Ustawa z dnia 26 stycznia 1984 r. Prawo prasowe Rozdział 1 Przepisy ogólne Art. 1. Prasa, zgodnie z Konstytucją Rzeczypospolitej Polskiej, korzysta z wolności wypowiedzi i urzeczywistnia prawo obywateli do ich rzetelnego informowania, jawności życia publicznego oraz kontroli i krytyki społecznej. Art. 2. Organy państwowe zgodnie z Konstytucją Rzeczypospolitej Polskiej stwarzają prasie warunki niezbędne do wykonywania jej funkcji i zadań, w tym również umożliwiające działalność redakcjom dzienników i czasopism zróżnicowanych pod względem programu, zakresu tematycznego i prezentowanych postaw.
RHwaPD0aHF37B
Wskaż, które z podanych stwierdzeń są prawdziwe, a które fałszywe. Prawo prasowe gwarantuje obywatelom polskim swobodny dostęp do informacji. Możliwe odpowiedzi: Prawda, Fałsz. Prasa w Polsce nie może opisywać spotkań polityków i ich prywatnych inwestycji. Możliwe odpowiedzi: Prawda, Fałsz. W Polsce nie mogą istnieć organy prasowe, które prezentują kulturę mniejszości narodowych. Możliwe odpowiedzi: Prawda, Fałsz. Krytyka społeczna oznacza prawo dziennikarzy do wyrażania własnych opinii na temat działań rządu. Możliwe odpowiedzi: Prawda, Fałsz
Wskaż, które z podanych stwierdzeń są prawdziwe, a które fałszywe. Prawo prasowe gwarantuje obywatelom polskim swobodny dostęp do informacji. Możliwe odpowiedzi: Prawda, Fałsz. Prasa w Polsce nie może opisywać spotkań polityków i ich prywatnych inwestycji. Możliwe odpowiedzi: Prawda, Fałsz. W Polsce nie mogą istnieć organy prasowe, które prezentują kulturę mniejszości narodowych. Możliwe odpowiedzi: Prawda, Fałsz. Krytyka społeczna oznacza prawo dziennikarzy do wyrażania własnych opinii na temat działań rządu. Możliwe odpowiedzi: Prawda, Fałsz
Wskaż, które z podanych stwierdzeń są prawdziwe, a które fałszywe.
Stwierdzenie
Prawda
Fałsz
Prawo prasowe gwarantuje obywatelom polskim swobodny dostęp do informacji.
□
□
Prasa w Polsce nie może opisywać spotkań polityków i ich prywatnych inwestycji.
□
□
W Polsce nie mogą istnieć organy prasowe, które prezentują kulturę mniejszości narodowych.
□
□
Krytyka społeczna oznacza prawo dziennikarzy do wyrażania własnych opinii na temat działań rządu.
□
□
1
Ćwiczenie 2
Zapoznaj się z tekstem źródłowym i wykonaj zadanie.
Karta etyczna mediów precyzuje siedem zasad dobrego dziennikarstwa:
Zasada prawdy – dziennikarz ma obowiązek zabiegać o informację prawdziwą i sprostować informację fałszywą.
Zasada obiektywizmu – przedstawianie rzeczywistości niezależnie od poglądu dziennikarza.
Zasada oddzielania informacji od komentarza – chodzi o możliwość odróżniania przez odbiorcę faktów od opinii o nich.
Zasada uczciwości – dziennikarz działa zgodnie z własnym sumieniem, nie ulega wpływom, jest nieprzekupny.
Zasada szacunku i tolerancji – poszanowanie ludzkiej godności, praw, dóbr osobistych i prywatności.
Zasada pierwszeństwa dobra odbiorcy – interesy odbiorców są nadrzędne wobec interesów redakcji, dziennikarzy, wydawców.
Zasada wolności i odpowiedzialności za formę i treść przekazu – wolność nakłada na dziennikarzy i wydawców odpowiedzialność za konsekwencje wynikające z publikacji treści.
