Wróć do informacji o e-podręczniku Wydrukuj Pobierz materiał do PDF Pobierz materiał do EPUB Pobierz materiał do MOBI Zaloguj się, aby dodać do ulubionych Zaloguj się, aby skopiować i edytować materiał Zaloguj się, aby udostępnić materiał Zaloguj się, aby dodać całą stronę do teczki

Autor: Anna Juwan

Przedmiot: biologia

Temat: Wędrujące larwy pasożytów

Grupa docelowa: uczniowie III etapu edukacyjnego – kształcenie w zakresie rozszerzonym

Podstawa programowa:

Zakres rozszerzony
Treści nauczania – wymagania szczegółowe
X. Różnorodność zwierząt. Uczeń:
3) wymienia cechy pozwalające na rozróżnienie gąbek, parzydełkowców, płazińców, wrotków, nicieni, pierścienic, mięczaków, stawonogów (skorupiaków, pajęczaków, wijów i owadów) i szkarłupni;
XI. Funkcjonowanie zwierząt.
2. Porównanie poszczególnych czynności życiowych zwierząt, z uwzględnieniem struktur odpowiedzialnych za ich przeprowadzanie.
9) Rozmnażanie i rozwój. Uczeń:
g) analizuje na podstawie schematu cykle rozwojowe zwierząt pasożytniczych; rozróżnia żywicieli pośrednich i ostatecznych,

Kształtowane kompetencje kluczowe:

  • kompetencje cyfrowe;

  • kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;

  • kompetencje matematyczne oraz kompetencje w zakresie nauk przyrodniczych, technologii i inżynierii.

Cele operacyjne (językiem ucznia):

  • Przedstawisz budowę lub tryb życia larw, które stanowią wyraz przystosowania do aktywnej lub biernej wędrówki w środowisku zewnętrznym i wewnątrz organizmu żywiciela.

  • Uzasadnisz znaczenie wędrówki larw w cyklu rozwojowym pasożytów.

  • Przeanalizujesz najważniejsze etapy cykli rozwojowych różnych gatunków pasożytów, ze szczególnym uwzględnieniem roli wędrujących larw.

  • Wymienisz najważniejsze działania profilaktyczne zmniejszające ryzyko zakażenia się pasożytem.

Strategie nauczania:

  • konstruktywizm;

  • konektywizm.

Metody i techniki nauczania:

  • odwrócona klasa;

  • z użyciem komputera;

  • rozmowa kierowana;

  • ćwiczenia interaktywne;

  • gra dydaktyczna;

  • prezentacja.

Formy pracy:

  • praca indywidualna;

  • praca w parach;

  • praca w grupach;

  • praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne:

  • komputery z głośnikami, słuchawkami i dostępem do internetu;

  • zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;

  • tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda;

  • kartki z nazwami pasożytów do losowania przez uczniów: motylica wątrobowa (Fasciola hepatica), tasiemiec uzbrojony (Taenia solium), tasiemiec nieuzbrojony (Taenia saginata), glista ludzka (Ascaris lumbricoides hominis), glista psia (Toxocara canis) i glista kocia (Toxocara cati), włosień kręty (Trichinella spiralis), tęgoryjec dwunastnicy (Ancylostoma duodenale).

Przed lekcją:

  1. Uczniowie zapoznają się z treścią w sekcji „Przeczytaj”.

Przebieg lekcji

Faza wstępna:

  1. Nauczyciel wyświetla na tablicy temat lekcji oraz cele zajęć, omawiając lub ustalając razem z uczniami kryteria sukcesu.

  2. Odwołanie do wcześniejszej wiedzy. Nauczyciel prosi wybranych uczniów, aby wyjaśnili zagadnienia poznane na wcześniejszych zajęciach:
    pasożyt, ofiara, żywiciel pośredni, żywiciel ostateczny, cele pasożytnictwa.
    Uzupełnia wypowiedzi uczniów lub koryguje błędy.

Faza realizacyjna:

  1. Praca z tekstem. Nauczyciel dzieli klasę na sześć grup. Każda grupa losuje kartkę z gatunkiem pasożyta przedstawionego w e‑materiale. Zadaniem zespołów jest opracowanie informacji na temat: wędrówki larwy wylosowanego pasożyta, jej przystosowania do przemieszczania się oraz skutków dla żywiciela. Po upływie wyznaczonego czasu przedstawiciele grup prezentują przygotowane informacje.

  2. Utrwalenie wiedzy i umiejętności. Uczniowie samodzielnie wykonują ćwiczenie nr 6 („Wykaż związek między obecnością ogonka i przyssawek u cerkarii a dwiema drogami przedostawania się larw do organizmu żywiciela ostatecznego”) z sekcji „Sprawdź się”. Następnie w 4‑osobowych grupach omawiają prawidłowe rozwiązanie. Po upływie wyznaczonego czasu wskazany przez nauczyciela przedstawiciel grupy prezentuje odpowiedź wraz z jej uzasadnieniem. Klasa ustosunkowuje się do niej. Nauczyciel udziela uczniom informacji zwrotnej.

Faza podsumowująca:

  1. Praca z multimedium („Gra edukacyjna”). Uczniowie, pracując w parach, rozwiązują pytania quizowe. Nauczyciel wraz z uczniami określa zasady rywalizacji i punktowania dobrych odpowiedzi (np. gra na czas lub na liczbę poprawnych odpowiedzi). Przeprowadzenie gry w klasie. Nauczyciel lub wybrany uczeń dba o prawidłowy przebieg quizu zgodnie z wcześniejszymi ustaleniami. Nauczyciel ogłasza zwycięską drużynę.

  2. Uczniowie rozwiązują polecenia od 1 do 4 z sekcji „Gra edukacyjna”.

  3. Nauczyciel wyświetla treści zawarte w sekcji „Wprowadzenie” i na ich podstawie dokonuje podsumowania najważniejszych informacji przedstawionych na lekcji. Wyjaśnia także wątpliwości uczniów.

Praca domowa:

  1. Wykonaj ćwiczenia od 1 do 5 oraz 7 i 8 z sekcji „Sprawdź się”.

Materiały pomocnicze:

  • Jane B. Reece i in., „Biologia Campbella”, tłum. K. Stobrawa i in., Dom Wydawniczy REBIS, Poznań 2021.

  • „Encyklopedia szkolna. Biologia”, red. Marta Stęplewska, Robert Mitoraj, Wydawnictwo Zielona Sowa, Kraków 2006.

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania gry edukacyjnej:

  • Treści w sekcji „Gra edukacyjna” można wykorzystać jako materiał służący powtórzeniu i utrwaleniu wiedzy uczniów.