Dla nauczyciela
Autor: Agnieszka Pieszalska
Przedmiot: biologia
Temat: Gruczoły dokrewne i ich hormony
Grupa docelowa: uczniowie III etapu edukacyjnego – kształcenie w zakresie podstawowym i rozszerzonym
Podstawa programowa:
Kształtowane kompetencje kluczowe:
kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji;
kompetencje matematyczne oraz kompetencje w zakresie nauk przyrodniczych, technologii i inżynierii;
kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;
kompetencje cyfrowe.
Cele operacyjne:
Uczeń:
definiuje pojęcie hormonu;
poznaje cechy charakteryzujące gruczoły dokrewne;
wymienia hormony wydzielane przez poszczególne gruczoły dokrewne;
określa działanie wybranych hormonów w organizmie człowieka.
Strategie nauczania:
konstruktywizm;
konektywizm.
Metody i techniki nauczania:
analiza tekstu źródłowego;
SZS;
rozmowa kierowana;
ćwiczenia interaktywne.
Formy pracy:
praca indywidualna;
praca w grupach;
praca całego zespołu klasowego.
Środki dydaktyczne:
komputery z dostępem do internetu;
zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;
zagadnienia do opracowania.
Przebieg zajęć
Faza wstępna:
Nauczyciel prosi uczniów o zapoznanie się ze wstępem do e‑materiału.
Nauczyciel zadaje pytania:
Jaką funkcję pełni układ dokrewny?
Co składa się na układ hormonalny?
Co to są hormony?
Jakie znacie gruczoły wydzielania wewnętrznego?
Nauczyciel podaje cele lekcji i formułuje jej temat.
Faza realizacyjna:
Nauczyciel prosi uczniów o zapoznanie się z tematem Gruczoły dokrewne i ich hormony w sekcji „Przeczytaj” e‑materiału.
Praca samodzielna (S): studiowanie literatury, pozyskiwanie informacji.
Praca zespołowa (Z): Nauczyciel dzieli uczniów na siedem grup i wyjaśnia im zasady pracy. Zaznacza, że czas pracy przy każdym stanowisku wynosi 4 min. Każda z grup podchodzi do swojego stanowiska pracy i z przygotowanej koperty wyjmuje zagadnienie do opracowania:
stanowisko 1 – „Wymień hormony podwzgórza oraz określ ich działanie w organizmie człowieka”;
stanowisko 2 – „Wymień hormony przysadki mózgowej oraz określ ich działanie w organizmie człowieka”;
stanowisko 3 – „Wymień hormony tarczycy oraz określ ich działanie w organizmie człowieka”;
stanowisko 4 – „Wymień hormony przytarczyc oraz określ ich działanie w organizmie człowieka”;
stanowisko 5 – „Wymień hormony nadnerczy oraz określ ich działanie w organizmie człowieka”;
stanowisko 6 – „Wymień hormony gonad oraz określ ich działanie w organizmie człowieka”;
stanowisko 7 – „Wymień hormony trzustki, szyszynki, grasicy oraz określ ich działanie w organizmie człowieka”.
Uczniowie, opracowując zagadnienia, korzystają z e‑materiału. Po upływie wyznaczonego czasu grupy przechodzą na kolejne stanowiska i opracowują zagadnienia z następnych kopert. Nauczyciel kontroluje pracę grup, wyjaśnia ewentualne wątpliwości. Uczniowie przy każdym stanowisku zapisują najistotniejsze informacje: wypisują hormony wydzielane przez poszczególne gruczoły dokrewne oraz opisują ich działanie w organizmie człowieka.
Praca samodzielna (S) – uczniowie zapoznają się z grafiką interaktywną i wykonują do niej polecenia. Nauczyciel sprawdza poprawność wykonanych poleceń.
Faza podsumowująca:
Nauczyciel podsumowuje pracę grup.
Nauczyciel zadaje uczniom pytania:
Co na zajęciach wydało wam się ważne i ciekawe?
Co było łatwe, a co trudne?
Jak możecie wykorzystać wiadomości i umiejętności, które dziś zdobyliście?
Chętni/wybrani uczniowie podsumowują zajęcia.
Praca domowa:
Uczniowie wykonują ćwiczenia interaktywne zawarte w e‑materiale.
Materiały pomocnicze:
Encyklopedia szkolna. Biologia, red. Marta Stęplewska, Robert Mitoraj, Wydawnictwo Zielona Sowa, Kraków 2006.
Neil A. Campbell i in., Biologia Campbella, tłum. K. Stobrawa i in., Rebis, Poznań 2019.
Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania grafiki interaktywnej:
Grafika interaktywna powinna zostać wykorzystana w fazie realizacyjnej lekcji. Może mieć również zastosowanie na lekcji powtórzeniowej.