/Źródło: Stanisław Sowa, Etyka dziennikarska w praktyce, psst.pl [online, dostęp: 30.03.2020]./
R1Jr5FaFwkRRs
Na podstawie materiału źródłowego uzupełnij tekst. Zgodnie z kodeksem etyki mediów zadaniem dziennikarza jest pozyskiwanie informacji 1. nie ma prawa, 2. opinii, 3. ciekawych, 4. nie powinien, 5. z różnych źródeł, 6. wyraźnie oddzielona, 7. uczciwych, 8. powinien, 9. ma prawo, 10. przekupny, 11. naciskom, 12. autocenzurę, 13. dóbr osobistych, 14. zdobyciu informacji, 15. tylko od agencji informacyjnych. Dziennikarz 1. nie ma prawa, 2. opinii, 3. ciekawych, 4. nie powinien, 5. z różnych źródeł, 6. wyraźnie oddzielona, 7. uczciwych, 8. powinien, 9. ma prawo, 10. przekupny, 11. naciskom, 12. autocenzurę, 13. dóbr osobistych, 14. zdobyciu informacji, 15. tylko od agencji informacyjnych do własnej 1. nie ma prawa, 2. opinii, 3. ciekawych, 4. nie powinien, 5. z różnych źródeł, 6. wyraźnie oddzielona, 7. uczciwych, 8. powinien, 9. ma prawo, 10. przekupny, 11. naciskom, 12. autocenzurę, 13. dóbr osobistych, 14. zdobyciu informacji, 15. tylko od agencji informacyjnych, ale musi być ona 1. nie ma prawa, 2. opinii, 3. ciekawych, 4. nie powinien, 5. z różnych źródeł, 6. wyraźnie oddzielona, 7. uczciwych, 8. powinien, 9. ma prawo, 10. przekupny, 11. naciskom, 12. autocenzurę, 13. dóbr osobistych, 14. zdobyciu informacji, 15. tylko od agencji informacyjnych od informacji. Dziennikarz jest zobowiązany do pisania tekstów 1. nie ma prawa, 2. opinii, 3. ciekawych, 4. nie powinien, 5. z różnych źródeł, 6. wyraźnie oddzielona, 7. uczciwych, 8. powinien, 9. ma prawo, 10. przekupny, 11. naciskom, 12. autocenzurę, 13. dóbr osobistych, 14. zdobyciu informacji, 15. tylko od agencji informacyjnych. Nie może ulegać 1. nie ma prawa, 2. opinii, 3. ciekawych, 4. nie powinien, 5. z różnych źródeł, 6. wyraźnie oddzielona, 7. uczciwych, 8. powinien, 9. ma prawo, 10. przekupny, 11. naciskom, 12. autocenzurę, 13. dóbr osobistych, 14. zdobyciu informacji, 15. tylko od agencji informacyjnych. Nie jest 1. nie ma prawa, 2. opinii, 3. ciekawych, 4. nie powinien, 5. z różnych źródeł, 6. wyraźnie oddzielona, 7. uczciwych, 8. powinien, 9. ma prawo, 10. przekupny, 11. naciskom, 12. autocenzurę, 13. dóbr osobistych, 14. zdobyciu informacji, 15. tylko od agencji informacyjnych. Dziennikarz nie może naruszać 1. nie ma prawa, 2. opinii, 3. ciekawych, 4. nie powinien, 5. z różnych źródeł, 6. wyraźnie oddzielona, 7. uczciwych, 8. powinien, 9. ma prawo, 10. przekupny, 11. naciskom, 12. autocenzurę, 13. dóbr osobistych, 14. zdobyciu informacji, 15. tylko od agencji informacyjnych osób przedstawianych w artykule. Dziennikarz 1. nie ma prawa, 2. opinii, 3. ciekawych, 4. nie powinien, 5. z różnych źródeł, 6. wyraźnie oddzielona, 7. uczciwych, 8. powinien, 9. ma prawo, 10. przekupny, 11. naciskom, 12. autocenzurę, 13. dóbr osobistych, 14. zdobyciu informacji, 15. tylko od agencji informacyjnych stosować 1. nie ma prawa, 2. opinii, 3. ciekawych, 4. nie powinien, 5. z różnych źródeł, 6. wyraźnie oddzielona, 7. uczciwych, 8. powinien, 9. ma prawo, 10. przekupny, 11. naciskom, 12. autocenzurę, 13. dóbr osobistych, 14. zdobyciu informacji, 15. tylko od agencji informacyjnych. Dziennikarz powinien niezwłocznie po 1. nie ma prawa, 2. opinii, 3. ciekawych, 4. nie powinien, 5. z różnych źródeł, 6. wyraźnie oddzielona, 7. uczciwych, 8. powinien, 9. ma prawo, 10. przekupny, 11. naciskom, 12. autocenzurę, 13. dóbr osobistych, 14. zdobyciu informacji, 15. tylko od agencji informacyjnych przekazać ją obywatelom.
