależnych mediów dla budowy społeczeństwa obywatelskiego w państwie demokratycznym;

• porównuje możliwości działania mediów publicznych i prywatnych.

Strategie nauczania:

• konstruktywizm.

Metody i techniki nauczania:

• burza mózgów;

• dyskusja;

• rozmowa nauczająca z wykorzystaniem ćwiczeń interaktywnych.

Formy zajęć:

• praca indywidualna;

• praca w grupach;

• praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne:

• komputery z głośnikami i dostępem do internetu, słuchawki;

• zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;

• tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda.

Przebieg zajęć:

Faza wstępna

1. Uczniowie odpowiadają na pytanie: W jaki sposób korzystacie ze źródeł informacji? Wybrana osoba zapisuje propozycje na tablicy. Po fazie kreatywnej następuje weryfikacja pomysłów. Krótka dyskusja na temat umiejętności odpowiedzialnego korzystania z różnych źródeł informacji.

2. Przedstawienie tematu i celów zajęć.

Faza realizacyjna

1. Podział klasy na cztery grupy. Zespoły na podstawie e‑materiału i innych dostępnych źródeł przygotowują odpowiedzi na pytania:

• Jakie dokumenty międzynarodowe gwarantują pluralizm mediów?

• Jakie mogą być zagrożenia dla pluralizmu medialnego?

• Jakie są rodzaje pluralizmu medialnego?

• Jakie wartości etyczne powinni prezentować dziennikarze?

Po wyznaczonym czasie reprezentanci grup przedstawiają rezultaty pracy. Pozostali uczniowie robią notatki, mogą też uzupełniać prezentowane informacje.

2. Praca ze schematem. Zespół klasowy zostaje podzielony na pięć grup (innych niż poprzednio). Każda z grup ma za zadanie przedstawienie wybranego obszaru pluralizmu mediów.

3. W następnym kroku zespoły wyszukują w zasobach internetu strony tygodników opinii. Mają prześledzić jego publikacje i wskazać, czy realizują one każdy z obszarów pluralizmu. Jeżeli ich zdaniem tygodnik nie spełnia wszystkich wymogów, powinni wymienić możliwe przyczyny.

4. Dyskusja na temat roli niezależnych mediów w państwie demokratycznym. Uczniowie przedstawiają swoje opinie. Chętna/wybrana osoba podsumowuje dyskusję.

Faza podsumowująca

1. Uczniowie rozwiązują ćwiczenia interaktywne wskazane przez nauczyciela. Wspólne omówienie odpowiedzi.

2. Na zakończenie nauczyciel dokonuje oceny pracy grup i udziela informacji zwrotnej.

Praca domowa:

Napisz krótką rozprawkę, w której ocenisz realizację zasady pluralizmu kulturowego w polskich mediach publicznych. W swojej wypowiedzi przywołaj przykłady uzasadniające twoją ocenę.

Materiały pomocnicze:

Popularna encyklopedia mass mediów, J. Skrzypczak (red.), Wydawnictwo Kurpisz SA, Poznań 1999.

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania multimedium:

Uczniowie mogą wykorzystać schemat do przygotowania własnych prezentacji na temat realizacji przez wybrane media różnych obszarów pluralizmu.