Dla nauczyciela

Autor: Anna Grabarczyk

Przedmiot: Język polski

Temat: Mieszkańcy Güllen, Klara Zachanassian i żądza pieniądza. Wizyta starszej pani Friedricha Dürrenmatta

Grupa docelowa:

Szkoła ponadpodstawowa, liceum ogólnokształcące, technikum, zakres podstawowy

Podstawa programowa:

Zakres podstawowy
Treści nauczania – wymagania szczegółowe
I. Kształcenie literackie i kulturowe.
1. Czytanie utworów literackich. Uczeń:
1) rozumie podstawy periodyzacji literatury, sytuuje utwory literackie w poszczególnych okresach: starożytność, średniowiecze, renesans, barok, oświecenie, romantyzm, pozytywizm, Młoda Polska, dwudziestolecie międzywojenne, literatura wojny i okupacji, literatura lat 1945–1989 krajowa i emigracyjna, literatura po 1989 r.;
2) rozpoznaje konwencje literackie i określa ich cechy w utworach (fantastyczną, symboliczną, mimetyczną, realistyczną, naturalistyczną, groteskową);
6) rozpoznaje w tekstach literackich: ironię i autoironię, komizm, tragizm, humor, patos; określa ich funkcje w tekście i rozumie wartościujący charakter;
7) rozumie pojęcie groteski, rozpoznaje ją w tekstach oraz określa jej artystyczny i wartościujący charakter;
9) rozpoznaje tematykę i problematykę poznanych tekstów oraz jej związek z programami epoki literackiej, zjawiskami społecznymi, historycznymi, egzystencjalnymi i estetycznymi; poddaje ją refleksji;
10) rozpoznaje w utworze sposoby kreowania: świata przedstawionego (fabuły, bohaterów, akcji, wątków, motywów), narracji, sytuacji lirycznej; interpretuje je i wartościuje;
2. Odbiór tekstów kultury. Uczeń:
1) przetwarza i hierarchizuje informacje z tekstów, np. publicystycznych, popularnonaukowych, naukowych;
III. Tworzenie wypowiedzi.
2. Mówienie i pisanie. Uczeń:
1) zgadza się z cudzymi poglądami lub polemizuje z nimi, rzeczowo uzasadniając własne zdanie;
4) zgodnie z normami formułuje pytania, odpowiedzi, oceny, redaguje informacje, uzasadnienia, komentarze, głos w dyskusji;
10) w interpretacji przedstawia propozycję odczytania tekstu, formułuje argumenty na podstawie tekstu oraz znanych kontekstów, w tym własnego doświadczenia, przeprowadza logiczny wywód służący uprawomocnieniu formułowanych sądów;
11) stosuje zasady poprawności językowej i stylistycznej w tworzeniu własnego tekstu; potrafi weryfikować własne decyzje poprawnościowe;
12) wykorzystuje wiedzę o języku w pracy redakcyjnej nad tekstem własnym, dokonuje korekty tekstu własnego, stosuje kryteria poprawności językowej.
IV. Samokształcenie.
9. wykorzystuje multimedialne źródła informacji oraz dokonuje ich krytycznej oceny;
Lektura uzupełniająca
35) Friedrich Dürrenmatt, Wizyta starszej pani;

Kształtowane kompetencje kluczowe:

  • kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji;

  • kompetencje w zakresie wielojęzyczności;

  • kompetencje cyfrowe;

  • kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;

  • kompetencje w zakresie świadomości i ekspresji kulturalnej.

Cele operacyjne. Uczeń:

  • porówna Klarę Zachanassian z antyczną Medeą;

  • przeanalizuje powody zemsty Klary;

  • scharakteryzuje społeczność Güllen;

  • wskaże elementy groteski w kształtowaniu świata przedstawionego.

Strategie nauczania:

  • konstruktywizm;

  • konektywizm.

Metody i techniki nauczania:

  • ćwiczeń przedmiotowych;

  • z użyciem komputera;

  • dyskusja.

Formy pracy:

  • praca indywidualna;

  • praca w parach;

  • praca w grupach;

  • praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne:

  • komputery z głośnikami, słuchawkami i dostępem do internetu;

  • zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;

  • tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda;

  • telefony z dostępem do internetu.

Przebieg lekcji

Przed lekcją:

  1. Uczniowie zapoznają się przed zajęciami z utworem Friedricha Dürrenmatta Wizyta starszej pani.

Faza wprowadzająca:

  1. Lekcja zaczyna się dyskusją na temat obrazu współczesnego społeczeństwa w dramacie Friedricha Dürrenmatta Wizyta starszej pani. Tym samym nauczyciel sprawdza przygotowanie uczniów do zajęć.

  2. Podanie celu i tematu zajęć.

Faza realizacyjna:

  1. Nauczyciel na podstawie tekstu w sekcji „Wprowadzenie”, „Przeczytaj”, „Audiobook” w e‑materiale rozmawia z uczniami o tym, kim była Medea i prosi o porównanie Klary Zachanassian z antyczną Medeą. Następnie każdy uczeń indywidualnie uzasadnia, który z obrazów zamieszczonych w sekcji „Przeczytaj” najbardziej pasuje mu do wizerunku Klary i dlaczego.

  2. Uczniowie w dalszym ciągu pracują z postacią Medei. Na podstawie wysłuchanych fragmentów mitu wyjaśniają, co jest istotą tragizmu tej postaci.

  3. Uczniowie dzielą się na kilkuosobowe grupy. Nauczyciel wyznacza do wykonania każdemu zespołowi po dwa zadania z sekcji „Sprawdź się”. Po upływie wyznaczonego czasu przedstawiciele grup omawiają odpowiedzi, a nauczyciel weryfikuje poprawność.

Faza podsumowująca:

  1. W fazie podsumowującej uczniowie dyskutują nad kwestią przesłania utworu.

  2. Nauczyciel podsumowuje lekcję – podkreśla nowatorskość konwencji utworu.

Praca domowa:

  1. Scharakteryzuj obraz mieszkańców Güllen ukazany w lekturze Wizyta starszej pani.

Materiały pomocnicze:

  • Jacek Uglik, Wizyta starszej pani, dostępny w internecie: http://artpapier.com/index.php?page=artykul&wydanie=59&artykul=1339

  • Małgorzata Budzowska, Medea w tradycji przedeurypidejskiej, Łódź 2004.

Wskazówki metodyczne

  • Uczniowie mogą przed lekcją zapoznać się z multimedium z sekcji „Audiobook”, aby aktywnie uczestniczyć w zajęciach i pogłębiać swoją wiedzę.

Sprawdź się