Na podstawie materiału źródłowego uzupełnij tekst. Zgodnie z kodeksem etyki mediów zadaniem dziennikarza jest pozyskiwanie informacji 1. nie ma prawa, 2. opinii, 3. ciekawych, 4. nie powinien, 5. z różnych źródeł, 6. wyraźnie oddzielona, 7. uczciwych, 8. powinien, 9. ma prawo, 10. przekupny, 11. naciskom, 12. autocenzurę, 13. dóbr osobistych, 14. zdobyciu informacji, 15. tylko od agencji informacyjnych. Dziennikarz 1. nie ma prawa, 2. opinii, 3. ciekawych, 4. nie powinien, 5. z różnych źródeł, 6. wyraźnie oddzielona, 7. uczciwych, 8. powinien, 9. ma prawo, 10. przekupny, 11. naciskom, 12. autocenzurę, 13. dóbr osobistych, 14. zdobyciu informacji, 15. tylko od agencji informacyjnych do własnej 1. nie ma prawa, 2. opinii, 3. ciekawych, 4. nie powinien, 5. z różnych źródeł, 6. wyraźnie oddzielona, 7. uczciwych, 8. powinien, 9. ma prawo, 10. przekupny, 11. naciskom, 12. autocenzurę, 13. dóbr osobistych, 14. zdobyciu informacji, 15. tylko od agencji informacyjnych, ale musi być ona 1. nie ma prawa, 2. opinii, 3. ciekawych, 4. nie powinien, 5. z różnych źródeł, 6. wyraźnie oddzielona, 7. uczciwych, 8. powinien, 9. ma prawo, 10. przekupny, 11. naciskom, 12. autocenzurę, 13. dóbr osobistych, 14. zdobyciu informacji, 15. tylko od agencji informacyjnych od informacji. Dziennikarz jest zobowiązany do pisania tekstów 1. nie ma prawa, 2. opinii, 3. ciekawych, 4. nie powinien, 5. z różnych źródeł, 6. wyraźnie oddzielona, 7. uczciwych, 8. powinien, 9. ma prawo, 10. przekupny, 11. naciskom, 12. autocenzurę, 13. dóbr osobistych, 14. zdobyciu informacji, 15. tylko od agencji informacyjnych. Nie może ulegać 1. nie ma prawa, 2. opinii, 3. ciekawych, 4. nie powinien, 5. z różnych źródeł, 6. wyraźnie oddzielona, 7. uczciwych, 8. powinien, 9. ma prawo, 10. przekupny, 11. naciskom, 12. autocenzurę, 13. dóbr osobistych, 14. zdobyciu informacji, 15. tylko od agencji informacyjnych. Nie jest 1. nie ma prawa, 2. opinii, 3. ciekawych, 4. nie powinien, 5. z różnych źródeł, 6. wyraźnie oddzielona, 7. uczciwych, 8. powinien, 9. ma prawo, 10. przekupny, 11. naciskom, 12. autocenzurę, 13. dóbr osobistych, 14. zdobyciu informacji, 15. tylko od agencji informacyjnych. Dziennikarz nie może naruszać 1. nie ma prawa, 2. opinii, 3. ciekawych, 4. nie powinien, 5. z różnych źródeł, 6. wyraźnie oddzielona, 7. uczciwych, 8. powinien, 9. ma prawo, 10. przekupny, 11. naciskom, 12. autocenzurę, 13. dóbr osobistych, 14. zdobyciu informacji, 15. tylko od agencji informacyjnych osób przedstawianych w artykule. Dziennikarz 1. nie ma prawa, 2. opinii, 3. ciekawych, 4. nie powinien, 5. z różnych źródeł, 6. wyraźnie oddzielona, 7. uczciwych, 8. powinien, 9. ma prawo, 10. przekupny, 11. naciskom, 12. autocenzurę, 13. dóbr osobistych, 14. zdobyciu informacji, 15. tylko od agencji informacyjnych stosować 1. nie ma prawa, 2. opinii, 3. ciekawych, 4. nie powinien, 5. z różnych źródeł, 6. wyraźnie oddzielona, 7. uczciwych, 8. powinien, 9. ma prawo, 10. przekupny, 11. naciskom, 12. autocenzurę, 13. dóbr osobistych, 14. zdobyciu informacji, 15. tylko od agencji informacyjnych. Dziennikarz powinien niezwłocznie po 1. nie ma prawa, 2. opinii, 3. ciekawych, 4. nie powinien, 5. z różnych źródeł, 6. wyraźnie oddzielona, 7. uczciwych, 8. powinien, 9. ma prawo, 10. przekupny, 11. naciskom, 12. autocenzurę, 13. dóbr osobistych, 14. zdobyciu informacji, 15. tylko od agencji informacyjnych przekazać ją obywatelom.
