Autor: Krzysztof Kowaluk

Przedmiot: Wiedza o społeczeństwie

Temat: Państwa złożone i problemy dezintegracji

Grupa docelowa: III etap edukacyjny, liceum, technikum, zakres rozszerzony

Podstawa programowa:

Zakres rozszerzony

VIII. Modele sprawowania władzy.

Uczeń:

15) analizuje przykłady procesów dezintegracji państw złożonych w Europie.

Kształtowane kompetencje kluczowe:

• kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji;

• kompetencje cyfrowe;

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;

• kompetencje obywatelskie.

Cele operacyjne:

Uczeń:

• wyjaśnia, czym jest państwo złożone;

• przedstawia przyczyny procesów dezintegracyjnych w państwach złożonych;

• opisuje jeden z przypadków dekompozycji państwa złożonego.

Strategie nauczania:

• konstruktywizm.

Metody i techniki nauczania:

• rozmowa nauczająca z wykorzystaniem ćwiczeń interaktywnych;

• dyskusja.

Formy zajęć:

• praca indywidualna;

• praca w parach;

• praca w grupach;

• praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne:

• komputery z głośnikami i dostępem do internetu, słuchawki;

• zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;

• tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda.

Przebieg zajęć:

Przed zajęciami

1. Nauczyciel zleca 2–3 uczniom przygotowanie w domu prezentacji dotyczącej problemów belgijskiego federalizmu. Materiałami do wykorzystania przez uczniów mogą być:

• Rafał Klepka, Od państwa unitarnego do federacji – uwagi nad ustrojem terytorialnym Belgii, depot.ceon.pl.

• Konstytucja Belgii, libr.sejm.gov.pl.

Faza wstępna

1. Nauczyciel przedstawia syntetycznie istotę federalizmu oraz zjawisko państw złożonych. Zwraca ponadto uwagę na uwarunkowania historyczne takich rozwiązań ustrojowych oraz szanse i zagrożenia, jakie generują.

2. Nauczyciel przedstawia przedmiot i cele zajęć.

Faza realizacyjna

1. Grupa uczniów przedstawia przygotowaną wspólnie prezentację dotyczącą problemów dezintegracyjnych Belgii, zwracając uwagę na strukturę etniczną tego kraju, reformy decentralizacyjne, jakie były podejmowane w XX w., oraz na aktualny system polityczny państwa. Przed rozpoczęciem wystąpienia uczniowie przedstawiają pozostałym osobom w klasie krótkie zadanie do wykonania, związane z treścią prezentacji.

2. Uczniowie rozwiązują zadanie z pkt. 1, a osoby przygotowujące prezentację oceniają poprawność ich odpowiedzi.

3. Nauczyciel uzupełnia i ocenia prezentację uczniów.

Faza podsumowująca

1. Uczniowie oglądają film o problemach federalizmu Bośni i Hercegowiny oraz w parach wykonują zamieszczone pod nim zadania.

2. Uczniowie w parach wykonują ćwiczenia 5–8 z sekcji „Sprawdź się”.

Praca domowa:

Uczniowie wykonują ćwiczenia 1–4 z sekcji „Sprawdź się”.

Materiały pomocnicze:

Jadwiga Rogoża, Federacja bez federalizmu. Stosunki Moskwa – regiony, osw.waw.pl.

Marta Szpala, Bośnia i Hercegowina po wyborach – utrwalenie paraliżu państwa, osw.waw.pl.

Zbigniew Machelski, Demokracja i federalizm, repozytorium.amu.edu.pl.

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania multimedium:

Film może zostać wykorzystany przez uczniów indywidualnie lub podczas zajęć w charakterze podsumowania.