Na podstawie materiału źródłowego uzupełnij tekst.
nie ma prawa, autocenzurę, ma prawo, dóbr osobistych, naciskom, z różnych źródeł, nie powinien, przekupny, zdobyciu informacji, wyraźnie oddzielona, ciekawych, powinien, uczciwych, opinii, tylko od agencji informacyjnych
Zgodnie z kodeksem etyki mediów zadaniem dziennikarza jest pozyskiwanie informacji ............................................................... Dziennikarz .............................................................. do własnej .............................................................., ale musi być ona .............................................................. od informacji. Dziennikarz jest zobowiązany do pisania tekstów ............................................................... Nie może ulegać ............................................................... Nie jest ............................................................... Dziennikarz nie może naruszać .............................................................. osób przedstawianych w artykule. Dziennikarz .............................................................. stosować ............................................................... Dziennikarz powinien niezwłocznie po .............................................................. przekazać ją obywatelom.
RBaRCCkBGD2941
Ćwiczenie 3
W dzisiejszym świecie jednostki: Wybierz prawidłowe odpowiedzi:
1. nie mają dostępu do informacji
2. są bombardowane informacjami z różnych źródeł
3. mają ułatwioną komunikację
4. są pozbawione możliwości interpretowania informacji
5. mają narzucaną wizję świata
W dzisiejszym świecie jednostki: Wybierz prawidłowe odpowiedzi:
1. nie mają dostępu do informacji
2. są bombardowane informacjami z różnych źródeł
3. mają ułatwioną komunikację
4. są pozbawione możliwości interpretowania informacji
5. mają narzucaną wizję świata
Dokończ zdanie:
W dzisiejszym świecie jednostki…
nie mają dostępu do informacji.
są bombardowane informacjami z różnych źródeł.
mają ułatwioną komunikację.
są pozbawione możliwości interpretowania informacji.
mają narzucaną wizję świata.
Źródło ilustracji: Freepik.com
1
Ćwiczenie 3
R1N3ic2VRNoQR
Dokończ zdanie, wybierając kilka możliwości. W dzisiejszym świecie jednostki: Możliwe odpowiedzi: 1. nie mają dostępu do informacji, 2. są bombardowane informacjami z różnych źródeł, 3. mają ułatwioną komunikację, 4. są pozbawione możliwości interpretowania informacji, 5. mają narzucaną wizję świata
21
Ćwiczenie 4
Zapoznaj się z opisem ilustracji, a następnie wykonaj polecenie.
Zapoznaj się z opisem ilustracji, a następnie wykonaj polecenie.
Zapoznaj się z opisem ilustracji, a następnie wykonaj polecenie.
Przeanalizuj ilustrację i wykonaj zadanie.
R1FqCa4syqbkP
Grafika satyryczna przedstawia telewizor, który karmi łyżką mężczyznę - odbiorcę mediów. Mężczyzna siedzi wygodnie w fotelu, ma założony śliniak i bezwiednie jest wpatrzony w telewizor.
Źródło: Donald Gordon „Don" Addis, tylko do użytku edukacyjnego.
R8mvfj7kYU97e
Wymień dwie umiejętności odbiorcy przekazów medialnych, które pomogą zapobiec sytuacji przedstawionej na rysunku. (Uzupełnij).
Zastanów się, jakie umiejętności pomagają ludziom w budowaniu własnego zdania.
Umiejętność odróżniania opinii od faktów. Umiejętność korzystania z różnych źródeł informacji i wyciągania wniosków.
21
Ćwiczenie 5
Zaponaj się z tekstem źródłowym i wykonaj zadanie.
Karta praw podstawowych Unii Europejskiej Artykuł 11. Wolność wypowiedzi i informacji
Każdy ma prawo do wolności wypowiedzi. Prawo to obejmuje wolność posiadania poglądów oraz otrzymywania i przekazywania informacji i idei bez ingerencji władz publicznych i bez względu na granice państwowe.
Szanuje się wolność i pluralizm mediów.
Artykuł 12. Wolność zgromadzania się i stowarzyszania się
Każdy ma prawo do swobodnego, pokojowego zgromadzania się oraz do swobodnego stowarzyszania się na wszystkich poziomach, zwłaszcza w sprawach politycznych, związkowych i obywatelskich, z którego wynika prawo każdego do tworzenia związków zawodowych i przystępowania do nich dla obrony swoich interesów.
Partie polityczne na poziomie Unii przyczyniają się do wyrażania woli politycznej jej obywateli.
Artykuł 13. Wolność sztuki i nauki
Sztuka i badania naukowe są wolne od ograniczeń. Wolność akademicka jest szanowana.
R1edfhjZEpAlb
Rozstrzygnięcie: (Wybierz: tak, nie)
Uzasadnienie: (Uzupełnij).
Zastanów się, jak obywatel zdobywa wiedzę na temat działań władz.
Rozstrzygnięcie: tak. Obywatele mają prawo do tworzenia własnych ocen dotyczących działań władz. Art 11.1 gwarantuje prawo do otrzymywania informacji bez ingerencji władz publicznych, natomiast art. 11.2 gwarantuje niezależność i pluralizm mediów.
Oprac. na podst. Reporterzy bez Granic, 2020 World Press Freedom Index, rsf.org
Źródło: Englishsquare.pl sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.
RBlvnp51f5oxv
Przedstaw zależność między systemem demokratycznym a pluralizmem mediów. (Uzupełnij).
Przypomnij sobie, w których regionach świata dominuje system demokratyczny.
Istnieje duża zależność między systemem demokratycznym a pluralizmem medialnym. Z mapy wynika, że największa niezależność mediów występuje w większości państw europejskich, w Kanadzie, w Australii i Nowej Zelandii. Są to bez wątpienia państwa demokratyczne. Najbardziej zależne od systemu politycznego są media w Korei Północnej, gdzie nie ma demokracji.
31
Ćwiczenie 7
Zapoznaj się z materiałem źródłowym i wykonaj zadanie.
Źródło 1
Koncentracja i pluralizm mediów w Unii Europejskiej Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 25 września 2008 r. w sprawie koncentracji i pluralizmu mediów w Unii Europejskiej
D. mając na uwadze, że nadawcy publiczni muszą dysponować niezbędnymi zasobami i narzędziami zapewniającymi im rzeczywistą niezależność od nacisków politycznych i od mechanizmów rynkowych (…)
wzywa Komisję i państwa członkowskie do ochrony pluralizmu mediów, do zapewnienia wszystkim obywatelom UE dostępu do swobodnych i zróżnicowanych mediów we wszystkich państwach członkowskich oraz do zalecenia ewentualnych koniecznych ulepszeń;
jest przekonana, że pluralistyczny system mediów jest zasadniczym warunkiem dalszego istnienia demokratycznego europejskiego modelu społeczeństwa.
* opłata za odbiornik telewizyjny (pozostałe – opłata za odbiornik telewizyjny i/lub radiowy) Oprac. na podst. EBU Media Intelligence Survey, 2016.
Źródło: Englishsquare.pl sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.
R3aq3BTdwW2u9
Oceń, które państwa Unii Europejskiej w największym stopniu realizują zapisy rezolucji Parlamentu Europejskiego. (Uzupełnij).
Przypomnij sobie, które państwa z wykresu są członkami Unii Europejskiej; sprawdź w tekście, jakie są warunki finansowania mediów.
Rezolucja Parlamentu Europejskiego jest przede wszystkim realizowana w Danii, Austrii i Szwecji. Tam są najwyższe opłaty abonamentowe, co uniezależnia media publiczne od gry rynkowej i konieczności finansowania z reklam. Media publiczne mogą wpływać na podnoszenie poziomu merytorycznego i technologicznego na rynku medialnym, stają się wyznacznikiem poziomu mediów.
31
Ćwiczenie 8
Przeanalizuj wykres i wykonaj zadanie.
R16UmYREeqkQB
Wykres przedstawia wartość rynku reklamy internetowej i telewizyjnej w Polsce. Wskazana jest wyraźna tendencja wzrostowa reklamy internetowej w stosunku do reklamy telewizyjnej. Podczas gdy tendencja reklamy telewizyjnej utrzymuje się i według prognozy będzie utrzymywać się na tym samym poziomie (nieco poniżej 1000). Tendencja reklamy internetowej aktualnie i według prognoz dynamicznie wzrasta z poziomu 1000 do ponad 1500.
R1aQQVemmazmd
Wskaż tendencję zależności między wykorzystaniem w kampaniach reklamowych telewizji i internetu. Uzasadnij odpowiedź, odwołując się do własnych doświadczeń. (Uzupełnij).
Zwróć uwagę na popularność obu mediów wśród twojego pokolenia.
Zgodnie z badaniami reklama telewizyjna będzie się utrzymywać na podobnym poziomie, z lekką tendencją wzrostową. Natomiast nastąpi szybki wzrost wykorzystania internetu w kampaniach reklamowych, choć jeszcze w 2016 r. reklama w internecie była mniej popularna niż reklama telewizyjna. Te zmiany wynikają z faktu wchodzenia na rynek nowych konsumentów, częściej korzystających z portali internetowych na telefonach komórkowych.